مراسم گرامي‌داشت هزاره شاهنامه كه از سوي فرهنگستان زبان و ادب فارسي در بنياد ايران‌شناسي برپا شده است، با انجام سخنراني‌هايي ادامه يافت. به گزارش خبرنگار بخش ادب خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، محمدجعفر ياحقي - عضو پيوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسي - در اين مراسم با بيان اين كه دو مشخصه بارز شاهنامه، زبان فارسي و ايراني بودن آن است، اظهار كرد: در سال 1313 هزاره فردوسي برگزار شد و امسال نيز هزاره سرايش شاهنامه برگزار مي‌شود. او در ادامه گفت: فرهنگستان زبان و ادب فارسي كه كم‌تر به برگزاري همايش اهتمام كرده است، اين همايش را در چشم‌انداز قرار داده و تصميم بر اين شده كه همايش در بنياد ايران‌شناسي برگزار شود. وي عنوان كرد: تصميم گرفتيم فراخواني ندهيم و بسيار به اصل و متن شاهنامه فردوسي بپردازيم كه در اين راستا سياهه‌اي تهيه شده از دانشمندان مختلف در كشورهاي گوناگون كه دعوت اوليه براي تحليل در حوزه كاري خودشان به عمل آمده است. بدين ترتيب در برنامه همايش 33 سخنراني علمي برگزار مي‌شود كه اين سخنراني‌ها از كشورهاي آلباني، آمريكا، هلند، تاجيك، افغانستان و خود ايران و غيره خواهد بود. ياحقي گفت: علاوه بر دانشمندان خارجي، از كشور ايران نيز تمام دانشگاه‌ها به طور خوبي اساتيد انتخاب شدند تا به سخنراني بپردازند و موضوعات براي سخنراني‌هاي همايش باز است و تركيب سخنرانان نيز تركيب متوازن و متعادلي است و سعي شده از هر قشري از اساتيد، سخنرانان برگزيده شوند. در ادامه مراسم، سخنراني اولريش مارزولف به زبان انگليسي كه هيأت رييسه آن علي‌اشرف صادقي و آنا كراسنوولسكا بودند، برگزار شد. سپس حسن رضايي باغ‌بيدي در رابطه با «سپهر»ي ديگر در شاهنامه صحبت كرد و گفت: چنان‌چه مي‌دانيم، همه فرهنگ‌هاي فارسي «سپهر» را به معني آسمان، گردون و فلك ترجمه مي‌كنند و مجازا نيز به معني اقبال، بخت، روزگار و زمانه آورده‌اند. وي ادامه داد: فرهنگ‌هاي شاهنامه نيز همين معناي اصلي و مجازي را براي آن ذكر كرده‌اند و با وجود اين، در برخي از ابيات شاهنامه هيچ‌يك از اين معاني براي كلمه «سپهر» مناسب نيست. او گفت: در ايران باستان در نتيجه قرن‌ها تقابل و تعامل با فرهنگ يوناني، شماري از واژه‌هاي يوناني به زبان‌هاي ايراني راه يافته بود كه واژه فارسي سپهر در معني آسمان و گردون يكي از اين واژه‌هاي دخيل يوناني است. باغ‌بيدي با اشاره به اين‌كه در مراحل آغازين فارسي دري، دو واژه به صورت سپهر رايج بوده است، گفت: سپهر به معني «آسمان و گردون» و سپهر به معناي «سپاه و لشگر» در ابتدا رايج بوده كه به تدريج سپهري كه به معناي سپاه و لشگر بوده، به نفع سپهر با معني آسمان و گردون كنار رفته و از رواج افتاده و در تمام فرهنگ‌هاي فارسي سپهر با معناي سپاه و لشگر ناديده گرفته شده است. وي تأكيد كرد: از آن‌چه گفته شد، مي‌توان نتيجه گرفت كه در مراحل آغازين فارسي دري، دو واژه به صورت سپهر رايج بوده است كه به طور مثال در شعر «چو رستم به دست تو گردد تباه، نيابد سپهر اندرين مرز راه»، سپهر به معناي سپاه و لشگر آمده است. در ادامه مراسم، خدايي شريف در رابطه با بنياد حماسي شاهنامه ابوالقاسم فردوسي و پيوندهاي او با هم‌روزگارانش، سخن گفت و اظهار كرد: حماسه به ظاهر گفتار شخص يكم (من) و سوم (وي) از واقعات و كردار مردم است و نمايشنامه گفت‌وگوي دو و اسرار بسيار و عدد غنايي گفت‌وگوي خود به خود است. خدايي شريف با بيان اين‌كه نوع «اثر بزرگ هنري يا حماسه ملي» همراه با شاخص‌هاي داستاني است كه در داخل انواع بسيار ادبي دارد و بعدا به عنوان رمان، داستان، قصه، داستان خرد (حكايت) و ديگر عناصر تجربه شده است، اظهار كرد: شاهنامه فردوسي حماسه جامع، هنري و فراگير از انواع حماسي و همين‌طور نوع خاصي از حماسه در صورت و مضمون و معناست. در ادامه، آرش اكبري مفاخر در رابطه با موضوع بررسي ادبيات حماسي در زبان گوراني در روايت گوراني مرگ «درخت شاه جمشيد» اظهار كرد: اين زبان از نظر پيوند زباني با واژگان فارسي پيوند عميقي دارد و آن چيزي كه امروز به زبان گوراني مي‌شناسيم، به گهواره معروف است. او ادامه داد: در رابطه با مرگ «درخت شاه جمشيد» بايد بگويم جمشيد يكي از پادشاهان ايراني است كه مرگ ويژه‌اي دارد. او همانند يك درخت از سر تا پا اره و پيكرش به دو نيم مي‌شود. مرگ جمشيد با اره بيان‌گر ويژگي درختي ‌پيكر اوست كه باعث شده تا او با عنوان‌هايي همچون «درخت شاه جمشيد» و «بهشتي شاخ» مورد خطاب قرار گيرد. وي افزود: تقريبا بيش‌ترين گزارش‌هاي مربوط به مرگ جمشيد در يكي از اين دو نكته مشترك‌اند؛ اره شدن جمشيد و پيكر درختي وي كه متون اوسطايي، پهلوي، فارسي و عربي بيش‌تر بر وجود ابزار اره و اره شدن جمشيد تأكيد مي‌كند؛ اما روايت‌هاي فارسي زرتشتي، نقالي و گوراني بر مرگ درختي جمشيد و پيكر درختي او تأكيد مي‌كند. انتهاي پيام