قوت گرفتن خبر راه‌اندازي راديو نمايش در سال 89 پس از استعفاي شهرام گيل‌آبادي از مركز نمايش راديو و انتصاب محمود زنده‌نام به جاي او و توليد بيش از 829 ساعت نمايش راديويي در حوزه‌هاي مختلف ادبي، فرهنگي، حماسي، مذهبي، اجتماعي، اقتصادي و غيره از مهم‌ترين رويدادهاي مركز نمايش راديو در سال 88 است.

شايعه استعفاي شهرام گيل آبادي در روزهاي پاياني سال 87 مطرح شد ولي معاون صدا پس از تعطيلات نوروز 88 در گفت‌وگويي با ايسنا اين خبر را تاييد و چند روز بعد محمود زنده‌نام را كه پيش از اين مدير گروه مستند شبكه دو سيما بود به عنوان مدير كل نمايش راديو معرفي كرد. گفتني است مراسم توديع و معارفه بدون حضور شهرام گيل آبادي در 17 فروردين ماه سال گذشته برگزار شد.

به گزارش سرويس راديو خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، از مجموع 829 ساعت توليدات مركز نمايش راديو در سال 88 شبكه فرهنگ با 288 ساعت و 22 دقيقه در ميان شبكه‌هاي راديويي در رتبه اول قرار داشت و شبكه جوان با 171 ساعت و 20 دقيقه، شبكه تهران با 170 ساعت و 17 دقيقه، شبكه سراسري با 111 ساعت و 19 دقيقه، شبكه البرز با 36 ساعت و 54 دقيقه، شبكه سلامت با 23 ساعت و 11 دقيقه و راديو گفت‌وگو با 3 ساعت و 46 دقيقه در رتبه‌هاي بعدي بودند. همچنين 25 ساعت و 25 دقيقه از اين توليدات به راديو تئاتر و 25 دقيقه آن به نمايش‌هاي كوتاه يك دقيقه‌يي اختصاص داشته است.

گفتني است براي شبكه‌هاي سلامت، گفت‌وگو و قرآن كه تا كنون تعهدات نمايشي نداشتند در سال 88 اين تعهد ايجاد شد هم چنين تعهد نمايشي شبكه البرز(كرج) نيز افزايش پيداكرد.

**مدير مركز هنرهاي نمايشي راديو در آخرين نشست خبري خود با خبرنگاران در سال 88 از راه اندازي شبكه نمايش در سال ‌89 خبر داد و اعلام كرد: با تجهيز استوديو‌8 ، تعمير و راه‌اندازي استوديو ‌14، ايجاد پشتوانه‌ متني و جذب بازيگران جديد همه چيز براي افتتاح «شبكه‌ نمايش» مهياست و فقط نياز به مسائل فني حس مي‌شود. افزايش 2 و نيم درصدي توليد نمايش راديويي نسبت به سال گذشته، نظارت بر كار نويسندگان راديو از سوي سردبيران به منظور بالابردن كيفيت و جبران ضعف‌هاي تكنيكي متن‌هاي راديويي، طرح نگارش ‌500 ساعت متن در عرصه‌ ادبيات كهن، ادبيات خارجي، فرهنگ فولكلور ايران، معارفي و مذهبي از خبر هاي ديگري بود كه در اين نشست از سوي زنده‌نام اعلام شد.

**شوراي بازيگران متشكل از پنج بازيگر و شوراي كارگردانان متشكل از سه كارگردان براي رفع معضلات و مشكلات آنها در سال 88 در مركز نمايش راديو تشكيل شد.

