معاون دادستان تهران با بيان اينكه در تعريف تجاوز به عنف خلاء قانوني داريم، ضمن تاكيد بر لزوم گسترش فرهنگ عفاف و حجاب در جامعه، از برخي اظهار نظرهاي غير كارشناسي انتقاد كرد و گفت: حجاب نداشتن قرباني، توجيه‌گر عمل متجاوز به عنف نيست.

دكتر بابك رزم‌ساز در گفت‌وگو با خبرنگار حقوقي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، با بيان مقدمه‌اي تصريح كرد: در پيشگيري از جرم به صورت كيفري، براي هر جرمي مجازات تعيين مي‌كنيم و از طريق خصوصيات ارعابي مجازات، افراد جامعه را از ارتكاب مجدد جرم باز مي‌داريم.

وي با اشاره به مقوله پيشگيري از جرم به صورت غيركيفري، ادامه داد: ما بايد دلايل علل وقوع جرم و فرصت‌هاي ارتكاب جرم و انگيزه‌هاي متهمان را بشناسيم.

سرپرست دادسراي صادقيه گفت: اين مسايل در جامعه بايد از طريق نهادهاي اجتماعي از بين برود و «كيفر» به تنهايي نمي تواند عامل پيشگيري كننده از وقوع جرم باشد.

رزم‌ساز با اشاره به جرم تجاوز به عنف اظهار كرد: ما در تعريف اين جرم، خلاء قانوني داريم؛ اگرچه قانون ما سنگين‌ترين مجازات را براي زناي به عنف تعيين كرده‌ است.

وي خاطرنشان كرد: تجاوز در معناي گسترده هر گونه تعرض جنسي نسبت به زن است و ممكن است كه تعرضات جنسي به اندازه تعريف شرعي «زنا» نرسيده باشد. اين مسئله به طور خاص و جداگانه در قانون، جرم‌انگاري نشده كه لازم است در اين زمينه بررسي‌هاي لازم انجام شود.

معاون دادستان تهران افزود: اينكه بگوييم كليه اعمال متجاوزان به زنان در جامعه ناشي از انگيزه‌هاي جنسي است، به عقيده من تصوري اشتباه است زيرا بسياري از تجاوزات بدون انگيزه و تحريك جنسي صورت مي‌گيرد.

رزم‌ساز ادامه داد: بعضي از اين تجاوزات به دليل انتقام‌جويي و گرفتن زهر چشم از افراد خاص توسط اراذل و اوباش صورت مي‌گيرد؛ بنابراين ملازمه‌اي با مباحث جنسي ندارد.

وي با بيان اينكه در جرايم بين‌المللي، انگيزه‌هاي جنسي كمرنگ‌تر ديده مي‌شود، گفت: در جرايمي مثل نسل‌كشي و جنايت جنگي از روش تعرض به زنان استفاده مي‌شود كه قطعا در آنجا انگيزه‌هاي جنسي كمتر است؛ لذا بايد طي بررسي‌هاي لازم نحوه جرم‌انگاري در پيشگيري از اين عمل مشخص شود زيرا اين فرآيندي است كه ما نمي‌توانيم با جرم‌انگاري غير صحيح و تعريف غيركامل به هدف نهايي پيشگيري از جرم به صورت كيفري و غيركيفري برسيم.

اين حقوقدان در بخش ديگري از اين گفت‌وگو با اشاره به تفاوت زناي به عنف و تجاوز افزود: گاهي اوقات شيوه برخورد بعضي منحرفان جنسي در ايجاد ارتباط جنسي حتي با همسر خود، به شكل تعرض‌آميز است و اين نيازمند مهار شدن اين انحراف در جامعه است.

رزم‌ساز تصريح كرد: انحرافي كه توام با تمايلات ساديسمي است لزوما با غير همسر صورت نمي‌گيرد، بلكه با خود همسر هم اين امر روي مي‌دهد و ‌همين حالت را ايجاد مي‌كند؛ بنابراين بايد ريشه‌هاي انحراف جنسي در اين زمينه شناسايي شود و با آنها مبارزه كرد.

