يك عضو شوراي عالي انقلاب فرهنگي، اظهار كرد: حوزه با بهره‌گيري از تيره، تبار و تاريخ خود بايد بر اصالت خود باقي بماند و در عين حال با اقتضائات روز به نوانديشي و نه نوگرايي روي بياورد.
به گزارش خبرنگار دين و معارف اسلامي خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، حجت‌الاسلام والمسلمين رشاد در مراسم عمامه‌گذاري طلاب حوزه علميه امام رضا(ع) با تبريك ميلاد ثامن الحجج(ع)، گفت: دغدغه من همواره اين است كه در فرصت‌هاي پيش آمده شبه غيرارادي آنچه كه در آن ايام برايم پيش مي‌آيد را بيان كنم.
اسلام با دستاورد و دست‌پروردگان حوزه‌ها صيانت شده است
وي با اشاره به سفر مقام معظم رهبري به شهر قم پايگاه فقه و فقاهت، گفت: در نگاه به حوزه و گفتمان در رابطه با آن سه نگاه وجود و جريان دارد. اولين گفتمان حوزه را بدون تحرك، راكد و احيانا همواره با نگاهي به گذشته و نه آينده مي‌خواهد و ديگري نگاهي است كه در مقابل آن قرار دارد و حوزه را مدرن مي‌خواهد و آرزوي دانشگاه شدن آن را دارد.
اين عضو شوراي عالي انقلاب فرهنگي، با بيان اين مطلب كه نگاه دوم سيستم آموزشي را كه مي‌بايست وارد كشور مي‌شد و شده است و متعلق به شرايط بومي كشور ما نيست را در آرزو هستند تا حوزه به همين صورت سامان يابد.
رشاد گفت: نگاه سومي كه به حوزه است ريشه در تاريخ دارد و حاصل تجربه‌اي هزار ساله‌اي است كه اصيل، بومي و برخاسته از تفكرات ديني و سنت‌هاي بومي ما است، ولي بايد با زمان خود هم منطبق شود كه حوزه در اجتهادش به معناي پويايي و تحرك شناخته مي‌شود.
وي ادامه داد: اين نگاه مصر بر حفظ اصالت حوزه و التزام به سنت‌هاي آزموده در اين سال‌ها است و اسلام با دستاورد و دست‌پروردگان همين حوزه‌ها صيانت شده است.
اين عضو شوراي عالي انقلاب فرهنگي، گفت: حوزه مي‌خواهد احكامي را كه جوامع در جهان به آن نياز دارند را به روز عرضه كند و ما به مجتهد زنده معتقد هستيم و ما اجتهادي فعال، متحرك، جامع، جامعه‌نگر، جامعه‌ساز، جهان‌گر و جهان‌گير مي‌خواهيم.
يك حوزه مطلوب از مولفه‌هاي سخت‌افزاري و نرم‌افزاري تشكيل مي‌شود
رشاد با بيان اين مطلب كه 15 شاخصه را براي حوزه مطلوب مدنظر دارد، اظهار كرد: يك حوزه مطلوب از مولفه‌هاي سخت‌افزاري و نرم‌افزاري تشكيل مي‌شود و وجه نرم‌افزاري و دانش، بر آن حاكم است.
وي گفت: اگر ما در قبال كساني كه بي‌توجه به تحول زمان و حيات و نيازهاي نوپديد كه بسيار شگفت در حيات ما جاري است و اگر ما جاري نباشيم ما را با خود خواهد برد و اين به معناي پويا شدن و فعال شدن ما است نه اينكه سيل ما را با خود ببرد، راكد و بي‌تحرك خواهيم بود.
حوزه همواره پيشاهنگ توليد علم در سطح جهان بوده است
رشاد با بيان اين مطلب كه حوزه همواره در طول تاريخ هزار سال گذشته در مقام پيشاهنگ توليد علم در سطح جهان مطرح بوده است، گفت: علم در 200 سال اخير است كه رحل اقامت در غرب جهان گسترانده در حالي كه حوزه از پيشكسوتان توليد علم بوده است.
وي گفت: اولين ويژگي حوزه مطلوب "تبارپيوستگي" است و اين به اين معناست كه نبايد از تيره، تبار و تاريخ‌مان بگسليم. هزار سال پيش ما بزرگ‌ترين مجمع علمي را در نجف و بسياري از نقاط مختلف جهان داشتيم و در اين زمينه نيرو تربيت مي‌كرديم.
رييس پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي، گفت: در دنيا دانشگاه‌هاي معروفي است كه در مورد تاريخ آنها مي‌گويند كه در 700 سال پيش تاسيس شده‌اند و در آن زمان كليسا و مركز ديني بوده‌اند و بايد در اين زمينه گفت آناني كه از دين به سوي دامان سكولاريسم پيوسته‌اند از تاريخ‌شان جدا شده‌اند، اما چگونه است ما كه همه چيزمان دين است مي‌توانيم از تاريخ‌مان بگسليم؟
رشاد ادامه داد: "زمان‌آگاهي" كه غير از "زمان‌زدگي" است و به معناي ايستادن بر قله‌اي و نگريستن بر زمانه و تصميم‌گيري براي آن است نكته ديگري است كه بايد در مورد حوزه مطلوب به آن توجه كرد.