**در سال 88 مانند روال سال‌هاي گذشته، هريك از شبكه‌هاي راديويي بر اساس تعريف خود و اهدافي كه براي آنها در نظر گرفته شده است به پخش نمايش‌هاي راديويي در باكس‌هاي مختلف پرداختند؛ بخش نمايش راديو تجارت با توجه به مخاطبان عام و خاص اين شبكه تخصصي طراحي شده بود و در هر نمايش سعي مي‌شد يك مفهوم با موضوع اقتصادي براي بهبود سطح فرهنگ اقتصادي مردم را طرح كند. بخش نمايش راديو تجارت هر روز از ساعت 11و30 دقيقه به مدت 15 دقيقه به سردبيري راضيه موميوند روي آنتن مي‌رفت و با توجه به رويكرد تخصصي شبكه موضوعات مختلف اقتصادي، بازرگاني و تجاري را مطرح مي‌كرد.

برنامه نمايش شب راديو تهران به سردبيري ندا هنگامي نيز با توجه به اهداف اين شبكه استاني به پخش نمايش‌هايي با موضوعات اجتماعي، خانوادگي و حقوق شهروندي مي‌پرداخت. اين برنامه شنبه تا پنجشنبه ساعت 23 به مدت 30 دقيقه روي آنتن شبكه تهران مي‌رفت. راديو تهران با هدف بالا بردن کيفي نمايش‌هاي شبانه خود ضبط آثار فاخر ادبيات دراماتيک و نمايشنامه‌هاي برگزيده ايران و جهان را تا اواخر سال 88 در نوبت پخش خود قرار داد.

هنگامي درباره رويكرد اين برنامه در سال جديد مي‌گويد: در سال 88 بيش از 75 درصد فعاليت‌هاي ما بر روي توليد نمايش‌هاي ايراني كه معضلات تهران بزرگ و به طور كلي مردم كشورمان را بيان كند، معطوف شد و نگاه ويژه‌يي نيز به ادبيات كهن و داستان‌هاي معاصر ايران داشتيم.

راديو فرهنگ كه در دو باكس جداگانه «رمان تا نمايش» به سردبيري نادر برهاني مرند و «نمايش امروز» به سردبيري شهرام ميرشكاك به پخش نمايش‌هاي راديويي مي‌پدازد در سال 88 به پخش نمايش‌هايي در حوزه فرهنگ و ادبيات ايران و جهان پرداخت. كه بسياري از نمايش‌هاي فاخر راديو نيز از اين شبكه پخش شد.

راديو قرآن نيز تنها در يك باكس 30 دقيقه‌يي در روز‌هاي جمعه به پخش نمايش‌هايي متناسب با رويكرد شبكه، موضوعاتي اجتماعي كه با آيات قرآن منطبق باشند مي‌پرداخت. برنامه «نمايش آدينه» راديو قرآن به سردبيري اكبر نيك‌آيين، تهيه‌كنندگي شهلا نيساري و كارگرداني ندا هنگامي هرجمعه ساعت 13‌و30 دقيقه از راديو قرآن پخش مي‌شد، حجت‌الاسلام محمدحسن ناصحي نيز به عنوان كارشناس به تحليل نمايش‌ها مي‌پرداخت.

نمايش‌هاي راديو جوان هم كه در ايام مختلف هفته به سردبيري فاطمه دليري، مرضيه رشيد بيگي، زهره سطوت، محمد امير يار احمدي و شهلا دباغي ساعت 23 و 30 دقيقه پخش مي‌شد كه در ميان اين نمايش‌ها از نمايشنامه‌هاي برجسته ايران و جهان گرفته تا كارهايي مناسبتي با موضوعات مختلف مذهبي و شاد به چشم مي‌خورد. مرضيه رشيد يگي گفته بود: با توجه به اينكه سياست‌هاي اين برنامه براساس نيازهاي شبكه و كاركردهايي كه براي آن تعريف شده است، تنظيم مي‌شود، در سال 88 تمركز برروي سوژه‌هاي ايراني با محوريت جوان، پرداختن به ادبيات كهن كشورمان، مطرح‌كردن دستاوردهاي جديد كشور و معرفي چهره‌هاي علمي و فرهنگي آن از مهم‌ترين رويكردهاي ما بود. اما با اين‌حال چون شبكه براي جوانان است پخش عظيمي از توليدات ما برروي برآورده كردن نيازهاي اين گروه سني هم تمركز داشت.

