سرپرست هيأت باستانشناسان خارجي در سيراف توصيه كرد، با توجه به اينكه شهر سيراف در حال توسعه است، ضروري است مستندنگاريهاي بيشتري انجام شود. همچنين شهر سيراف به يك برنامهي مديريتي براي ميراث فرهنگياش نياز دارد.
به گزارش خبرنگار سرويس ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، نشست ارائهي گزارشهاي باستانشناسي سيراف توسط سرنا خاكزاد در موزهي ملي ايران برگزار شد.
در ابتداي اين نشست، سيدمحمود ميراسكندري – رييس پژوهشكدهي باستانشناسي- اطلاعات مختصري را دربارهي فعاليتهاي باستانشناسي زير آب در ايران ارائه كرد.
او با بيان اينكه گروه باستانشناسي زير آب در ايران از سال 1375 فعاليت خود را آغاز كرد، گفت: در سال 1380 بررسي باستانشناسي زير آب در سيراف انجام شد و اين منطقه بهدليل واقع شدن در مسيري ويژه، اهميت زيادي داشت. در سال 1345 هفت فصل كاوش باستانشناسي توسط هيأت ايراني و انگليسي در سيراف انجام شد و سال 1353 نيز كاوشها به سرپرستي حسين بختياري ادامه يافت. در كاوشهاي سال 1345 مسجدجامع سيراف، بخشي از يك دژ و يك محلهي اعياننشين و نيز ساختماني مشابه كاروانسرا پيدا شد.
در ادامهي اين نشست، سرنا خاكزاد ـ سرپرست گروه خارجي بررسي باستانشناسي در سيراف ـ ابتدا مطالبي را دربارهي بهترين نمونههاي باستانشناسي زير آب در دنيا بيان كرد.
او با اشاره به اينكه «جورج بس» بهعنوان پدر باستانشناسي زير آب در دنيا شناخته ميشود، گفت: در حوزهي باستانشناسي زير آب كه تمام بازماندههاي بشري زير آب را با قدمت 100 سال دربرميگيرد، كشورهاي استراليا، آمريكا و انگلستان پيشرو هستند.
خاكزاد با اشاره به توصيههاي يونسكو براي حفظ ميراث فرهنگي زير آب، تأكيد كرد: بهتر است آثار تاريخي زير آب در همان محل باقي بمانند و حتا شايد بهتر است گاهي صبور بايشم تا اختراعات جديدي صورت گيرد و آثار را بهتر بتوان شناسايي و بدون بيرون آوردن از زير آب، آنها را مطالعه كرد.
او بيان كرد: در ايران كشتي شكستهاي به نام «پرسپوليس» وجود دارد كه در قرن 19 توسط آلمانيها براي ايرانيها ساخته شد. اين كشتي از زير آب بيرون آورده شده و در فضاي باز زير آفتاب گذاشته شده است. در حالي كه ميشود حفاظتگاهي براي اين اثر درست كرد تا از اين حالت خارج شود.
وي همچنين اظهار كرد: كشتي «تايتانيك» يكي از آثار تاريخي است كه حدود سه كيلومتر زير آب قرار دارد و فقط دستگاههاي محدودي ميتوانند چنين عمقي را زير آب بپيمايند. در حال حاضر كشورهاي آمريكا و فرانسه مطالعاتي را بهصورت مشترك انجام ميدهند تا بررسي كنند كه كشتي تايتانيك چگونه بيرون آورده يا منتقل شود. هرچند انتقادهايي نسبت به كليت موضوع انتقال چنين اثري وجود دارد.
اين حفاظتگر آثار تاريخي ادامه داد: در يك سال گذشته، تحقيقي را دربارهي زمينشناسي خليج فارس، سفرنامهها و مطالعات باستانشناسان گذشته دربارهي سيراف آغاز كردم. براساس شواهد تاريخي اين فرضيه وجود دارد كه پس از زلزلهي رخداده در اين شهر، قسمتي از شهر زير آب رفته و مشخص نيست كه اين اتفاق براثر پيشروي آب بوده يا سونامي رخ داده است.
او با بيان اينكه در ابتداي كار، پرسشهايي براي شروع بررسي باستانشناسي و مستندنگاري سيراف طراحي شد، گفت: بررسيهايي هم در آثار بيرون از آب انجام شد كه برخي از آنها مانند كانالهاي آب بهدليل ساختوسازهايي كه در حال انجام است روبه تخريب هستند.
وي با اشاره به كشف مسألهي ساختماني قطعات و لنگرهاي سنگين در زير آب، بيان كرد: نتايج اوليهاي كه در اين بررسيها و مستندنگاريها بهدست آمد حاكي از اين است كه شهر سيراف چه از نظر فرسايش آثار توسط آب و چه اقداماتي كه انسانها بدون در نظر گرفتن ارزش تاريخي آثار مانند ساختوساز يا اقدامات عمراني انجام ميدهند، در مخاطره است. علاوه بر اين، اطلاعات بيشتري از گذشته بهدست آمد و بهجز مصالحي كه زير آب ديده ميشد، اشياي ديگري نيز پيدا شدند كه هنوز نميدانيم چه هستند.
خاكزاد در پايان اين نشست با اشاره به اينكه اقدامات آينده در سيراف به آناليز اطلاعات و دادههاي ما بستگي دارد، توضيح داد: توصيهي اضطراري من براي اين شهر آن است كه مستندنگاريهاي بيشتري انجام شود، بويژه اينكه شهر در حال توسعه است. همچنين شهر سيراف به يك برنامهي مديريتي براي ميراث فرهنگياش نياز دارد، زيرا بهطور مثال، در استان بوشهر يك ديوار حفاظتي جلوي مسجد ايجاد شده است تا از فرسايش اثر بهوسيله آب جلوگيري شود، ولي اين كار در بلندمدت خطرهاي بيشتري را براي مسجد خواهد داشت.
به گزارش ايسنا، در اين نشست پريسا محمدي ـ رييس جديد پژوهشگاه سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري ـ نيز حضور داشت.
انتهاي پيام
نظرات