حمید‌رضا شکارسری با اشاره به ایجاد مرزبندی بین شاعران انقلاب و جریان‌های دیگر شعری از همان ابتدای پیروزی انقلاب، از اجرای سیاست گام به گام برای حضور همه طیف‌ها و جریان‌ها در جشنواره شعر فجر سخن گفت.
او همچنین گفت، امسال حضور همه طیف‌ها و جریان‌های شعری در جشنواره شعر فجر اتفاق نخواهد افتاد.
این شاعر درباره علت استقبال نکردن تمام طیف‌ها و جریان‌های شعری از جشنواره شعر فجر در قیاس با دیگر جشنواره‌های فرهنگی هنری که دولت برگزارکننده آن‌هاست، به خبرنگار ادبیات خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، گفت: شعر هنر ملی ماست و دارای یک سنت طولانی و قدرتمند در هنر و به واقع پیشانی فرهنگ و هنر مملکت ماست، اما هنرهای دیگر در کشور ما عمر کم‌تری دارند و ابتدا با جهان مدرن گره خورده و بعد به سرزمین ما آمده‌اند، به همین خاطر پرداختن به شعر در کشور ما با دیگر هنرها فرق دارد.
او در ادامه درباره علت و چرایی استقبال کم شاعران از جشنواره شعر فجر توضیح داد: مشکل چنددستگی بین شاعران ایرانی از همان مقطع پیروزی انقلاب آغاز شد، چون در همان ابتدای انقلاب، شاعرانی حاصل انقلاب را بر خود می‌دانستند نه با خود، به همین خاطر از همان ابتدا یک خط‌کشی بین شاعران موسوم به شاعران انقلاب و دیگر شاعران که با آنان همراه نبودند به وجود آمد.
شکارسری درباره این موضوع که پس چگونه هنرمندان حوزه‌هایی مثل سینما، تئاتر و... در جشنوار‌ه‌هایی که دولت برگزار می‌کند شرکت می‌کنند، اظهار کرد: چون کار هنرمندان هنرهای دیگر مثل تئاتر، سینما و حتا ادبیات داستانی دیرتر از کار شعر و بعد از پیروزی انقلاب شروع شد و فعالان این هنرها پس از فرونشستن هیجان‌های انقلاب کار خود را شروع کردند، ولی در مورد شعر این اتفاق رخ نداد، زیرا شعر حتا در بطن انقلاب وجود داشت و در همان زمان هم مرزبندی‌های شاعران مشخص شده و باعث جدا شدن راه‌شان شده بود. اما هنرمندان هنرهای دیگر بعد‌ها آزادانه‌تر به فعالیت پرداختند و مرزبندی‌های ایجادشده را خیلی محترم ندانستند.
این منتقد ادبی در ادامه اظهار کرد: جشنواره شعر فجر از سوی گروه شاعران انقلاب که درست در همان مقطع پیروزی انقلاب احراز هویت کردند موجودیت پیدا کرد که اساسا همین هویت باعث می‌شود تمام نحله‌های شعری به راحتی نتوانند خودشان را راضی کنند که در آن شرکت کنند، چون اساسا شکل‌بندی جشنواره شعر فجر سیاسی است، اما این به این معنی نیست که مسؤولان هیچ‌وقت تلاش نکردند این مرزبندی‌ها را بشکنند، به طور مثال حتا خود من در کنگره شعر دفاع مقدس شاهد بخشی از این تلاش‌ها بوده‌ام. در همین جشنواره شعر فجر در دوره‌ای که آقای بیگی دبیر جشنواره بود تلاش زیادی انجام شد تا تعدادی از این شاعران به جشنواره بیایند و حتا تک‌چهره‌هایی از شاعرانی که نسبتی به جریان شعر انقلاب نداشتند به جشنواره دعوت شدند، مثلا مرحوم منوچهر آتشی و منصور اوجی. با این حال این‌که انتظار داشته باشیم مرزبندی‌ها کاملا شکسته شود و ناگهان جدایی‌ها تبدیل به هماهنگی شود یک انتظار بزرگ و بی‌جاست و این کار به این سرعت و با روند فعلی انجام‌نشدنی است.
