يك كارشناس حوزه‌ي ميراث فرهنگي در استان اصفهان معتقد است: ايجاد شدن ترك در دهانه‌ي سي‌وسه پل به‌دليل مرمت‌هاي غيراصولي در دوره‌هاي قبل و استفاده از مصالح نامناسب بوده است.

حميد مظاهري تهراني در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، بيان كرد: اگر مرمت‌هاي قبلي اصولي‌تر بودند، شايد اكنون سي‌وسه پل دچار فرسودگي مصالح و بست‌ها نمي‌شد، هرچند در نگاه نخست به‌نظر مي‌رسد، ايجاد اين مشكل در سي‌وسه پل به‌دليل فرسوده شدن مصالحي است كه براي اتصال آجر‌ها استفاده و سبب پوك شدن بندها شده است.

بي‌كيفيت بودن مرمت‌هاي گذشته قوي‌تر از مترو عمل كردند

او با اشاره به وجود ترك‌هاي پراكنده در بخش‌هاي مختلف سي‌وسه پل، گفت:‌ ايجاد شدن اين ترك‌ها به‌دليل بي‌كيفيت بودن مرمت‌هاي پيشين‌ است، چون ترك‌ها در بخش‌هاي مختلف بروز كرده است. به احتمال زياد، اين ترك‌ها پيش از وارد شدن ارتعاش‌هاي ناشي از فعاليت دستگاه TBM به‌دليل حفر تونل مترو، در پل ايجاد شده‌اند.

خشك شدن بستر رودخانه‌ي زاينده‌رود به سي‌وسه پل شوك وارد كرد

مظاهري خشك شدن بستر رودخانه‌ي زاينده‌رود را يكي ديگر از دلايل ايجاد شدن ترك در سي‌وسه‌ پل‌ دانست و اظهار كرد:‌ با خشك شدن زاينده‌رود به‌نظر مي‌رسد، به لايه‌هاي خاك و طبقات زيرين سي‌وسه پل شوك وارد شده است. سي‌وسه پل به‌عنوان يك سازه‌ي آبي، به آب نياز دارد، ولي اكنون ظاهرا فرسودگي مصالح پل در بخش‌هاي زيادي از آن به اين دليل است كه رطوبت به حد كافي به پل نرسيده و اين اتفاق در بخش‌هاي مختلف سي‌و‌سه پل مانند نماچيني و فونداسيون خود را به مرور نشان داده است.

او با تأكيد بر اين‌كه ترك‌هاي ايجادشده در قسمت‌هايي است كه مصالح بي‌كيفيت بوده و مرمت به‌درستي و با دقت انجام نشده است، فرضيه‌ي تأثير قدمت پل در ايجاد ترك‌ها را درست ندانست و گفت: با توجه به مرمت‌هاي بد و پوسيدگي مصالح در برخي نقاط پل، به‌نظر مي‌آيد سي‌وسه پل به بندكشي و تعويض آجرهاي فرسوده نياز دارد. خوشبختانه اداره كل ميراث فرهنگي و گردشگري استان اصفهان در حال انجام اين پروژه است.

سي‌وسه پل با ادامه‌ي اين روند در ميان‌مدت مي‌شكند

مظاهري تأكيد كرد: اتفاق رخ‌داده در سي‌وسه پل بيشتر از يك مشكل در نماي پل است. ترك‌هاي ايجادشده پيش‌زمينه‌اي براي بروز اتفاقي بدتر در سي‌وسه پل هستند كه در آينده، خود را به‌شكل يك فاجعه نشان مي‌دهند. سي‌وسه پل در اين شرايط، از محور افق خارج و دچار شكستگي مي‌شود.‌ هيچ شكي نيست كه به‌محض حركت مترو، لرزش‌ها چند برابر مي‌شود و در ايجاد ترك و وارد شدن آسيب به سي‌وسه اثر مي‌گذارد و ترك‌ها را تشديد مي‌كند.

