نمايشگاه حرمين شريفين يا همان «معرض عماره الحرمين الشريفين» مکه‌ي مکرمه که آثار تاريخي و فرهنگي بسياري از مسجدالحرام و مسجدالنبي را به نمايش گذاشته، سال 1410 هجري قمري در کنار ساختمان پرده‌بافي خانه‌ي کعبه در زمان ملک فهد افتتاح شد.

حجت‌الاسلام و المسلمين محمدحسين عسکري ـ مسؤول زيارت دوره‌ي بعثه مقام معظم رهبري ـ در گفت‌وگو با خبرنگار اعزامي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) به مکه‌ي مکرمه، در جريان زيارت دوره از اماکن تاريخي و بازديد از نمايشگاه حرمين، قسمت‌هاي مختلف و آثار تاريخي به نمايش درآمده را در اين مکان تشريح کرد:

نمايشگاه حرمين شريفين يا همان «معرض عماره الحرمين الشريفين» سال 1410 هجري قمري در منطقه ام‌الجود غرب مکه و جاده‌ي قديم مکه ـ جده، در مجاورت ساختمان پرده‌بافي خانه‌ي کعبه که سال 1399 هجري قمري توسط ملک فهد افتتاح شد، قرار دارد و در بيرون آن ستون‌هاي زيبايي از داخل مسجدالحرام و صحن‌هاي مسجدالنبي که روي آن کتيبه‌هاي زيبايي در قرن هشتم هجري توسط سلاطين مملوکي و احيانا حسين بن شعبان ساخته شده به نمايش گذاشته شده است که اين ستون‌ها اخيرا از مسجدالحرام به اين موزه منتقل شده و فضاي بيروني اين نمايشگاه و موزه را مزين کرده است.

قديمي‌ترين شيء موجود در اين موزه، ستون داخل کعبه است که سال 65 هجري بعد از حمله‌ي لشکر يزيد به کعبه توسط عبدالله بن زبير ترميم شده است. جديدترين شيء در آن نيز پرده‌هاي زيباي خانه‌ي کعبه است که هر ساله در ايام خاصي تعويض مي‌شود.

در شهر مکه قبلا موزه‌اي وجود نداشته است که اشياء قديمي مسجدالحرام و مسجدالنبي رادر آن  به نمايش بگذارند، بنابراين مسؤولان حرمين شريفين به اين فکر افتادند نمايشگاهي از اشياء قديمي حرمين شريفين را براي بازديد زائران بيت‌الله الحرام ايجاد کنند و اين نمايشگاه را در کنار ساختمان پرده بافي خانه‌ي کعبه افتتاح کردند.

سالن اول

در اين موزه که پنج سالن کوچک دارد، تصاوير قديمي از مسجدالحرام و مسجدالنبي و همچنين ماکت مسجدالحرام در توسعه‌ي دوم آل سعود به مساحت 366 هزار و 168 متر، در معرض ديد زائران قرار گرفته است که در اين ماکت، زائران با فضاي داخل مسجدالحرام، از قبيل مستجار، ملتزم، مقام ابراهيم، چاه زمزم و اماکن اطراف مسجد، کوه‌ها و محل شعب ابي‌طالب آشنا مي‌شوند. همچنين محل ايستادن امام جماعت در اوقات مختلف نماز به زائران نشان داده مي‌شود.

سالن دوم

در سالن دوم اين نمايشگاه ـ موزه، پلکان قديمي بيت‌الله الحرام متعلق به سال 1240 هجري قمري قرار دارد که توسط هندي‌ها هديه شده است، هم‌اکنون پلکان هوشمند جديدي که توسط ملک فهد اهدا شده و داراي دو بازوي برقي قوي است و امکان تهويه‌ي هواي داخل خانه‌ي کعبه را دارد، جايگزين آن شده است. همچنين در اين سالن، قسمتي از سنگ‌هاي شکسته شده‌ي منبر سنگي مسجدالحرام که سلطان سليمان عثماني در قرن دهم هجري هديه کرده، مشاهده مي‌شود كه اخيرا به اين موزه منتقل شده است. در همين سالن مقصوره‌ي مقام حضرت ابراهيم (ع)، اهدايي ملک عبدالعزيز يکي از اشيايي است كه به نمايش گذاشته شده است.

همچنين کتيبه‌هاي ورودي، سرستون‌ها، باب‌السلام قديم و باب‌الصفاي قديم، کتيبه‌هاي داخل مسجدالحرام، تاج منبر و تاج مناره‌هاي مسجدالحرام که در قرن 13 هجري قمري تخريب شده و پس از آن بازسازي شده، در اين سالن به نمايش گذاشته شده است.

تصاوير زيبايي از داخل بيت‌الله الحرام نيز در اين سالن موجود است که در گذشته چهار محراب و چهار امام جماعت در يک زمان، اقامه‌ي نمازمي‌کردند. اين چهار محراب به پيشنهاد آيت‌الله بروجردي تعطيل و به يک نماز جماعت کنوني تبديل شد.

