مجموعه كتب «جنگ ايران و عراق از نگاه مطبوعات جهان»، برگرفته از اسناد مطبوعاتي و بريده جرايد خارجي موجود در مركز ملي اسناد دفاع مقدس است كه پيشينه جمع‌آوري آن به روزهاي آغازين بحران و تشكيل دفتر تبليغات جبهه و جنگ بازمي‌گردد. اين اسناد كه در گذشته تلخيص و ترجمه شده بود با شكل‌گيري مركز ملي اسناد مورد توجه قرار گرفت كه حاصل اقدامات انجام شده بر روي آن ارائه در قالب مجموعه حاضر است. اين مجموعه با بهره‌گيري از نظرات اصلاحي و تكميلي مترجمان توانمند و با تجربه ساماندهي و با محور قرار گرفتن سير تاريخي اخبار و اطلاعات موجود تنظيم شده است. سرويس «فرهنگ و حماسه» خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا) نيز با بهر‌ه‌گيري از اين منبع تاريخي، گريزي به وقايع قبل از آغاز جنگ تحميلي و بعد از آن دارد. قادسيه جديد ميان ايران و عراق زبان اصلي: عربي. شماره:00087 منبع: الشرق الاوسط/انگلستان/حافظ ابراهيم خيرالله 1359/7/2-24-9-1980 مترجم: مهتاب فضلي منبع خبر بيش از دو ماه است كه درگيري‌هاي مرزي ميان ايرن و عراق كم و بيش به طور پراكنده ادامه داشته و در دوهفته اخير اين مسأله شدت بيشتري يافت تا اينكه روز سه‌شنبه عراق اقدام به بمباران بيش از 15 فرودگاه ايران كرد. در همين حال نيروهاي ايران نيز برخي از شهرهاي عراق را بمباران كردند. عراق مي‌گويد، بر 120 كيلومترمربع از اراضي خود در منطقه‌اي در جنوب خانقين دست يافته، آنچه مورد نظر اين كشور است بازگرداندن 200 كيلومترمربع از اراضي مي‌باشد كه آن را متعلق به عراق مي‌داند و علت درگيري را آزادسازي سرزمين خود مي‌نامد. مدت دو هفته در بيانيه‌هاي صادره از وزارت دفاع عراق اسم مواضع نظامي يا روستاها و پايگاه‌هاي جديدي را مي‌شنويم كه قبلا نشنيده بوديم مانند:" زين‌القوس، سيف سعد، شور شيرين، طاووس و الرشيده، السفريه الجديد، السفريه قديم، الشكره، ثبه ظل، بيرعلي، سربند، كه در نظر عراق، اين مواضع و روستاها و مناطق، مربوط به سرزمين‌هاي عراق است كه ايران آن را غصب كرده است و بايد اين اراضي را كه عراق به موجب توافقنامه 6 مارس 1975 ، در الجزاير امضا كرده بود، به عراق بازگرداند." اين توافقنامه، همان پروتكل الحاقي به قرارداد كلي است كه آن زمان منعقد شد. مفاد اين توافق‌نامه اين است كه شاه ايران از تأييد و پشتيباني و تجهيز ملامصطفي بارزاني و كردهاي همراه او دست بردارد و در مقابل عراق نيز به سيادت ايران بر نيمي از شط العرب اعتراف كند. بنا به اطلاعات واصله، بيشتر واردات ايران از طريق بندر خرمشهر صورت مي‌پذيرد، در حالي كه بندر آبادان براي ايران از اهميت كمتري برخوردار است، زيرا محل صدور نفت ايران در جزيره خارك است كه نسبتا از مرزهاي عراق دور است. اين اطلاعات نشان مي‌دهد كه شط العرب - راه ورودي به بندر بصره عراق - نسبت به تجارت خارجي عراق از اهميت قابل ملاحظه اي برخوردار است و بندر فاو واقع در قسمت پايين شط العرب و در مدخل خليج[فارس]، بندر نفتي قابل ملاحظه‌اي براي عراقي‌ها است، هرچند كه اين بندر با توجه به منشعب شدن لوله‌هاي نفت عراق در خشكي و ادامه اين لوله‌ها به تركيه و