اين مدرس دانشگاه با اشاره به وجود سه معضل در حالت كنوني براي سي‌وسه پل، بيان كرد: خشك شدن رودخانه براي پلي كه كاملا آبي است و مصالح آن به‌شكل دائمي به آب نياز دارد، آسيب زيادي به اين پل وارد مي‌كند. از سوي ديگر، خشك شدن رودخانه سبب نشست خاك و شوك شدن لايه‌هاي زيرين خاك در زير فونداسيون پل مي‌شود. در اين وضعيت، در ميان‌مدت شاهد شكسته شدن سي‌وسه پل خواهيم بود.

وي تأكيد كرد: ‌اگر رودخانه‌ي زاينده‌رود به همين شكل، خشك بماند و مقدار آب لازم به‌طور دائمي در رودخانه جاري نباشد، در ميان‌مدت شاهد شكستگي در پل خواهيم بود.

آسيب ديدن سي‌وسه پل با آغاز حركت مترو اجتناب‌ناپذير است

اين كارشناس حوزه‌ي ميراث فرهنگي حركت مترو و ايجاد لرزش‌ در تونل مترو و در كنار آثار تاريخي را دومين معضل سي‌وسه پل دانست و گفت: اين معضل هنوز خود را نشان نداده است، چون لرزش‌هاي دستگاه حفاري مترو آن‌قدر شديد نيست؛ ولي با راه افتادن مترو، لرزش‌ها و ارتعاشات آن سبب مي‌شود فرآيند نشست خاك و وارد شدن شوك به لايه‌هاي زيرين آن به‌شدت افزايش يابد. وارد شدن اين آسيب با هر نوع مرمتي كه براي پل انجام شود، باز هم اجتناب‌ناپذير خواهد بود.

مظاهري ادامه داد: معتقدم ميراث فرهنگي نبايد فقط به مرمت نماهاي آسيب‌ديده اكتفا كند. مشكل بيشتر از يك نماسازي معمولي است. نخست سي‌وسه پل بايد شاهدگذاري و روند پيشرفت ترك‌ها ردگيري شود. همچنين بايد در استفاده از مصالحي كه در مراحل پيشين مرمت استفاده شدند، تجديد نظر و از مصالح به‌روزتر استفاده شود.

اين كارشناس ارشد رشته‌ي مرمت آثار تاريخي با تأكيد بر اين‌كه مرمت به‌تنهايي براي ترميم سي‌وسه پل كارساز نيست، اظهار كرد: نخست بايد آب رودخانه باز و پل غرقاب شود تا اين بناي تاريخي زنده گردد و مصالح و فضاهاي خالي از حالت پوكي درآيند. از سوي ديگر، مترو نبايد از كنار پل عبور كند. هرچند اكنون تونل مترو ساخته شده و اين كار سبب جابه‌جا شدن بخشي از بسترهاي لايه‌ي خاكي زير پل شده است؛ اما هنوز مي‌توان اين شوك را متوقف كرد، ولي با آغاز حركت مترو كه دست كم هر 10 دقيقه يك قطار در تونل آن حركت مي‌كند، ارتعاشات به لايه‌هاي خاك منتقل مي‌شود و به‌مرور شاهد پديده‌ي اجتناب‌ناپذير شكستن سي‌وسه پل و خارج شدن آن از محور افق خواهيم بود.

چهارباغ هم ترك مي‌خورد

مظاهري گفت: اين آسيب با آغاز حركت مترو به همان شدت و در وسعت خيلي بيشتر به مدرسه‌ي چهارباغ نيز وارد مي‌شود و همين ترك‌ها در صورت آغاز كار مترو، در مدرسه‌ي چهارباغ ايجاد خواهد شد.

