يك مدرس دانشگاه در آستانهي روز عطار: پژوهشهايي كه دربارهي عطار شده است، كافي نيست
عضو هيأت علمي دانشكده ادبيات دانشگاه فردوسي مشهد گفت: پژوهشهايي كه در زمينه عطار شده است، كافي نبوده و شناختي كه ما از عطار داريم، بيشتر بر مبناي توصيفهاست.
دكتر محمدرضا راشد محصل در آستانهي روز بزرگداشت عطار در گفتوگو با خبرنگار فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) در خراسان رضوي، در خصوص شاخصه عرفان در شعر عطار اظهار كرد: شاخصه عرفان در شعر عطار عبارت از عشق عرفاني همراه با درد عشق است؛ همانطور كه در شعر خود ميگويد، "قدسيان را عشق هست و درد نيست/ درد را جز آدمي در خورد نيست".
او افزود: عطار درد را شايسته انسان ميداند؛ نه فرشتگان كه روح مجرد هستند و به نظر او، عشق بدون درد تمام نبوده و عشق توأم با غم و درد، كمالبخش عشق عرفاني است.
دكتر راشد محصل شاخصه عرفان را صرف نظر از جنبههاي عرفاني آن در تمام شؤون زندگي انسانها تأثيرگذار دانست و گفت: كار عاشقانه با كار موظف متفاوت است؛ كار عاشقانه معمولا از ته دل و به بهترين شكل انجام ميشود؛ اما كار موظف فقط گذراندن وقت بوده و به ظاهر انجام كار است و انگيزهاي به اين اهميت در ميان انگيزههاي انساني براي كار كردن وجود ندارد.
او ادامه داد: عطار عارفي است كه بيم از خدا او را سخت رنج ميدهد و اين موضوع در تمام واديات منطقالطير از جمله وادي طلب، عشق و استغنا ديده ميشود؛ در حاليكه در مولوي چنين چيزي وجود ندارد و اشتياق و شور او را انگيزه ميدهد. تفاوت اين دو حالت نيز تفاوت ديدگاه عطار و مولوي را در زمينه حالات و مقامات به خوبي نشان ميدهد.
عضو هيات علمي دانشكده ادبيات دانشگاه فردوسي تصريح كرد: به دو دليل تمثيلهاي كوتاه و بلند در آثار عطار وجود دارد؛ نكته اول طبيعت انسان است كه با تمثيل، بهتر خو گرفته است تا موعظه و پند؛ لذا تأثير سخن در قالب حكايت بيشتر است. نكته دوم اين است كه اصولا مسائل معنوي كه در بحث عارفان وجود دارد، سنگينتر از مسائل ساده اجتماعي است؛ بنابراين اين اهميت را بيشتر ميتوان در قالب تمثيل جانشين كرد.
راشد محصل در پايان يادآور شد: متأسفانه با وجود تمام كارهايي كه اخيرا در اين زمينه انجام شده است، هنوز تحليلهاي لازمي كه بايد از شعر او شود، انجام نشده و باز هم جاي كار دارد؛ به همين دليل بايد انديشه او، روش كاري، تقسيمبنديها و نظرات او از مسائل عرفاني به صورت تحليل درآيد.
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بیاحترامی به اشخاص، قومیتها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزههای دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر میشود.
نظرات