سالن سوم

در اين سالن ناودان طلاي بيت‌الله الحرام و صندوقچه‌هاي نگهداري آب زمزم و گلاب قمصر کاشان که براي شست‌وشوي داخل کعبه در اول ماه شعبان و روز عيد قربان استفاده مي‌شود، نگهداري مي‌شود. همچنين نمونه‌اي از پرده‌هاي خانه‌ي کعبه، طوق‌هاي حجرالاسود و درها قديمي خانه‌ي کعبه که زمان ملک خالد تعويض شده و نمونه‌اي از پرده و برقع خانه خدا كه همان پرده‌ي در کعبه است، به نمايش گذاشته شده‌اند.

همچنين ستوني از داخل بيت‌الله الحرام که زمان عبدالله بن زبير توسط لشکريان حسين بن نمير مورد حمله قرار گرفته و آسيب ديده و اين ستون توسط عبدالله بن زبير بازسازي شده، به نمايش درآمده است.

سالن چهارم

تصويرهاي زيبا و نادر از کعبه، مسجدالحرام و مسجدالنبي در اين سالن قرار گرفته است که در يکي از آن‌ها در کنار عقبه‌ي العاليه، گنبد سفيدي مشاهده مي‌شود که همان محل حرم و بارگاه چهار امام مظلوم بقيع است. همچنين تصويرهايي از توسعه‌ي مسجدالحرام و مسجدالنبوي و کتيبه‌ي زيباي دايره صمديه متعلق به قرن هشتم هجري که هم‌اکنون با تغييراتي در چهار ضلع پرده‌ي خانه‌ي کعبه نصب مي‌شود، در اين سالن قرار گرفته است.

در همين سالن، قرآن زيبايي به خط کوفي که زمان عثمان توسط شاگردان امام علي (ع) جمع‌آوري شده به نمايش گذاشته شده است که گفته مي‌شود؛ اصل اين قرآن زيبا که روي پوست آهو نوشته شده است در موزه‌ي استانبول ترکيه نگهداري مي‌شود.

سالن پنجم

در اين سالن نيز ماکت مسجد نبوي، درهاي مسجدالنبي و کتيبه‌اي که بين محراب و منبر نصب شده و در منبر پيامبر(ص) اهدايي سلطان مراد عثماني و نخستين ساعتي که او به مسجدالنبي اهدا کرده، موجود است. در انتهاي اين سالن ماکت چاه زمزم و طوق قديمي چاه زمزم متعلق به سال 1199 هجري قمري در معرض ديد بازديدکنندگان قرار گرفته است.

تصاويري از چاه زمزم که در 21 متري خانه‌ي کعبه واقع شده و عمق آن 30 متر است و در هر ثانيه 11 ليتر آب از آن استحصال مي‌شود، در ديوارهاي اين سالن، جلوه‌ي زيبايي را خلق کرده است. همچنين ماکت چاه زمزم که 12 متر آن سنگ چيني شده و در زمان ملک خالد لايروبي شده، سنگ‌هايي که از چاه زمزم بيرون آمده، کوزه‌ي آب، کاسه‌ي شرب آب زمزم و مشک‌هاي چرمي در آن به نمايش گذاشته شده است.

قسمت بيروني موزه

در بيرون آن ستون‌هاي زيبايي از داخل مسجدالحرام و صحن‌هاي مسجدالنبي که روي آن کتيبه‌هاي زيبايي در قرن هشتم هجري قمري توسط سلاطين مملوکي و احيانا حسين بن شعبان انجام شده به نمايش گذاشته شده که اين ستون‌ها اخيرا از مسجدالحرام به اين موزه منتقل شده و فضاي بيروني اين نمايشگاه و موزه را مزين کرده است.

روزانه 100 نفر از زائران ايراني مي‌توانند با ثبت نام قبلي در کاروان‌هاي خود و طبق برنامه‌ريزي معاونت برنامه‌ريزي بعثه‌ي مقام معظم رهبري از ساعت 9:30 تا 10 صبح به مدت نيم ساعت اين موزه را ببينند.

موزه‌ي ديگري نيز در شهر مکه به نام «قصرالظاهر» در خيابان تنعيم واقع شده که در گذشته کاخ ملک عبدالعزيز بوده است. بازديد از اين موزه «متحف مکه للاثار و اتراث» كه در سال 1350 هجري قمري در دو طبقه ساخته شده، براي عموم آزاد است.

طبقه‌ي نخست آن، آثار مکه‌ي قديم و قبل از اسلام و در طبقه‌ي دوم، آثار مکه بعد از اسلام و سيره‌ي نبوي گردآوري شده است و بيشتر به موزه‌ي مردم‌شناسي شبيه است.

انتهاي پيام