دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو در تهران گفت: براساس کنوانسیون یونسکو، ایران می‌تواند بازی سنتی چوگان خود را سال آینده در فهرست میراث ناملموس یونسکو به ثبت جهانی برساند.

محمدرضا سعید‌آبادی در گفت‌و‌گو با خبرنگار سرویس میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، اظهار کرد:‌ کنوانسیون میراث معنوی یونسکو در بسیاری از مناطق دنیا به جای تقارب و نزدیکی، اشکال‌هایی را ایجاد کرده است که فقط به ایران مربوط نیست. این اشکال‌ها در دیگر نقاط دنیا نیز اتفاق افتاده به همین دلیل، سوال بزرگی که در یونسکو و در مقرر پاریس به‌تازگی به‌وجود آمده این است که برنامه‌ی ثبت میراث معنوی که باید در راستای شناخت فرهنگ‌های مختلف، نزدیکی فرهنگ‌ها و تقارب ملت‌ها باشد در برخی از مناطق نتیجه‌ی برعکس دارد.

وی ادامه داد: یک زنگ در پاریس به صدا درآمد که فقط مربوط به منطقه‌ی ما نیست. در مناطق دیگر نیز این اتفاق افتاده است. بنابراین یونسکو قطعا باید اشکال‌های ایجادشده را با کارهای علمی، حقوقی و قانونی بررسی کنند. اعضای یونسکو در پاریس نیز کسی نیستند به‌جز نمایندگان دولت‌های عضو که باید در این زمینه با یکدیگر بحث و تبادل نظر کنند.

او با تأکید بر این‌که آنچه اکنون یونسکو بر مبنای آن عمل می‌کند یک کنوانسیون است بیان کرد:‌ برنامه‌ی ثبت جهانی میراث معنوی براساس این کنوانسیون است. زمانی که یک اثر در این فهرست به ثبت می‌رسد براساس خواستن، نخواستن یا تفسیر دو کشور نیست، بلکه براساس کنوانسیون ثبت جهانی است.

وی با بیان این‌که اقدامات کنونی یونسکو در زمینه‌ی ثبت آثار معنوی به‌دنبال چند نکته رخ می‌دهد، گفت: یک سنت، مهارت، بازی یا آیین و هر آنچه که هویت یا میراث معنوی یک کشور است امکان دارد در هر نقطه از دنیا نیز وجود داشته باشد. بنابراین تنوع و تکثر آن سنت برای کنوانسیون یونسکو اهمیت دارد.

سعیدآبادی با اشاره به پرونده‌ی «مهارت ساخت لنج و به آب انداختن آن در خلیج‌ فارس» که سال‌های گذشته در فهرست میراث معنوی به ثبت یونسکو رسید، توضیح داد: این پرونده نشان می‌دهد که کنوانسیون یونسکو چه میزان به تنوع، تکثر و ریز شدن در مسائل اهمیت می‌دهد. در واقع، یونسکو به این قضیه اهمیت نمی‌دهد که ریشه و قدمت آن مهارت یا سنت به کدام کشور بازمی‌گردد. بر این اساس هر کشوری می‌تواند میراث معنوی خود را با جزییات خاص آن در فهرست میراث معنوی به ثبت جهانی برساند. مانند جمهوری آذربایجان که تمایل داشت چوگان را با عنوان «بازی سنتی با اسب در منطقه قره‌باغ» در این فهرست به ثبت برساند. ایران نیز می‌تواند سال آینده چوگان خود را در این فهرست ثبت کند. هر کشور می‌تواند مهارت بازی سنتی چوگان خود را با عناوین مختلف و با جزییاتش در این فهرست به ثبت برساند. حتی برای «تار ایرانی» نیز می‌توانیم چنین اقدامی را انجام دهیم.

دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو در تهران اظهار کرد: ایران می‌تواند فهرستی از میراث معنوی خود آماده کند و آن‌هایی را که باید در اولویت‌ باشند، در رأس قرار دهد. اگر این کار انجام شده بود ایران می‌توانست چوگان و تار خود را پیش از این به ثبت برساند. در این میان، اولویت ثبت مهارت یا آیین به نام هر کشور، اهمیت خاص خود را دارد. اگر کشوری برایش اهمیت داشته باشد که کدام اثرش زودتر به ثبت برسد، اول می‌تواند سراغ آن پرونده‌ها برود. ایران باید نخست سراغ پرونده‌هایی برود که برایش در اولویت است و به نوعی با قدمت و ریشه‌ی ایرانی سروکار دارند.

او ادامه داد: حدود 9 ماه پیش، کمیته‌ی مشورتی یونسکو که پرونده‌های ثبت جهانی را از دید خود و بر مبنای علمی بررسی می‌کند در سایت یونسکو اعلام کرد که ثبت جهانی چوگان از نظر این کمیته بلامانع است، اما پرونده‌ی طب سنتی ایران اشکال‌هایی دارد. در آن زمان سازمان میراث فرهنگی می‌توانست اگر اعتراض یا نکته‌ای دارد مطرح کند تا شاید تأثیری روی نتیجه‌ی پرونده داشته باشد.

وی افزود: اکنون در 40 کشور، بازی سنتی چوگان انجام می‌شود. کنوانسیون یونسکو می‌گوید هر کدام از این کشورها براساس مهارت و آیین خود می‌توانند این بازی را به نام کشور خود به ثبت برسانند.

انتهای پیام