رییس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی گفت: اگر بخواهیم چالش‌های فراروی امت اسلام رفع، و همگرایی میان اتباع مذاهب ایجاد گردد، جز ایجاد "اجتهاد گروهی مؤسسه‌ای" با دو ویژگی فراگیر و شجاع بودن چاره دیگری پیش روی نداریم.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) منطقه قم، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی در نشسستی که به دعوت شبکه المنار لبنان پیرامون" اجتهاد گروهی و تاثیر آن در تقریب مذاهب اسلامی" برگزار شد، اجتهاد گروهی را به دو دسته مذهبی و اسلامی تقسیم کرد و گفت: در اجتهاد گروهی مذهبی، مجتهدین یک مذهب درون آن مذهب گرد هم آمده و یک اجتهاد گروهی را تشکیل می‌دهند.

وی ادامه داد: البته این، در شیعه محل بحث است که آیا از حجیت برخوردار است یا نیست؟ و هر یک از طرفین دلایلی را برای مدعای خود دارند که مورد بحث ما نیست.

مبلغی در مورد دسته دوم و با بيان این‌که «بهترین اجتهاد گروهی اسلامی، اجتهاد مؤسسه‌ای است» گفت: چنین اجتهادی را می‌توانیم این گونه تعریف کنیم که پیرامون مسائل سرنوشت ساز مرتبط به امت اسلامی، مراحل اجتهاد در قالب یک مؤسسه فقهی که متشکل از مجتهدان مذاهب است انجام بپذیرد، و نتیجه آن به امت اسلامی اعلام شود.

وی نمونه بارز چنین اجتهادی را مجمع فقهی وابسته به کنفرانس اسلامی دانست که در سطحی کلان و متشکل از همه نمایندگان کشورهای اسلامی كه مذاهب مختلف در آن شرکت دارند، تشکیل می‌گردد.

وی ادامه داد: چنین اجتهادی در چهار محور به تقریب نزدیک و بر آن تاثیر می‌گذارد که عبارتند از: نفس عمل اجتهاد، موضوع اجتهاد، نتیجه اجتهاد و محل شکل گیری اجتهاد.

مبلغی گفت: ارتباط آن از حیث نفس عمل اجتهاد به این معناست که نفس اینکه علمای مذاهب در فرایند و مراحل یک اجتهاد کنار هم می‌آیند و با همدیگر تبادل نظر می‌کنند و آن اجتهاد را با هم به جلو می‌برند و به نتیجه‌ای می‌رسند، یک تقریب بزرگ است. به بیان دیگر نفس نشستن مجتهدان در کنار هم، تبادل علمی کردن، به سخن هم توجه کردن و بر تجمیع مؤلفه‌ها و روش‌های متعدد سعی کردن عملی شیرین، تعصب زدا، محبت زا، آگاه بخش نسبت به هم عملی مهم و کمتر دست یافتنی است.

رییس شورای تقریب مراکز حوزوی حوزه علمیه قم گفت: در اجتهاد گروهی موسسه‌ای؛ موضوع دستور کار اجتهاد را مسائل مهم مربوط به امت اسلام تشکیل می‌دهد که در چارچوب مصالح امت اسلام، حفاظت از آن، ایجاد آگاهی در امت، و ایجاد همگرایی در فضاهای بین المللی معنا پیدا می‌کنند.

رییس پژوهشگاه مطالعات تقریبی خاطرنشان کرد: بحران‌هایی که باید از طریق وحدت برطرف شود در موضوع اجتهاد گروهی موسسه‌ای فقهی جای می‌گیرند.

وی با اشاره به محور نتایج اجتهاد گروهی مؤسسه‌ای گفت: نتیجه اجتهاد گروهی نیز به دلیل مشارکت همه در آن، نتیجه‌ای است که دیدگاه‌های مختلف را به نفع امت اسلامی ملحوظ می‌دارد و دارای قابلیت اجراء است.

مبلغی با اشاره به این‌که «خروجی فتوای چنین اجتهادی یکسونگرانه نیست؛ بلکه به دلیل آن که از دل مجموعه بیرون آمده، رنگ جهان اسلامی دارد» گفت: نمونه چنین فتوایی را می‌توان به وضوح کامل و تاریخی در مجمع فقهی وابسته به سازمان همکاری کنفرانس اسلامی که در دوره هفدهم خود که در عمان اردن تشکیل شد، دید.

وی با اشاره به محور چهارم (محل شکل گیری اجتهاد گروهی) گفت: فضای موسسه اگر به صورت واقعی تشکیل گردد، فضایی تعارفی و تصادفی نیست، بلکه مجموعه‌ای است که مراحل مختلف برای آن تعریف شده و در قالب روندی خاص حرکت می‌کند و گفت‌وگو ایجاد می‌کند و نتیجه می‌بخشد.

وی پیشنهاد داد: از سوی سازمان کنفرانس همکاری اسلامی که مجمع فقهی جده مربوط به آن می‌باشد نهادی با فلسفه وجودی پیگیری مصوبات و فتواهای آن ایجاد گردد.

مبلغی گفت: این به این دلیل است که اصولا فتوایی که صادر می‌شود برای تاثیرگذاری بیشتر باید فرهنگ عمل به فتوا و تلاش‌های عملی و تنفیذ کننده فتوا نیز دنبال گردد.

وي ادامه داد: امت اسلامی باید به سمت ایجاد فتواهای گروهی در جهان اسلام به صورت برجسته، صادقانه و بر اساس همه دیدگاه‌ها و در قالب مؤسسه‌ها به پیش روند و تقریب مذاهب اسلامی نیز باید در این زمینه رویکردهای مناسب و فعالی پیدا کند.

مبلغی با اشاره به این‌که «وحدت اسلامی باید به عنوان خط قرمز معرفی شود و چنان تبلیغات و تمرکز و ادبیات لازم و غنی را پیدا کند که همه آن را به عنوان یک خط قرمز بشناسند و به همه لوازم آن هم تن دردهند» گفت: این مهم اگر به صورت 40 و 50 درصدی هم ایجاد شود بسیاری از مشکلات را رفع می‌کند و خط مشی و شاخص مشخصی را به همه در این زمینه ارائه می‌دهد.

انتهاي پیام