سوريه و اردن، تنها بندر نفتي آنها به حساب نمي‌آيد. دولت عثماني در سال 1913 ، پروتكلي را با دولت ايران در مورد تعيين مرزها امضا كرده بود. متاسفانه هيچ سندي از پروتكل 1913 به نام پروتكل قسطنطنيه در دست نيست، زماني كه از يك منبع عراقي رسمي در لندن در مورد اين سند سوال شد بيان كرد كه اين سند به دو زبان تركي و فارسي نوشته شده كه ترجمه شده و در بغداد محفوظ است. در نتيجه از اين متن اطلاعي در دست نيست و به طور كامل مشخص نيست كه چطور مي‌توان اين مواضع را مورد بحث قرار داد. مشخص نيست چرا عراقي‌ها تاكنون اطلاعات كامل تاريخي و جغرافيايي كه دليل بر اثبات ادعاي آنها باشد، منتشر نكرد‌ه‌اند. هفته گذشته ايران اعلام كرد، بر طبق توافقنامه الجزاير عمل نمي‌كند و بالطبع عراق نيز همين كار را كرد، بدين ترتيب عراق شط العرب را كاملا يك رود عربي به حساب آورده و اعلام كرد كه همانند قبل از 6 مارس 1975 بايد كشتي‌ها به هنگام عبور از آن پرچم عراق را برفراز كشتي خود نصب كنند. در خلال پنج سال كه از اين توافقنامه مي‌گذرد، عراق تمام امور مربوط به منطقه كردنشين را تنظيم كرد و نه تنها استقلال اين منطقه را براي كردها اعلام كرد، بلكه انتخابات عمومي استاني مجلس كرد را هم برگزار كرده است. بسياري از كردها در بغداد صاحب مسؤوليتي شدند و طرح‌هاي عمراني زيادي را بغداد در مناطق كردي انجام داد. كردهاي عراق پيرامون دولت مركزي جمع شدند ولي در همان زمان الگو و مشوقي براي كردهاي ايراني شدند. آنها اعلام مي‌كردند:" اي كردهاي ايران چرا استقلال خودتان را نمي‌خواهيد؟ چرا مطيع حكومت مركزي تهران هستيد؟" كارشناسان امور عراق آن را " دور زدن كمان" مي‌گويند يعني كمان آشفتگي كه به سمت نقشه عراق بود حال به صورت معكوس به سمت نقشه ايران است. تدبير ديگر عراق، تشويق عرب‌هاي عربستان [خوزستان ايران] براي مطالبه حقوقشان جهت استقلال و دست يافتن به امكانات بيشتري كه حكومت تهران بايد براي آنها فراهم كند مي‌باشد به اين دليل كه عربستان[ خوزستان] يك منطقه نفتي در دولت ايران است. در جنگ عراق عربي و ايران فارسي موضع يك عرب چيست؟ بديهي است عرب با عرب است. عراق نمايندگان ويژه‌اي به دولت‌هاي عربي براي تشريح شرايط اختلافاتش با ايران فرستاد، اين نمايندگان صحبت‌هاي رسمي با آنها داشتند، اراده‌ها و احساسات آنها را برانگيختند. عرب‌ها ضمن مواضع مثبت، عراق را نصيحت كردند كه معتدل باشد و اين قضيه را بزرگ نكند. در حال حاضر برخي كشورهاي عربي اميد اعتدال را دارند و به رييس جمهور عراق اين را تاكيد مي‌كنند كه او [صدام] تنها مي‌خواهد كه اراضي عربي غصب شده را بازگرداند و اگرايران به حقوق عراق در آب و خاكش اعتراف كند، آماده تفاهم با ايران است. ايران خسته شده است، دولت جديد، از طريق طرد و اعدام ده‌ها و صدها افسر از ترس اينكه آنها عليه نظام كنوني تهران كاري نكنند، باعث گرديده ارتش ازهم گسيخته شود. عملا ارتش ايران در بدترين حالات روحي و انساني است. اختلافات ايران و آمريكا در مورد گروگان‌ها و غيره، ايراني‌ها را به وضعيتي نظامي‌اي گرفتار كرد كه تاكنون گريبانگيرش نشده بود. ادامه دارد...