او در ادامه درباره هنرمند دولتی و این موضوع که در دوره‌های گذشته جشنواره شعر فجر همواره تعداد معدودی از شاعران بیش‌ترین همکاری را با دولت برای برگزاری جشنواره داشته‌اند، این‌گونه اظهار نظر کرد: در این‌جا می‌خواهم از سیاست‌گذاران فرهنگی کشور عاجزانه درخواستی کنم و از آن‌ها می‌خواهم که یک بار کنگره‌ای تشکیل دهند و فراخوانی به همه پژوهشگران و منتقدان بدهند تا در آن‌جا برای یک بار هم که شده ما تکلیف خودمان را با این تعبیر و ترکیب هنرمند دولتی مشخص کنیم.
شکارسری افزود: باید مشخص شود منظورمان از هنرمند و یا شاعر دولتی چیست و کدام یک از ما درآمدی داریم که از جیب دولت درنیامده باشد. اگر ملاک خطاب شدن هنرمند دولتی به هنرمندی است که از بیت‌المال ارتزاق می‌کند باید مشخص شود دیگرانی که خود را هنرمند دولتی نمی‌دانند از کدام دستگاه ارتزاق می‌کنند و اگر این افراد در همین مملکت ارتزاق می‌کنند پس به نوعی همه هنرمند دولتی هستند. اما اگر هنرمند دولتی به کسی گفته شود که همیشه تأییدکننده تصمیم‌های دولت و نظام است، موضوع فرق می‌کند و حتا با این حال هم کدام شاعری است که جزو نامداران و سرشناس‌های همین گروه هنرمند دولتی باشد، اما از بسیاری از تصمیم‌های دولت انتقاد نکرده باشد؟ من این میزان از انتقادها را در همان کسانی که ادعای هنرمند دولتی نبودن دارند ندیده‌ام.
این شاعر همچنین گفت: من شاعر غیردولتی که به نوعی از اموال مملکت ارتزاق نکند سراغ ندارم. اگر هم بحث مربوط به راست‌نمایی و انتقاد از سیاست‌هاست که شاعران موسوم به انقلاب صدای‌شان همیشه بلندتر از دیگران بوده است.
او سپس درباره این‌که چرا جشنواره شعر فجر از دایره چند نام خارج نمی‌شود و در طول چند سالی که جشنواره برگزار شده همواره یک عده معدود عضو شورای سیاست‌گذاری و دست‌اندرکار برگزاری جشنواره بوده‌اند، اظهار کرد: خود من چند دوره در این جشنواره به عنوان داور شرکت کرده‌ام و در همان دوران از شاعران جریان‌های دیگر دعوت کردیم که به جشنواره بیایند، اما نپذیرفتند. این موضوع هم به این خاطر است که از همان ابتدای انقلاب مرزبندی‌های بین شاعران وجود داشته است و چه بخواهیم و چه نه دسته‌بندی «این‌ها» و «آن‌ها» به وجود آمده است. البته در مواردی بوده است که افرادی از جریان‌های دیگر آمده و در جشنواره شعرخوانی و سخنرانی کرده‌اند و هیچ‌وقت هم کسی آن‌ها را شاعر دولتی خطاب نکرده است.
او درباره این موضوع که امسال گفته شده است از همه طیف‌ها و جریان‌های شعری در جشنواره حضور پیدا خواهند کرد، گفت: امیدوارم، اما می‌دانم این اتفاق در جشنواره نخواهد افتاد و معتقدم این کار انجام نمی‌شود. اما امیدوارم که همین شورای سیاست‌گذاری از شاعران دیگر جریان‌ها برای داوری و شعرخوانی و سخنرانی دعوت کند و این را باید به عنوان قدم اول درنظر بگیریم. پس از آن مطمئنا وقتی مسؤولان کلان مملکت و سیاست‌گذاران کلان فرهنگی ببینند که با آمدن این شاعران هیچ اتفاقی نمی‌افتد و با آمدن چند نفر چیزی دچار تزلزل نمی‌شود می‌توان از همان‌ها در سال‌های آینده در شورای سیاست‌گذاری جشنواره نیز استفاده کرد. باید با سیاست گام به گام این دوستان را - البته اگر بپذیرند - وارد دایره کرد تا حضور آن‌ها در سال‌های آینده بیش‌تر شود.
انتهای پیام
نظرات