در مراسم افتتاح برنامه‌هاي دهه‌ي فجر پژوهشگاه سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري، مرحله‌ي نخست اجرايي شدن تهيه‌ي نقشه‌ي باستان‌شناسي كشور معرفي شد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، در اين مراسم كه در مركز اسناد و كتابخانه‌ي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري برگزار شد، رييس پژوهشگاه اين سازمان، بيان كرد: انجام كارهاي فرهنگي بدون تعهد و تواني كه پشت سر ما باشد، امكان‌پذير نيست. حفظ ارزش‌هاي ميراث فرهنگي و معرفي آن‌ها از مسايلي نيستند كه براي آن‌ها، ارزش مادي بتوان درنظر گرفت.
احمد خوشنويس با اشاره به شش‌ماه حضور خود در پژوهشگاه، گفت: در اين مدت، پژوهشگاه توانست به‌طور مستقل از سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري، به نقش خود در زمينه‌ي ميراث فرهنگي بپردازد. البته اين كار نيازمند اين بود كه هزينه‌ي كارهاي پژوهشي را بتوانيم بپردازيم. امروز كه در اواخر سال 1388 هستيم، پژوهشكده‌ها و نهادهاي زيرمجموعه‌ي پژوهشگاه در حال برنامه‌ريزي پژوهشي يا پيش‌برد كارهاي پژوهشي خود هستند.
وي اظهار داشت: يكي از بهترين نمونه‌ها از اقدامات انجام‌شده، تلاش كارشناسان پژوهشكده‌ي مردم‌شناسي است كه توانستند در منطقه‌ي آسياي غربي و جنوبي، دفتري را به‌عنوان مركز مطالعات منطقه‌يي ميراث معنوي ايجاد كنند.
او ادامه داد: علاوه بر مقولاتي مانند خيمه‌شب‌بازي، زري‌بافي و پرده‌خواني، پرونده‌هاي ديگري كه براي ثبت در فهرست ميراث جهاني فرستاده خواهند شد، شامل آيين‌هاي ازدواج در ايران، نان ايراني و هنر خوش‌نويسي خواهند بود كه ارزش والايي دارند.
خوشنويس با اشاره به تلاش براي ثبت جهاني راه ابريشم با كشورهاي ديگر، گفت: پژوهشكده‌ي گردشگري موظف شده است، برنامه‌ريزي‌ها را براي بحث گردشگري اين مسير آغاز كند.
وي درباره‌ي پژوهشكده‌ي باستان‌شناسي و اين‌كه لازم است، اين پژوهشكده اقدامات خود را در برابر توسعه و عمران كشور فعال كند، توضيح داد: بايد مسير اصلي باستان‌شناسي ايران برنامه‌ريزي شود و استراتژي‌ها مشخص باشند. تعجب مي‌كنم كه پژوهشكده‌ي باستان‌شناسي تا كنون در اين راستا مقطعي كار كرده است. در اين راستا، توافق شده است 10 سايت مانند نيشابور، بيشاپور و فيروز‌آباد به‌صورت جدي فعال شوند تا اين سايت‌ها مانند تخت جمشيد (پارسه) از دل خاك بيرون آيند.
رييس پژوهشگاه سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري بيان كرد: تعجب مي‌كنم كه چرا تهيه‌ي نقشه‌ي باستان‌شناسي كشور در اين سال‌ها به طول انجاميده است، زيرا براي نهادهاي عمراني تفاوتي نمي‌كند، در داخل چه محدوده‌اي فعاليت كنند؛ ولي اين مسأله براي ما مهم است. به همين دليل، طبق برنامه‌ريزي‌هايي كه انجام شده است تا پايان سال يا اوايل سال آينده، براي نخستين‌بار مرحله‌ي نخست نقشه‌ي باستان‌شناسي اجرايي خواهد شد.
او درباره‌ي پژوهشكده‌ي حفاظت از اشياي تاريخي و فرهنگي كه خود مسؤوليت آن را برعهده دارد، اظهار كرد: تجهيزاتي كه در اين پژوهشكده براي آزمايش‌هاي مختلف مانند سال‌يابي وجود داشتند، بايد به‌روز شوند تا از اين پس، اشيا براي آزمايش به خارج از كشور فرستاده نشوند. هم‌چنين كشورهاي همسايه‌ي ما كه چنين تجهيزات آزمايشگاه‌هايي را ندارند، علاقه‌مند به استفاده از تجهيزات اين پژوهشكده هستند. به همين دليل، حجم تقاضا بسيار زياد است.
وي درباره‌ي پژوهشكده‌ي هنرهاي سنتي و صنايع دستي نيز گفت: اقدامات پژوهشي در اين پژوهشكده به جد انجام خواهند شد. اميدوارم به‌جز اين‌كه هنرهاي سنتي را صنعت بدانيم، پژوهش‌گران در احياي هنرهاي از دست رفته و معرفي آن‌ها موفق باشند.