برنامه‌«قصه شب» راديو ايران به سردبيري مهدي شرفي نيز كه هر شب ساعت 23 و 30 دقيقه از اين شبكه پخش مي‌شد به ارائه آثاري از نويسندگان مطرح دنيا و نمايش‌هايي با با موضوعات مختلف مي‌پرداخت تا سليقه تمامي مخاطبان خود از هر قشري را در نظر گرفته باشد.

*** از جمله نمايش‌هاي راديويي فاخري كه از شبكه هاي صدا در سال 88 پخش شد عبارتند از: نمايش راديويي «شاه لير»، «روز واقعه»، «اردشير بابكان»، «بهرام چوبين»، «دو نجيب‌زاده‌ي ورونايي»، « دايي وانيا »، «رومئو و ژوليت»، «فرار از زندان»، «داستان عجيب بنجامين باتن»، «هزاران خورشيد درخشان» و غيره اشاره كرد.

نمايش راديويي « دايي وانيا » بر اساس نمايشنامه معروف آنتوان چخوف با تنظيم و كارگرداني ميكائيل شهرستاني از شبكه تهران پخش شد.

«شاه لير» به كارگرداني فريدون محرابي براساس اثر معروف شكسپير، در چهار قسمت از راديو جوان پخش شد.

نمايش راديويي «روز واقعه» براساس فيلمنامه‌يي از بهرام بيضايي، به كارگرداني علي عمراني و بازي بيش از 30 نفر از هنرمندان مركز نمايش راديو تهيه و توليد شد كه در ماه محرم روي آنتن راديو تهران رفت.

نمايش راديويي «اردشير بابكان» به كارگرداني بهزاد فراهاني كه پس از هفت سال دوري از عرصه كارگرداني راديو به استوديو هشت برگشته بود ضيط شد.

جواد پيشگر نمايش راديويي «بهرام چوبين» را براساس داستان بهرام چوبين به نقل از تاريخ بلعمي اثر ابوعلي محمدبن ابوالفضل بلعمي به كوش ذبيح الله صفا و تنظيم و پرداخت براي راديو از داوود نقلدني كارگرداني كرد.

«دو نجيب‌زاده‌ي ورونايي» داستاني از ويليام شكسپير است به كارگرداني جواد پيشگر در برنامه «قصه شب» شبكه ايران پخش ‌شد.

نمايش راديويي «رومئو و ژوليت» به كارگرداني جواد پيشگر با اقتباس از رمان مشهور ويليام شكسپير از راديو فرهنگ پخش شد.

سريال بلند راديويي «فرار از زندان» به كارگرداني ايوب آقاخاني و نقش‌آفريني بيش از 70 تن از بازيگران مركز هنرهاي نمايشي راديو از روي نسخه تلويزيوني آن تهيه و توليد شد ولي هيچگاه پخش نشد.

**به منظور تقويت و ارتقاي سطح دانش دانشجويان علاقه‌مند به نمايش‌هاي راديويي، مركز نمايش راديو با همكاري ستاد برگزاري جشنواره‌ي تئاتر دانشجويي اقدام به برگزاري يك دوره كلاس‌هاي فشرده‌ي نويسندگي، كارگرداني، بازيگري، تهيه‌كنندگي، افكتوري و صدابرداري نمايش راديويي كرد. اين كلاس‌ها 21 و 22 آذرماه با حضور بيش از 70 نفر از دانشجويان علاقمند در استوديو هشت مركز نمايش راديو برگزار شد. اساتيد اين كلاس‌هاي آموزشي را هنرمندان باتجربه‌ي مركز نمايش راديو نظير صدر‌الدين شجره، ميكائيل شهرستاني، علي عمراني، ايوب آقاخاني، جواد پيشگر، مجيد نظري‌نسب، فرشاد آذرنيا و علي حاجي‌نوروزي تشكيل مي‌دهند.

