عمليات كاوش نجات‌بخشي يكي از پروژه‌هايي است كه از سال‌هاي گذشته و هم‌زمان با گسترش عمليات عمراني در كشور در اطراف محوطه‌هاي باستاني انجام مي‌شود. اين امر، با افزايش سدسازي در كشور، شكل ويژه‌تري به خود گرفت، به‌طوري كه در پژوهشكده‌ي باستان‌شناسي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري كاوش‌هاي نجات‌بخشي و مطالعات باستان‌شناسي در محوطه‌ي سدهاي در حال ساخت به‌صورت خاص پي‌گيري مي‌شدند.
از نمونه كاوش‌هاي انجام‌شده به مطالعات باستان‌شناسي سد سيوند، سدهاي كارون و سد سيمره مي‌توان اشاره كرد. سد جره نيز يكي از اين پروژه‌ها بود، ولي نكته‌ي جالب توجه درباره‌اش اين است كه هيچ سابقه‌ي مطالعاتي درباره‌ي كاوش سد تاريخي جره در پژوهشكده‌ي باستان‌شناسي وجود ندارد!
به گزارش خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، اواسط سال 1384 مدير وقت اداره‌ي ميراث فرهنگي و گردشگري رامهرمز از كلنگ‌زني يك سد مخزني در پشت سد ساساني جره بدون گرفتن استعلام از سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري خبر داد.
فردين بيگدلي اعلام كرد: سد باستاني جره كه در 35 كيلومتري شمال غرب رامهرمز واقع شده و حدود 19 متر ارتفاع دارد، از ابتكارهاي برجسته‌ي ساسانيان به‌شمار مي‌رود و با گذشت زمان هنوز سالم مانده است. هم‌چنين روستايي كه در كنار اين سد قرار دارد، به دوره‌ي قاجار متعلق است و در خانه‌هاي آن، نقوش دوره‌ي قاجار هنوز ديده مي‌شوند.
وي افزود: با آب‌گيري سد مخزني جره در شهرستان رامهرمز، سد باستاني و روستايي كه در كنار آن قرار دارد، به زير آب خواهند رفت.
پس از آن، پي‌گيري‌ها براي انجام مطالعات باستان‌شناسي در اين محل انجام شدند و در سال 1385 خبرهايي درباره‌ي انتقال ساكنان روستاي تاريخي جره و آغاز مطالعات باستان‌شناسي درباره‌ي سد تاريخي جره منتشر شدند. همان زمان بر اين امر تأكيد شد كه تا وقتي مطالعات باستان‌شناسي سد تاريخي جره به‌پايان نرسد و كارشناسان ميراث فرهنگي به نتيجه‌اي علمي و منطقي نرسند، آب‌گيري سد انجام نمي‌شود.
اما در شهريورماه امسال، مسؤول انجمن دوست‌داران ميراث فرهنگي رامهرمز گفت: تا كنون هيچ كار پژوهشي و نجات‌بخشي روي سد تاريخي جره انجام نشده و فقط حدود دوسال پيش، مطالعات محدودي توسط يك باستان‌شناس درباره‌ي اين سد انجام شد كه تا كنون نتايج آن اعلام نشده است.
در نهايت، 17 بهمن‌ماه امسال سد مخزني جره آب‌گيري شد؛ ولي تا كنون گزارشي از كاوش‌هاي نجات‌بخشي سد تاريخي جره منتشر نشده است.
در اين‌باره، رييس پژوهشكده‌ي باستان‌شناسي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي ايسنا اعلام كرد: هيچ سابقه و گزارشي در اين رابطه در پژوهشكده‌ي باستان‌شناسي وجود ندارد و متأسفانه از وضعيت آن، هيچ اطلاعي نداريم.
آرش لشكري توضيح داد: مطالعات باستان‌شناسي درباره‌ي سد جره به پژوهشكده‌ي باستان‌شناسي مربوط نبوده و استان خوزستان اين كار را انجام داده است. در واقع، تمام قرار‌دادها و گزارش‌ها در اختيار استان خوزستان است و هيچ‌چيز در اختيار پژوهشكده نيست.
وي در پاسخ به اين پرسش كه آيا مي‌شود، نجات‌بخشي بدون نظارت و تأييد پژوهشكده‌ي باستان‌شناسي انجام شود؟ بيان كرد: متأسفانه اين كار انجام شده است و اكنون هيچ گزارشي از اين موضوع نداريم، زيرا مجري كار استان خوزستان بوده و طرف قرار‌داد نيز مسؤول سابق كاوش‌ها و مطالعات پشت سدها در پژوهشكده‌ي باستان‌شناسي ـ مهناز شريفي ـ بوده و خود او مطالعات را انجام داده است؛ ولي از اين‌كه گزارش خود را در اختيار استان قرار داده است يا خير، اطلاع نداريم و مسؤولان استان خوزستان نيز پاسخ صريحي به ما نمي‌دهند.
انتهاي پيام
نظرات