وي گفت: "آينده‌نگري" و اينكه "زمان‌زده" نباشيم تا هر آنچه كه زمانه مي‌طلبد به آن تن در دهيم بلكه بايد تفكر نماييم كه ما چه نقشي را در آينده ايفا خواهيم كرد و حوزه چه رسالت و مسووليتي در آينده جهان خواهد داشت، از ديگر موارد مطرح در مورد ويژگي‌هاي حوزه مطلوب است.
سهم مشخصي از ثروت ملي جهت حمايت از حوزه اختصاص يابد
اين عضو شوراي عالي انقلاب فرهنگي، گفت: ديروز شيعه يك اقليت ناشناخته مرموز بود و اين حيثيت، بالندگي و پويايي حاضر را نداشت و طي قرون بسيار نقطه تماس جهان با اسلام از عينك اهل سنت و اشعريه و جريان‌هاي ضدعقل و اجتهادگريز بود و اسلام را از اين نگاه مي‌شناختند. ولي ديگر امروز به دنبال شيعه هستند و آمده‌اند از دريچه شيعه به اسلام مي‌نگرند.
رشاد اظهار كرد: ديروز به دليل عدم قدرت حوزه حتي جامعه ايران اين انتظار را نداشت كه حوزه پاسخگوي همه نيازهاي جامعه باشد چون حوزه قدرت و امكاني در اختيار نداشت و مظلوم، محكوم و محدود بود و نيز امكاناتي نداشت.
وي ادامه داد: البته اين به معناي اين نيست كه امروز امكاناتي دارد و حال نيز اجمالا بنا شده است كه دولت به حوزه كمك كند. اين در حالي است كه بنا بر بررسي يكي از دوستان ما كل اعتباري كه در اين زمينه در نظر گرفته شده است كمتر از اعتباري است كه به دانشگاهي در يكي از شهرستان‌هاي كشور تخصيص يافته است.
وي با بيان اين مطلب كه نمي‌خواهم بگويم هم‌اكنون حوزه برخوردار شده است، اظهار كرد: منظور من از حوزه يعني منظور دين و سنگر دين و بحث صنفي در ميان نيست و اگر حق سنگر دين ادا شود اين دژ مستحكم و استوار و مجهز مي‌شود و بايد سهم مشخصي از منابع اصلي دست‌نخورده ثروت ملي در اختيار حوزه قرار بگيرد و حداقل اين مهم از طريق رهبري صورت پذيرد.
دولتي نشدن از صفات مطلوب حوزه است
رشاد افزود: يكي از صفات حوزه مطلوب اين است كه هرگز دولتي نشود و اين به‌رغم آن است كه بايد از دولت و حكومت اسلامي حمايت كند و هادي و حامي آن باشد اما در عين حال مستقل و منتقد نيز باشد زيرا در غير اين صورت هدايت هم نمي‌تواند بكند.
رييس پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي، اظهار كرد: آينده عظيمي پيش‌روي ما است و حوزه‌هاي فكري عظيمي ايجاد شده است كه ما حتي يك فرع فقهي براي آن نگشوده‌ايم كه از جمله آن مي‌توان به فضاي سايبرنتيك اشاره كرد كه در حوزه احكام و اخلاق فضاي مجازي بايد وارد شويم و اين نياز اكنون همه است و ما در اين رابطه در برابر هزار پرسش قرار گرفته‌ايم.
وي گفت: حوزه مطلوب بايد "آينده‌نگر" و نه "خيال‌پرداز" باشد و در عين حال نوانديش و نه نوگرا باشد و بايد بدانيم كه متاسفانه بسياري از سنت‌هاي حوزه رها شده است.
بايد يك پژوهشكده براي پژوهش در تاريخ حوزه راه‌اندازي كنيم
اين عضو شوراي عالي انقلاب فرهنگي، افزود: ما بايد يك پژوهشكده‌اي براي پژوهش در تاريخ حوزه راه‌اندازي كنيم و من خود نيز در پي آن هستم و موزه حوزه نيز از جمله اين موارد است كه بايد براي حفظ مدارك و اسناد اشخاص مرتبط با حوزه و تاريخ آن ايجاد شود.
رشاد گفت: در پنج – شش سال پيش از علامه مجلسي به عنوان پيشكسوت در دائره‌المعارف‌نويسي در يونسكو تقدير شد ولي يكي از مقامات مسوول در اين رابطه به من گفت كه ما عمدا نگفتيم كه وي يك آخوند است و ما بايد هر آنچه از ميراث سلف گذشته مانده است بايد بازشناسي و مورد بازبيني قرار گيرد و بر اساس برخي از موارد آن فعاليت نمود و در عين حال نيز توليد نماييم تا متناسب با اقتضائات مختلف صحنه‌هاي گوناگون بتوانيم توليدي داشته باشيم.
لباس روحانيت ريشه در تاريخ و فرهنگ ايران دارد
وي با بيان اين مطلب كه لباس روحانيت لباسي است كه ريشه در تاريخ و فرهنگ ايران دارد، گفت: طلبه‌ها نبايد به هر دليلي لباس روحانيت را به كناري بگذارند.
رييس پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي، گفت: از ويژگي‌هاي حوزه اين است كه جامعه‌نگر باشد و چشمي به جامعه داشته باشد و نبايد منفرد و نيز جامعه‌زده باشد.
وي افزود: از ديگر ويژگي‌هاي يك حوزه مطلوب جهان‌نگري، استعدادورزي، معنويت‌ورزي، پژوهش‌محوري، نظم‌پذيري، اخلاق‌نمونه، معنويت‌منشي و استعدادپروري است.
انتهاي پيام
نظرات