***در آستانه دهمين دوره انتخابات رياست جمهوري فراخوان «جشنواره نمايش راديويي انتخاب» از سوي مركز نمايش راديو اعلام شد، در اين جشنواره از نمايش‌هاي كوتاه راديويي با موضوع انتخاب كه ضوابط اعلام شده را رعايت كرده بودند تقدير شد و نمايش‌هاي برگزيده در ايام انتخابات در شبكه‌هاي مختلف صدا پخش ‌شدند.

**در سالي كه گذشت صداي مراكز استان‌ها نيز در توليد و پخش نمايش‌هاي راديويي بسيار فعال عمل كردند كه نمايش‌هاي راديويي «دا» و «ققنوسي کوچک» از جمله توليدات فاخر مراكز استان‌ها هستند. نمايش «ققنوسي کوچک» از توليدات صداي خوزستان بود كه به روايت دلاوري و از جان گذشتگي شهيد فهميده و يکي از دوستان همرزمش مي‌پرداخت.

نمايش راديويي «دا» بر اساس خاطرات سيدزهرا حسيني در 30 قسمت 30 دقيقه‌اي به كار گرداني جواد پيشگر به سفارش اداره كل صداي استان‌هاي معاونت امور مجلس و استان‌ها توليد شد. در اين مجموعه راديويي نزديك به 75 بازيگر به ايفاي نقش مي‌پرداختند كه تعدادي از آنان از ميان هنرمندان راديوي مركز استان‌ها و برخي ديگر از اداره كل نمايش بودند.

**جشنواره‌ها

در سال 88 براي اولين بار، راديو تئاتر نيز جزو يكي از بخش هاي مسابقه جشنواره رضوي بود كه با 4 راديو تئاتر در بخش‌مسابقه‌شركت‌مي‌كند. اسامي اين 4 راديو تئاتر كه در مركز نمايش راديو تهيه شده است؛ عبارتند از: پدرانه به كارگرداني ندا هنگامي، چند متر طناب به كارگرداني مهرداد عشقيان، مسافران به كارگرداني ايوب آقاخاني و يورت به كارگرداني بهرام سروري نژاد. همچنين در بخش راديو و تلويزيون 2 نمايش راديويي خورشيد خراسان به كارگرداني ژاله علو و نويسندگي فريده دليري و مسافر غريب به كارگرداني مجيد حمزه و نويسندگي فريده دليري در اين مسابقه شركت مي كنند.

اواخر اسفندماه سال گذشته هشت اثر از تعداد 140 نمايشنامه‌اي که در بخش مسابقه نمايش‌هاي راديويي به دبيرخانه جشنواره تئاتر دانشگاهي ايران ارسال شده بود توسط هيأت داوران اين بخش بازشنوايي و براي شرکت در اين بخش معرفي شدند. نمايشنامه‌هاي «ملکه زيبايي لنين» به کارگرداني فاطمه علوي، «کابوس‌ها» به کارگرداني مريم بيده، «علامت دل من است» به کارگرداني رضا داداشي، «ملاقات در پاييز» به کارگرداني ساناز ترابي، «ديدار» به کارگرداني فائقه صالحيان، «سکوتي براي مرثيه دريا» به کارگرداني سيدمرتضي ميرمنتظمي، «هتل مرگ» به کارگرداني وحيد صادق اصفهاني به صورت قطعي براي شرکت در بخش نمايش‌هاي راديويي پذيرفته شده اند. بازشنوايي آثار ارسالي به بخش نمايش‌هاي راديويي را مجيدحمزه،‌ ايوب آقاخاني و ندا هنگامي به عهده داشتند. اين هشت اثر بايددر بخش مسابقه نمايش هاي راديويي جشنواره سيزدهم که از تاريخ 10 تا 18 ارديبهشت ماه سال آينده برگزار مي‌شود آثار خود را به صورت راديو تئاتر اجرا کنند.

