/گزارش/ «تعزيه» كهن‌ترين صحنه‌گردانى ايران
«تعزيه كهن‌ترين صحنه‌گردانى ايران است و به معنى سوگوارى، برپا داشتن ياد بود عزيزان از دست رفته، تسليت، امر كردن به صبر و پرسيدن از خويشان درگذشته است. »
به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) منطقه خراسان جنوبي، تعزيه به معناي متعارف، نمايشي است كه در آن واقعه كربلا بدست افرادي كه هر يك نقشي از شخصيت‌هاي اصلي را بر دوش دارند، نشان داده مي‌شود و نوعي نمايش مذهبي و سنتي ايراني-شيعي، بيشتر درباره شهادت امام حسين (ع) و مصائب اهل بيت است. واژه تعزيه در ريشه به معناي توصيه به صبر كردن، خرسندي دادن و پرسش از بازماندگانِ درگذشتگان و در برخي مناطق ايران مانند خراسان جنوبي به معناي مجلس ترحيم است.
محمد حسن قلندري، شاعر و محقق خراسان جنوبي در گفت‌وگو با به خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران
(ايسنا) منطقه خراسان جنوبي، گفت: تعزيه نوعي نمايش عاميانه مذهبي است كه در مناطق مختلف ايران رواج دارد و در هر منطقه وضع ويژه‌اي دارد.
وي افزود: در خراسان جنوبي تعزيه اخبار و وقايع مذهبي را با ظرافت و همراه با حركات متناسب براي تماشاگران مجسم مي‌كند.
قلندري تصريح كرد: از آن جا كه كلام موزون هم براي شنونده و هم گوينده راحت‌تر و جذاب‌تر است، سال‌ها در ذهن و خاطر باقي مي‌ماند.
شاعر و محقق خراسان جنوبي اظهار كرد: مجالس تعزيه «شبيه خواني» اگر به نثر باشد، براي شنونده در حكم يك سخنراني مذهبي بيشتر نيست، ولي كلام موزون تعزيه كه با آهنگ‌ها و سبك‌هاي خاصي است، تأثير زيادتري براي مردم دارد.
قلندري با اشاره به اينكه ادبيات تعزيه تأثير زيادي در روح و روان مستمعين دارد گفت: اين ادبيات بيشتر به خاطر قداست موضوع و مربوط به سرگذشت ائمه است.
وي ادامه داد: در تعزيه روابط بسيار عاطفي بين تماشاگر و تعزيه‌خوان برقرار مي‌شود و بر مبناي همين ارتباط عاطفي است كه با شنيدن تعزيه به وقايع دردناك و مصيبت‌هاي ائمه پي مي‌برند.
شاعر و محقق خراسان جنوبي گفت: تعزيه موجب بروز عواطف و احساسات مردم مي‌شود.
وي افزود: آلات و ادات، لباس‌ها و حركات و گفتار تعزيه‌خوانان موجب جلب و جذب شنونده مي‌شود، به‌طوري كه هميشه سعي بر اين است كه در اين مراسم شركت كنند.
مراد علي واعظي، عضو هيات علمي دانشگاه بيرجند نيز در گفت و گو با خبرنگار ايسنا، گفت: تعزيه يك پديده كاملاً شيعي است و مبتكر آن ايرانيان بوده‌اند.
وي افزود: به جز لباس عربي كه براي تعزيه خوانان ضروري و غير قابل انتظار بوده، به ندرت از ادبيات و عبارات عربي تأثير پذيرفته و تعزيه‌خواني از ايران به كشورهاي عربي شيعه‌نشين راه يافته است.
عضو هيات علمي دانشگاه بيرجند تصريح كرد: اگر مراسم سوگ سياووش به گونه‌اي فراگير و مستمر در فرهنگ ايراني سابقه طولاني مي‌داشت مانند بسياري از مراسم عمومي ديگر مانند شب يلدا و عيد نوروز ادامه مي‌يافت.
وي ادامه داد: البته ايرانيان قبل مسلمان شدن مراسم نمادين براي سوگواري ايرج و بعدها سياووش داشته‌اند كه جنبه‌ي ملي داشته است.
واعظي با بيان اينكه ايرج و سياووش وجود خارجي و حقيقي نداشته‌اند بلكه چهره‌هايي افسانه‌اي و اسطوره‌اي بوده‌اند گفت: آن‌ها از محبوبترين چهره‌هاي انساني – اسلامي بوده‌اند كه ريشه در اعماق باورهاي ايرانيان داشته و دارند.
وي ادامه داد: ارتباط چنداني بين تعزيه و سوگ سياووش وجود نداشته و ندارد و از اين رو مقوله جدا و متفاوت هستند.
عضو هيات علمي دانشگاه بيرجند اظهار كرد: مراسم سوگ سياووش جنبه اشرافي و ملي داشته و در حد يك نقالي و كتاب‌خواني محدود و براي مكان خاصي ارائه شده است، ولي تعزيه‌خواني جنبه مردمي و اعتقادي دارد و در هر كوي و برزن به مناسبت‌هاي گوناگون براي سوگواري چهارده معصوم برگزار مي‌شود و كاملاً مردمي و خودجوش مخاطبان فراواني را به خود جلب كرده است.
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.
نظرات