به گزارش ايسنا، در ادامه‌ي اين مراسم، از كتاب شيخ صفي‌الدين اردبيلي كه در آن به سردر عالي‌قاپو و تزيينات آن پرداخته شده است، رونمايي شد.
شكوفه مصباحي ـ مؤلف اين كتاب ـ در ابتدا با ياد كردن از مرحوم دكتر آيت‌الله‌زاده شيرازي و مرحوم مهريار، گفت: اين كتاب از دو نظر براي من اهميت داشت، نخست نگارش و ديگري چاپ كتاب. نگارش اين كتاب به سال‌هاي 1378 تا 1379 مربوط مي‌شود كه در ابتدا با هدف انجام پايان‌نامه آغاز شد. هم‌چنين از آنجا كه هيچ منبع اطلاعاتي درباره‌ي سردر عالي‌قاپو وجود نداشت، پرداختن به اين موضوع مورد توجه قرار گرفت.
وي توضيح داد: سردر عالي‌قاپو در واقع، بنايي بود كه 67 سال پيش باقي‌مانده‌هاي آن تخريب و سپس در آنجا خيابان‌كشي شد. به اين ترتيب، در اين كتاب كه در پنج فصل ارائه شده و حتا مرحوم شيرازي براي آن مقدمه‌اي نوشته بود، به چگونه بودن و چگونه تخريب شدن اين سردر پرداخته شده است.
او بيان كرد: براي طرح مرمت سردر، شيوه‌ي بازسازي تاريخي مد نظر قرار گرفت. در اين راستا، توصيف سفرنامه‌ها و قديمي‌ترين عكس‌ها و ميكروفيلم‌هاي موجود از دوره‌ي صفوي بررسي شدند. در نهايت، مشخص شد كه سردر علاوه بر اين‌كه يك ساختمان مجزا بوده، حلقه‌ي ارتباطي با ورودي مجموعه‌ي شيخ صفي نيز بوده است.
وي افزود: نشانه‌هايي به‌دست آمدند كه مشخص كردند، اين ميدان يك مركز‌محله براي شهر اردبيل بوده است. علاوه بر آن، كتيبه‌اي در اسناد ثبت‌شده بود كه با وجود اين‌كه برخي مرمت‌گران معتبر دنيا گفته بودند، برگرداندن قطعات اين كتيبه تقريبا غيرممكن است، براساس مستندات، كتيبه را بازسازي و براي جانمايي آن نيز طرحي ارائه كردند.
در ادامه‌ي مراسم افتتاحيه‌ي دهه‌ي فجر پژوهشگاه سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري، سرپرست گروه تهيه‌ي نقشه‌ي باستان‌شناسي كشور توضيح‌هايي را درباره‌ي مرحله‌ي نخست اجرايي شدن اين كار ارائه كرد.
عباس مقدم با بيان اين‌كه در زمان اعلام‌شده براي اجرايي شدن مرحله‌ي نخست بايد تجديد نظر شود، اظهار داشت: اين مسأله به همين دليل است كه بايد اطلاعات قبلي طبقه‌بندي شوند. در واقع، موانع زيادي بر سر راه است كه البته اگر سريع‌تر برطرف شوند، اين كار را در كم‌تر از دوماه مي‌توان انجام داد.
وي با بيان اين‌كه در نظر داريم، مشخص كنيم تا كنون چه آثاري كشف شده‌اند و مختصات جغرافيايي آن‌ها چيست، گفت: در اين راستا، با حجم زيادي از اشتباه‌ها روبه‌رو هستيم. در واقع، مشكل اصلي ما ويراستاري اطلاعات به‌دست آمده است.
در ادامه‌ي توضيح‌هاي مقدم، يكي از همكاران او با نمايش اسلايد‌هايي، به اطلاعات جمع‌آوري‌شده از استان مازندران و اين‌كه چگونه روي نقشه نشان داده مي‌شوند، اشاره كرد.
خوشنويس نيز توضيح‌هايي را درباره‌ي هدف از تهيه‌ي نقشه‌ي باستان‌نشاسي، بويژه در زمان انجام اقدامات عمراني ارائه و تأكيد كرد: اين‌كه گفته مي‌شود، يك‌ميليون اثر ملموس داريم، غيرممكن است، زيرا حدود 200هزار اثر ملموس وجود دارند.
به گزارش ايسنا، در اين مراسم، علاوه بر كاركنان سازمان و پژوهش‌گران، رييس مركز اسناد و كتابخانه‌ي سازمان و رييس پژوهشكده‌ي باستان‌شناسي حضور داشتند.
انتهاي پيام
نظرات