بخشي از اعتبارات مترو به مرمت آثار تاريخي اختصاص يابد

اين مدرس دانشگاه اظهار كرد: اگر اصفهان نصف جهان شده، به‌خاطر مترو نيست، بلكه به‌دليل وجود پل‌ها و آثار تاريخي آن است. در كنار خرج‌هاي زيادي كه براي ساخت مترو شده، لازم است، درصدي از اعتبارات براي حفظ آثار تاريخي در مسير چهارباغ خرج شود. اگر اين كار انجام شود، شايد بتوان جلوي ارتعاشات را گرفت. سي‌وسه پل و آثاري تاريخي كه مترو از محور آن‌ها عبور مي‌كند، آن‌قدر ارزش دارند كه درصدي از اعتبارات مترو به‌شكل دائم به مرمت، كنترل و مونيتورينگ آن‌ها مي‌تواند اختصاص يابد.

او با اشاره به فرسوده شدن سي‌وسه پل، بيان كرد: موارد وحشتناكي در اطراف اين پل تاريخي وجود دارند؛ فرسودگي، سالخوردگي و بيماري سي‌وسه پل، خشكي رودخانه و لرزش‌هايي كه به‌خاطر مترو به اين بنا و ديگر آثار تاريخي اطراف آن وارد مي‌شود، از مواردي هستند كه سبب ايجاد آسيب‌هاي زياد مي‌شوند. اكنون شايد كارشناسان با چشم كارشناسي بتوانند ترك‌هاي ايجادشده در سي‌وسه پل را ببينند؛ ولي اگر روند اين‌گونه ادامه يابد، به‌زودي مردم عادي نيز مي‌توانند اين مشكلات را به‌راحتي شناسايي كنند.

مسيري براي حركت مردم روي سي‌وسه پل تعريف شود

مظاهري گفت: عبور مردم از روي سي‌وسه پل براي اين پل مشكل بزرگي نمي‌تواند باشد؛ اما در زمان‌هايي مانند شب‌هاي عيد، تردد مردم روي پل زياد و سنگين مي‌شود. سي‌وسه پل يك پل بسيار مسن، سالخورده و بيمار است. توصيه مي‌كنم در صورت امكان، مسيري به‌صورت گذرگاه ويژه، مانند كف‌فرش چوبي تخت جمشيد براي سي‌وسه پل ساخته شود. از روي پل با يكسري مسير‌هاي چوبي، در بخش‌هاي سالم‌تر كه مركز ثقل بي‌خطر نيز هستند، مسيري مشخص براي مردم مي‌تواند تعريف شود. مسيري كه همه‌ي پل را شامل نشود و مردم نتوانند بيشتر از آن مسير، به بخش‌هاي ديگر وارد شوند.

وي ادامه داد: تخريب‌هايي كه بخصوص توسط مردم ايجاد مي‌شوند، مانند يادگاري‌نويسي و خط انداختن روي بنا، در كنار ديگر معضلات، مصيبتي است كه سي‌وسه پل و ديگر آثار تاريخي با آن روبه‌رو هستند. تعريف كردن مسير ويژه مي‌تواند بسياري از اين مشكلات را برطرف كند.‌ به‌نظر مي‌رسد، نتيجه‌ي دسترسي كامل بازديدكنندگان به پل، سبب تخريب‌هاي زيادي در اين بناي تاريخي شده است.

او اضافه كرد: تخريب‌ها و آسيب‌هاي ناشي از نشست لايه‌هاي خاك زير پل بيشتر در بخش‌هايي كه آسيب‌پذير يا ضعيف‌ترند، خود را نشان مي‌دهد. ترك‌هاي كنوني سي‌و‌سه پل بيشتر در بخش‌هايي كه مصالح فرسوده و سالخورده دارند يا اجراي مرمتي ضعيف يا اشتباهي داشته‌اند، ديده مي‌شود؛ اما به‌مرور با گسترش نشست‌ها و افزايش شوك‌ها، ترددها و تخريب‌ها، آسيب‌ها در قسمت‌هاي قوي‌تر پل نيز بروز مي‌يابد.

انتهاي پيام