بهمن ماه سالي كه گذشت هيات داوران بخش نمايش‌هاي راديويي و تلويزيوني بيست و هشتمين جشنواره تئاتر فجر شامل نادر برهاني‌مرند، محمد خزاعي و رحمان سيفي‌آزاد، جايزه بهترين نمايش راديويي به گروه نمايش «پلكان» اهدا شد. افكتور برگزيده : محمدرضا قبادي‌فر و فرشاد آذرنيا، صدابردار برگزيده : مشتركا رضا طاهري و علي حاج نوروزي، تنظيم‌كننده: ايوب آقاخاني، ندا هنگامي سردبير برگزيده، بازيگر مرد: مصطفي عبداللهي، بازيگر زن: فاطمه سيمزاري تقدير شد و جايزه اين بخش به شهين نجف‌زاده براي بازي در نمايش «روز واقعه» اهدا شد. تهيه كننده برگزيده : محمود احمدي، نويسنده: محموداستاد محمد، بهترين كارگردان: علي عمراني براي كارگرداني نمايشهاي «پلكان» و «روز واقعه» جوايز اين بخش‌ها را دريافت كردند.

پنج راديو تئاتر همزمان با بيست و هشتمين جشنواره تئاتر فجر از سوي مركز نمايش راديو در خانه هنرمندان اجرا شد: «وقتي بچه نمي‌ميرند» به كارگرداني مجيد حمزه، « باجه تلفن» به كارگرداني ايوب آقاخاني، « شام آخر» به كارگرداني ندا هنگامي، « دانتون» به كارگرداني جواد پيشگر و « يك اجراي شنيدني» به كارگرداني آشا محرابي.

در بخش نمايش كوتاه دهمين جشنواره صدا نمايش راديويي «كرگدن» در سه بخش بهترين كارگرداني، بهترين تهيه كنندگي و بهترين بازيگري راديويي جايزه دريافت كرد.

***وعده‌ها

در اواسط سال 88 زنده‌نام از برگزاري «جشنواره‌ي نمايش‌هاي كوتاه راديويي طنز» در سال آينده از سوي مركز نمايش راديو خبر داد كه نمايش هاي يك تا 5 دقيقه اي كه به موضوع طنز مي پردازند مي توانند در اين جشنواره شركت كنند.

مدير مركز هنرهاي نمايشي راديو در اوايل سال 88 از تخصيص سالن ويژه‌ي اجراي راديو تئاتر خبر داده بود و گفته بود به دنبال اين هستيم كه با همكاري مركز هنرهاي نمايشي سالني را ويژه اين برنامه ها در اختيار بگيريم كه اميدواريم هرچه زودتر شرايط آن فراهم شود. زنده نام از توليد نمايش‌هاي راديويي براساس زندگي بزرگان و مشاهير كشورمان خبر داده و گفته بود: توليد آثار نمايشي از شخصيت‌هاي برجسته و ارزشمند انقلاب و دفاع مقدس مانند شهيد رجايي، شهيد باهنر، شهيد چمران و شهيد بهشتي در دستور كار مركز قرار دارند و به زودي توليد خواهند شد. مدير مركز هنرهاي نمايشي راديو هم چنين از طرحي با عنوان صدا در سيما خبر داده بود كه به زندگي هنرمندان مركز نمايش راديو مي پردازد و زندگي اين افراد به صورت فيلم مستند بيان مي شود.

**همواره كودكان و نوجوانان در عرصه نمايش ارديو جايگاه كمرنگي داشته‌اند و به اعتقاد بسياري از كارگردانان و سردبيران راديويي جاي باكس ويژه‌يي كه تنها به پخش نمايش‌هاي راديويي ويژه اين گروه سني بپردازد در راديو خالي بوده است، در همين راستا مدير مركز نمايش راديو از انجام مذاكراتي با هنرمندان حوزه كودك از جمله «فتيله» و «عموپورنگ» خبر داد و گفت كه سال آينده در راديو «سال كودكان» خواهد بود. البته بايد منتظر ماند و ديد كه اين وعده تا چه حد در سال 89 عملي مي‌شود.

انتهاي پيام