مدير كل اداره ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران در پي تخريب سراي قاجاري «دلگشا» در بازار تهران، بر پافشاري به اعتراض اين اداره نسبت به حكم خروج سراي دلگشا از فهرست آثار ملي با رأي ديوان عدالت اداري تأكيد كرد.

محمدابراهيم لاريجاني در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، عنوان كرد: تخريب سراي قاجاري دلگشا مصداق خوبي براي برخي از نهادهاي فرهنگي بود كه اعتقاد داشتند بازار تهران در خطر نيست تا به اين بافت تاريخي توجه بيش‌تري شود.

او با اشاره به باقي ماندن ساختمان ورودي و سردر اصلي اين سراي تاريخي كه نسبت به ساختمان‌هاي پشت صحن دلگشا كه اكنون تخريب شده‌اند، اهميت بيش‌تري دارد، ادامه داد: در اطلاع‌رساني‌ها و اقداماتي كه اين اداره كل توانست انجام دهد، موفق شد دو سال جلو اجراي حكم ديوان عدالت اداري را بگيرد و از تخريب اين سرا جلوگيري كند.

لاريجاني با اشاره به شكايت مالك سراي دلگشا از دو سال پيش به ديوان عدالت اداري براي تخريب و نوسازي اين سراي تاريخي، گفت: مالك بالأخره بعد از دو سال توانست با حكم كميسيون ماده 100 و بر اساس رأي ديوان عدالت اداري، كار تخريب اين سراي تاريخي را انجام دهد و اكنون بخش‌هاي متأخر و كم‌اهميت‌تر نسبت به بخش جلويي سرا به صورت كامل تخريب شده‌اند و در حال حاضر، كار خاك‌برداري در اين سرا انجام مي‌شود.

او افزود: اداره كل ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران همه توان خود را به كار برد كه حكم ديوان عدالت اداري اجرا نشود يا در آن تجديدنظر شود و دو سال نيز موفق به انجام اين كار شد؛ ولي نهايتا مالك با حكم قانوني خود موفق به تخريب سراي قاجاري دلگشا شد.

مدير كل اداره ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران با اشاره به اين‌كه بازار تاريخي تهران از حدود يك ماه پيش در فهرست ميراث در خطر قرار گرفته است، اظهار كرد: سراي دلگشا يكي از آثار ثبتي متصل به حريم بازار تاريخي تهران است. اين‌كه بيان مي‌شود بازار تهران در معرض خطر است و بايد روي آن مديريت بحران انجام شود، به دليل وجود همين تخريب‌هاست؛ چون بازار محدوده‌اي براي يك مكان نيست؛ بلكه مساجد، سراها، تيمچه‌ها و طاق‌هاي تاريخي را تشكيل مي‌دهد و تك تك اين بناها در معرض خطر قرار مي‌گيرند. اين تخريب براي برخي از مسؤولين كه نسبت به قرار دادن بازار تهران در فهرست ميراث در خطر واكنش نشان داده و گفتند اين‌ها منفي‌بافي است، بسيار خوب بود.

او ادامه داد: سراي دلگشا بنايي چسبيده به بازار است كه علاوه بر ثبتي بودن آن، حائز اهميت معماري و اسلامي است؛ ولي به اين راحتي تخريب شد. ديگر نمي‌دانيم مفهوم در خطر بودن بازار تهران را چگونه بايد اعلام كنيم.

او اضافه كرد: معني ميراث در خطر اين نيست كه كسي كاري براي آن انجام ندهد؛ بلكه برعكس، همه سازمان‌ها، نهادها و دستگاه‌ها بايد بسيج شوند تا بتوانيم بازار را با همه مجموعه ملحقات آن حفظ كنيم. نهادهايي مانند شهرداري، پليس، حمل و نقل، شركت‌هاي آب، برق و گاز همگي در اين امر تأثيرگذارند و بايد كمك كنيم تا شاهد چنين تخريب‌هايي نباشيم.

لاريجاني تشويق مالكين را يكي از الگوها براي جلوگيري از چنين تخريب‌هايي خواند و گفت: با تملك و نوسازي بناهاي تاريخي و به صرف رساندن عوارض مالكين و انجام ده‌ها موضوع تشويقي و انگيزشي ديگر بايد از چنين تخريب‌هايي جلوگيري كنيم.

