در سال 88 اتفاقات متفاوتي در واحد دوبلاژ سيما رخ داد كه اظهارنظر مدير امور دوبلاژ سيما درباره‌ي پيشكسوتان دوبله، ادامه ماجراي دوبله‌ي سريال «فرار از زندان» و در گذشت برخي پيشكسوتان دوبله مانند مهين بزرگي-مادر دوبله‌ي ايران-از جمله‌ي آن‌هاست. خبرنگار سرويس تلويزيون خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)به مرور اهم اخبار، اتفاقات و اظهارنظرها در حوزه دوبله پرداخته است. * خبرها - مدير امور دوبلاژ سيما، از انجام يك پروژه‌ي تحقيقاتي در اين واحد با موضوعيت «بررسي وضعيت و جايگاه دوبله ايران در مقايسه با ساير كشورها» خبر داد. - در سال 88 نيز برخي از پيشكسوتان دوبله رخ در نقاب خاك كشيدند. مرحوم مهين بزرگي شامگاه 23 خرداد ماه در سن 75 سالگي به علت ابتلا به بيماري ديابت در گذشت. شادروان منصور غزنوي نيز دوم شهريور ماه بر اثر ابتلا به سرطان گوارش دار فاني را وداع گفت. - فاطمه شعشعاني- مدير دوبلاژ سريال «پرستاران» از پخش 900 قسمت اين سريال را از شبكه‌ي اول سيما خبر داد. - مسؤولان سيما دوبله‌ي سريال آمريكايي «فرار از زندان» را عليرغم دوبله‌ي بيش از يك فصل آن انكار كردند. ـ در اواخر سال 88 انيميشن‌هاي آمريكايي«سونيك»به سرپرستي فاطمه برزويي و«ساگوآ»به مديريت مهوش افشاري براي پخش از سيما دوبله شد. - در سال 88 نيز همانند سال‌هاي گذشته برخي برنامه‌هاي تلويزيوني به فاصله‌ي كوتاهي از پخش، دوبله شده‌اند كه فيلم «بازگشت پاندا» از جمله‌ي آن‌هاست. اين فيلم در حالي نهم آذر ماه دوبله شد كه 11 آذر ماه پخش شد. - در سال گذشته سري‌هاي جديد مجموعه‌هايي دوبله شده كه قبلا از شبكه‌هاي سيما پخش شده بود همچون «گروه پليس»،« جنايت‌هاي غيرحرفه‌يي3» و «فوتباليست‌ها» دوبله شد. - پس از پخش و استقبال زياد مردم از سريال «افسانه‌ي جومونگ» شهريور ماه خبر رسيد كه سريال «امپراتور بادها» مراحل پاياني ترجمه را به سفارش شبكه سه سيما پشت سر مي‌گذارد. اين سريال اكنون وارد مراحل آماده‌سازي براي دوبله و پخش شده‌است اما اوايل مهرماه خبر رسيد كه هنوز دوبله‌ي سريال «امپراتوري بادها» آغاز نشده‌است! * اتفاقات - يكي از ماجراهاي جالب سال 88، داستان دوبله‌ي سريال «فرار از زندان » بود. مرداد ماه سال گذشته، مجيد حسيني زاد -مدير تامين برنامه‌ي شبكه‌ي سه سيما- از تصميم به خريد سريال آمريكايي «فرار از زندان» براي پخش پس از پايان مجموعه«امپراتور دريا»خبر داد. زمستان سال87 دوبله‌ي اين مجموعه به سرپرستي عباس نباتي آغاز شد و او اوايل اسفندماه اعلام كرد كه 15 قسمت «فرار از زندان» دوبله شده‌است. اين مدير دوبلاژ دوم تيرماه سال جاري از آغاز شدن دوبله‌ي فصل دوم «فرار از زندان»‌ و دوبله 30 قسمت از آن خبر داد اما فرداي آن روز مرتضي ميرباقري-معاون سيما- در نشست معرفي برنامه‌هاي تابستاني سيما- دوبله‌ي «فرار از زندان» را تكذيب كرد. معاون سيما وقتي با اين خبر مواجه شد كه سريال «فرار از زندان» در حال دوبله است، گفت كه اين سريال براي پخش از سيما دوبله نمي‌شود. در مهرماه سال جاري نيز هاشم رضايت-قائم مقام شبكه‌ي سوم سيما- درباره‌ي دوبله و پخش اين سريال گفت: در زمينه‌ي انعكاس اخبار سريال «فرار از زندان»اشتباهي شده است؛ چون سري اول سريال «فرار از زندان» را دوبله نكرده‌ايم، بلكه تنها يكي دو قسمت‌ از سري دوم آن را براي بررسي در