وي اظهار كرد: در مورد اين‌گونه جرايم كه علل آنها در حال حاضر بررسي نشده توسل به كيفر يكي از راه‌هاي مقابله و اصلي‌ترين راه است اما بايد دلايل اين جرم را نيز طي مطالعاتي بشناسيم و از بين ببريم.

سرپرست دادسراي صادقيه با بيان اينكه بين فرهنگ مذهبي حاكم بر نظام ما با جوامع ديگر قياس مع‌الفارق وجود دارد، يادآور شد: در كشورهاي ديگر،‌ رضايت زن ملاك جرم بودن يا نبودن يك رابطه جنسي است؛ در حالي كه در نظام حقوقي ما اين طور نيست.

رزم ساز گفت: بايد به اين نكته توجه داشت كه در بحث تجاوز، رضايت زن نقش تعيين‌كننده‌اي دارد و عدم رضايت او در رابطه جنسي مي‌تواند با عنوان مجرمانه ديگر تحت تعقيب قرار گيرد كه قانونگذار به اين‌گونه موارد توجه لازم را نكرده است.

وي خاطرنشان كرد: با توجه به اتفاقات روي داده در جامعه بايد تا اندازه‌اي از روابط جنسي مشروع كه تحت قالب شرعي و مذهبي امكان‌پذير است، حساسيت‌زدايي شود؛ البته اين‌گونه موارد كار اجتماعي و فرهنگي خاصي را مي طلبد كه متاسفانه ما خلاء آن را در جامعه احساس مي‌كنيم و اراده‌اي در اين زمينه در جامعه وجود ندارد.

معاون دادستان تهران در بخش پاياني اين گفت‌وگو بر ضرورت گسترش فرهنگ عفاف و حجاب در جامعه و نقش آن در پيشگيري از تجاوز به عنف تاكيد كرد و گفت: متاسفانه مقوله حجاب در جامعه ما جنبه‌هاي سياسي پيدا كرده در صورتي كه بايد نگاهي كاملا فرهنگي به آن داشت. در چنين شرايطي توسعه يا ناديده گرفتن يك عمل مقبول شرعي كه عاملي پيشگيرانه است، دستاويز اهداف سياسي قرار مي‌گيرد كه براي جامعه بسيار مضر است.

رزم‌ساز با انتقاد از برخي اظهار نظرهاي غير كارشناسي از جانب افرادي غير مسئول تصريح كرد: اگر پديده‌اي خشن مانند تجاوز به عنف را به نداشتن حجاب قربانيان منسوب كنيم، نوعي بدآموزي را در جامعه ترويج كرده‌ايم و به زبان آوردن چنين دلايلي، در واقع جفا به تمام نگاه‌هاي علمي و كارشناسي به عوامل پديدآورنده جرايم است. نداشتن حجاب قرباني، توجيه‌گر عمل تجاوز به عنف نيست و طرح اين قبيل مطالب باعث مي‌شود هر كس عمل خودش را با توجه به نداشتن حجاب طرف مقابل، توجيه كند و به اين طريق از زير بار مجازات رها شود.

وي تاكيد كرد: با وجود اينكه حجاب اهميت ويژه‌اي دارد اما نمي‌توان گفت كه علت اصلي اين گونه جرايم كه باعث تحريك كردن افراد مي‌شود، عدم رعايت حجاب است.

معاون دادستان تهران گفت: به نظر مي‌رسد مبارزه با جرم يك فرآيند پيچيده و علمي را مي‌طلبد كه نه‌تنها در مورد اين جرم بلكه در مورد همه جرايم به همان پيچيدگي كه در مسايل اجتماعي وجود دارد، بايد از مرحله جرم‌انگاري تا اجراي حكم، تمام جوانب را مطالعه كرد تا در اين زمينه انحرافي رخ ندهد.

رزم‌ساز خاطرنشان كرد: در بسياري از موارد، انحرافات جنسي باعث چنين اتفاقاتي مي‌شوند كه اين انحرافات بايد به دقت مورد شناسايي و درمان قرار گيرند.

انتهاي پيام