او اظهار كرد: اداره كل ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران بعد از تخريب سراي دلگشا اكنون فقط مي‌تواند وارد بحث‌هاي قضايي شود؛ به همين دليل هنوز منتظر جواب ديوان عدالت اداري است؛ چون از دو سال پيش كه حكم خروج اين سراي تاريخي از فهرست آثار ملي صادر شد، جلسات و مكاتبات متعددي در اين زمينه انجام شد. همچنين از دادگستري استان تهران براي دخالت در اين قضيه كمك خواستيم و در واقع از هر نهادي كه احساس مي‌كرديم مي‌تواند نظر ديوان عدالت اداري را تغيير دهد، كمك خواستيم و تا امروز موفق شديم با توقف‌هاي موقت، كارهاي قضايي و يگان حفاظت جلو اجراي اين تصميم را بگيريم؛ ولي نهايتا سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري تا نقطه‌اي مي‌تواند از ظرفيت‌هاي قانوني خود استفاده كند و همه بايد در چارچوب قانون پيگير تقاضاها و درخواست‌هاي خود باشيم.

او در عين حال گفت: اما زماني كه مرجعي مانند ديوان عدالت اداري چنين رأيي را صادر مي‌كند، ما ديگر نمي‌توانيم به صورت گسترده در آن قضيه مداخله كنيم.

مدير كل اداره ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران با اشاره به استناد ديوان عدالت اداري نسبت به حقوق مالكانه يك مالك، گفت: اين ديوان در رأي خود به ضوابط فني و شأن تاريخي يك ملك توجهي نمي‌كند؛ چون اين كار در حيطه اختيارات او نيست و در واقع كارشناسي براي اين كار ندارد؛ بلكه به حد مالكيت افراد احترام مي‌گذارد و اعتقاد دارد كسي نمي‌تواند مالك را از حقوق مالكيت خود محروم كند و بر اين اساس، به صدور اين رأي اقدام مي‌كند.

لاريجاني اضافه كرد: حتا اگر ما رأي ديوان عدالت اداري را بپذيريم و سراي دلگشا در فهرست آثار ملي به ثبت نرسيده باشد، اين سرا در بافت تاريخي تهران و در محدوده حريم بازار تهران قرار دارد كه كل اين بافت در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است؛ پس اين سرا نيز بايد حفظ مي‌شد؛ ولي متأسفانه ديوان عدالت اداري بدون توجه به ضوابط فني و استدلال‌هايي كه كارشناسان اين حوزه دارند، تصميم مي‌گيرد و اين براي ميراث فرهنگي بسيار خطرناك است؛ چون به حجم عمده‌اي از ابنيه و محوطه‌هاي باستاني در اين‌گونه موارد توجهي نمي‌شود.

او ابنيه‌ و محوطه‌هاي تاريخي را به مردم و اشخاص حقيقي و حقوقي متعلق دانست و گفت: سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري همه محدوده‌هاي تاريخي را تملك نكرده است تا از آن‌ها حفاظت كند. اگر قرار بر ادامه‌دار بودن اين رويه باشد، همه ابنيه‌ي تاريخي و نقاط حائز اهميت كه در اختيار مردم هستند، با مشكل روبه‌رو مي‌شوند و موضوع به جايي مي‌رسد كه يك تهديد بسيار جدي براي ميراث فرهنگي پيش مي‌آيد و اين فقط از تفسير نادرست موضوعات يا عدم آگاهي از اهميت ميراث فرهنگي و قوانيني كه ما در برنامه‌هاي سوم و چهارم توسعه براي موضوع ميراث فرهنگي و حفظ و صيانت از اين بحث داريم، ناشي مي‌شود.

مدير كل اداره ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران تأكيد كرد: اين اداره كل قطعا تابع قانون است؛ اما از اختيارات و ظرفيت‌هاي قانوني خود براي متوقف كردن چنين رأي‌هايي استفاده مي‌كند.

او با اشاره به استعلام شهرداري در وهله اول بعد از درخواست مالك نسبت به نوسازي اين بناي تاريخي، گفت: بحث ما اكنون اعتراض به رأي صادرشده است و اخيرا نيز با انرژي بيش‌تري نسبت به دو سال گذشته بر روي اين اعتراض پافشاري مي‌كنيم.

انتهاي پيام