اداره كل تأمين برنامه‌ي خارجي را دوبله كرده‌ايم. البته هنوز در پي خريد حقوق پخش تلويزيوني آن هستيم و در صورت تحقق اين امر، «فرار از زندان» را براي پخش از شبكه سه سيما آماده مي‌كنيم. - در سال 88 امير‌محمد صمصامي فيلم سينمايي «بازگشت» (state of Grace) را در حالي براي پخش از شبكه‌ي دو دوبله كرد كه تيزر‌هاي اين اثر پيش از آن با نام «رستگاري» از اين شبكه پخش شده بود. - اوايل سال 88 مسؤولان شبكه «آري رانگ»كره جنوبي از بخش‌هاي مختلف سازمان صدا و سيما از جمله نحوه دوبله سريال كره‌يي «افسانه جومونگ» بازديد كردند كه به شدت مورد استقبال آنان قرار گرفت. - در فروردين ماه 88 با قطعي‌شدن پخش «افسانه جومونگ» دو در روز هفته، روزهاي دوبله‌ي اين سريال نيز افزايش يافت. عليرضا باشكندي -مدير دوبلاژ «افسانه جومونگ»- در اين زمينه مي‌گويد:تغييرات ترتيب پخش «افسانه جومونگ»(هفتگي،روزانه و دو روز در هفته) موجب شده است كه فعاليت‌هاي خود در زمينه‌ي گويندگي در فيلم‌ها را متوقف و تمام هم و غم خود را به اين سريال معطوف كنم، البته وظيفه‌ي ماست زماني كه مردم از مجموعه‌اي استقبال مي‌كنند حتي به اجبار وقت بيشتري را براي آن صرف كنيم. * اظهار نظرها - در مهر ماه 88 حسين بزرگي -مدير امور دوبلاژ سيما- در گفت‌و گو با ايسنا ضمن بيان اين‌كه حاضر به مناظره با برخي پيشكسوتان دوبله درباره‌ي نوع عملكرد آنان‌هاست، اظهار مي‌كند: اكنون برخي از پيشكسوتان دوبله، بحث‌هايي مانند «زوال دوبله در سازمان صدا‌وسيما» را مطرح مي‌كنند كه من براي آنان پاسخ دارم. اگر افت كيفيت دوبله را در حال حاضر بپذيريم، مقصر اصلي اين وضعيت پيشكسوتان اين عرصه هستند. چون پس از گذشت 70 سال از عمر دوبله، هيچ وقت در هيچ برهه‌اي از زمان، شاگرداني را نپرورانده‌اند تا در حال حاضر صلاحيت مدير دوبلاژي داشته باشند. اين در حاليست كه در عرصه‌ي هنر همواره استادان، شاگرداني را تربيت مي‌كنند. او ادامه مي‌دهد: من به اين اعتقاد برخي از مديران دوبلاژ كه دوبله را فقط بايد در اتاق‌هاي دوبلاژ آموخت اصلا معتقد نيستم چرا كه فراگيري تنها برخي از نكات دوبله نيازمند كار عملي است. مدير امور دوبلاژ سيما با بيان اين‌ اعتقاد كه بعضا بزرگان دوبله به خود زحمت جمع‌آوري و تدوين اطلاعات مربوط به اين عرصه را نداده‌اند تا به نسل جديد منتقل شود، ابراز عقيده مي‌كند: آنان براي ماندگاري اين كار زحمت نكشيده‌اند. - پس از اظهار نظر بزرگي درباره‌ي آموزش دوبله، حوزه‌ي اختيارات مدير دوبلاژ و نقش پيشكسوتان دوبله درحال حاضر ، اهالي دوبله مانند درباره‌ي ديدگاه‌هاي او پرداختند. - ناصر ممدوح- رييس انجمن گويندگان و سرپرستان گفتار فيلم- درباره‌ي حضور پيشكسوتان در دوبله‌ي سيما مي‌گويد: اگر عده‌اي از بزرگان دوبله به هر دليلي نمي‌توانند در واحد دوبلاژ سيما حضور پيدا كنند، بايد امكانات مادي و معنوي لازم براي آنان فراهم شود و با احترام به كار دعوت شوند. - منوچهر اسماعيلي هم در زمينه‌ي اظهارنظر مدير دوبلاژ درباره‌ي ترجمه‌ي فيلم‌ها تاكيد مي‌كند: در صورت بد بودن ترجمه و نامأنوس بودن واژگان و اصطلاحات آن، مدير دوبلاژ حق اعتراض دارد. - محمدعلي ديباج اين پرسش را مطرح كرد كه پيشكسوتاني كه از بدو تاسيس تلويزيون، در آماده‌سازي برنامه‌ها نقش مهمي داشته‌اند چرا با شلاق تكفير رانده مي‌شوند؟ - فاطمه برزويي نيز با بيان اينكه دوبله تخصص و فن است و به آشنايي با زبان خارجي چندان ربطي ندارد، تاكيد مي‌كند: مگر نسل اول دوبله مانند علي كسمايي و احمد رسول‌زاده به ‌زبان‌هاي خارجي كاملا مسلط بودند كه بر ترجمه‌ي فيلم‌ها نظرات خود را اعمال مي‌كردند. - جلال مقامي هم درباره‌ي آموزش دوبله به علاقه‌مندان به دوبله‌ مي‌گويد: دوبله را مي‌توان آموزش داد، ولي گويندگي با توجه به حس بازيگر به تدريج و با حضور در استوديو يادگرفته مي‌شود. - ناصر نظامي با بيان اينكه « مدير دوبلاژ حق دارد در حدي كه اساس فيلم به‌هم نريزد و معناي آن تغيير نكند درباره‌ي ترجمه‌ي اثر اظهار و اعمال نظر كند.»، اضافه مي‌كند: در حال حاضر مترجمان خوبي در واحد دوبلاژ سيما فعاليت مي‌كنند و به‌ندرت ترجمه‌ها اشكال دارد؛ البته اگر ترجمه‌ي فيلمي بد است بايد اين مساله را با مسؤولان واحد دوبلاژ سيما در ميان گذاشت؛ چون آنان، اگر حرف مدير دوبلاژ منطقي باشند، آن حرف را مي‌پذيرند. - بهرام زند مي‌گويد: پيشكسوتان و مديران بايد با ديد مثبت و به دور از غرض‌ورزي به صحبت‌هاي همديگر درباره‌ي وضعيت دوبله گوش و با توجه به واقعيت‌هاي موجود با يكديگر گفت‌وگو كنند. - آموزش آكادميك دوبله موضوع ديگري است كه مدير دوبلاژ سيما، پيشكسوتان و فعالان دوبله در سال 88 درباره‌ي آن اظهار نظر كرده‌اند. بزرگي درباره‌ي ضرورت آموزش آكادميك دوبله مي‌گويد: تقريبا از سه سال پيش آموزش‌هاي آكادميك را آغاز كرده‌ايم. يكسري از دروس كه در ساعات طولاني تدريس مي‌شدند ولي خيلي عملياتي نبودند را كم يا حذف كرديم اما ساعات دروسي كه كاربردي‌تر بود، مانند انتقال تجربيات اساتيد دوبله به كارآموزان را افزايش داديم. درس فن بيان را تقويت و از استادان مختلف براي تدوين سرفصل‌ها و تدريس آن استفاده كرديم. - به اعتقاد حميد منوچهري-پيشكسوت دوبله- اگر آموزش كلاسيك در كنار كارآموزي عملي باشد، بسيار خوب است البته تا مسوولان تصميم به عملي‌كردن آن بگيرند، ممكن است، سال‌ها طول بكشد. - اميرمحمد صمصامي معتقد است كه آموزش دوبله در دانشگاه‌ها در كنار استوديوها بايد انجام شود.به گفته‌ي او دنيا به اين سمت حركت مي‌كند به گونه‌اي كه علاقه‌مندان به دوبله در استوديوها تجربه كسب كنند حتي در ايران مي‌توان رشته‌ي دانشگاهي دوبلاژ در صداوسيما را به كمك استادان اين فن راه‌انداري كرد. - محمود قنبري از پيشكسوتان دوبله درباره‌ي آموزش علمي و دانشگاهي اين هنر به علاقه‌مندان معتقد است: خانه از پايبست ويرانه است؛ چون ابتدا بايد به نيروهاي موجود توجه شود سپس مديران به نسل بعدي بيانديشند. - به اعتقاد ناصر نظامي در هر كاري با بالارفتن سطح تحصيلات، فرد موفق‌تر مي‌شود، اما تجربه نشان داده است كه بهترين شيوه‌ي يادگيري دوبله و پيشرفت در آن، آموزش عملي در اتاق‌هاي دوبله است كما اين‌كه بسياري از افراد داراي اطلاعات زياد، در دوبله نتوانسته‌اند پيشرفت كنند. - و اما منوچهر والي‌زاده در سال 88 دوره‌هاي آموزشي كنوني براي دوبله را كافي دانسته و اظهار مي‌كند: در مرحله عملي، علاقه‌مندان دوبله نكات بيشتري مي‌آموزند؛ البته بهتر است قبل از شركت در دوره‌هاي آموزشي، خود را محك بزنند چون آنان مي‌توانند خوب اين كار را انجام دهند اما هر يك از كارآموزان معتقد است كه هم استعداد و صداي خوبي دارند وهم عاشق دوبله هستند. انتهاي پيام