شايد آن زمان که شهرسازان فرانسوي، بخش‌هايي از خيابان شانزليزه را براساس الگويي از خيابان چهارباغ اصفهان مي‌ساختند، کسي تصور نمي‌کرد، روزي برسد که شانزليزه جزو زيباترين و تاريخي‌ترين خيابان‌ها در دنيا باشد و چهارباغ ديگر زيبايي گذشته را نداشته باشد.
به گزارش خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) در اصفهان، خيابان چهارباغ از ميدان شهدا آغاز مي‌شود، از سي‌وسه پل عبور مي‌كند و تا خيابان (باغ) هزارجريب با نام‌هاي مختلف چهارباغ پايين، چهارباغ عباسي و چهارباغ بالا ادامه مي‌يابد.
در قديم، اين خيابان نه‌تنها به‌دليل نوع ساخت و سه‌محوري بودنش زبان‌زد بود، بلکه پاکيزگي سنگ‌فرش‌ها و آرامش آن نيز توجه هر كسي را جلب مي‌کرد. درخت‌هاي قطور و سربه فلک کشيده‌ي چهارباغ که اکنون قد خم کرده‌اند، ديدني بودند.
امروز، چهارباغ تاريخي را با تمام زيبايي‌هاي يادشده‌اش فقط در سفرنامه‌ي گردشگران خارجي مي‌توان يافت. هرچند هنوز برخي مردم در آن قدم مي‌زنند و گاهي روي نيمکت‌هاي رنگ و رو رفته و شکسته‌اش مي‌نشينند.
زماني چهارباغ مرکز تاريخي اصفهان بود و حريم و مرزي داشت و جايگاهي براي توسعه‌ي فرهنگي شهر بود؛ ولي امروز اين مرکز تاريخي دست‌خوش هرج و مرج شده است و به‌تدريج به جمع بافت‌هاي فرسوده‌ي شهر افزوده مي‌شود.
ساختمان‌هاي مخروبه‌اي که مديران شهري سال‌هاي طولاني به آن‌ها بي‌توجه بوده‌اند، در دو طرف چهارباغ گوياي فرسوده شدن اين خيابان‌اند. ساختمان‌هاي تخريب‌شده با نماهاي ناخوشايند، سياه و بيش‌تر آن‌ها بدون داشتن کاربري، چشم‌انداز چهارباغ را از بين برده‌اند. از جمله‌ي اين ساختمان‌ها مي‌توان به سينما «همايون» اشاره کرد که هرچند بيش از يک‌سال از آتش‌سوزي آن مي‌گذرد، ولي هيچ اقدامي براي اصلاح نماي سوخته و دودگرفته‌ي آن که اكنون مخروبه‌اي بيش نيست، نشده است.
شهروندان مسن اصفهاني خاطره‌هاي بسياري از نشستن روي نيمکت‌هاي مدور ضلع مياني چهارباغ عباسي دارند؛ اما امروز کم‌تر کسي رغبت مي‌کند، روي اين نيمکت‌هاي شکسته بنشيند و عبور خودروها و ترافيک دو طرف خيابان را ببيند.
در گذشته، عابران با نشستن روي صندلي‌ها مي‌توانستند، از ابتداي چهارباغ عباسي تا انتهاي چهارباغ پايين را ببينند؛ اما اکنون وجود ايستگاه‌هاي دوچرخه‌سواري در ضلع مياني که هيچ تناسبي با بافت تاريخي اين خيابان ندارند، نه‌تنها ديد گردشگران را کور کرده، بلکه مانع عبور مستقيم عابران از ضلع مياني شده است. آيا توقف موتورسيکلت‌ها در پياده‌روهاي اين خيابان کم بود که دوچرخه‌هاي سبز رنگ نيز به جمع آن‌ها اضافه شدند؟!
بسياري از شهروندان اصفهان تمايل نداشتند، پس از سال‌ها، با تحقق يافتن وعده‌ي مديران شهري درباره‌ي احياي دوچرخه‌سواري در اين خيابان، نماي چهارباغ از بين برود و حريمي براي پياده‌رو ضلع مياني باقي نماند.
ابتداي چهارباغ بالا سال‌هاست که با ايستگاه مترو محصور شده و مردم هر روز شاهد باريک شدن يا تکه‌تکه شدن بخشي از اين خيابان يکپارچه هستند. در اين ميان، درخت‌هاي چهارباغ در کارگاه مترو محاصره شده‌اند و سرنوشت آن‌ها با كار لودرها گره خورده است.
امروز حريم چهارباغ را مغازه‌هايي تشکيل مي‌دهند که بيش‌تر آن‌ها اغذيه‌فروشي‌هايي هستند که جوي خيابان، سطل زباله‌ي آن‌هاست و ترافيکي عذاب‌آور که صداي بوق خودروها چاشني آن است.
در اين‌باره، يک اصفهان‌شناس با اشاره به وضعيت کنوني چهارباغ، گفت: اگر بافت تاريخي چهارباغ حفظ مي‌شد و تاريخي بودن آن را از توسعه‌ي شهري جدا مي‌کردند، اصفهاني ايده‌آل مانند رم يا فلورانس داشتيم.
سعيد شکوهمند در گفت‌وگو با خبرنگار ايسنا در اصفهان، اظهار داشت: از 40سال پيش، طرحي مبني بر پياده‌سازي خيابان چهارباغ مطرح بود؛ اما اين طرح هيچ‌وقت اجرايي نشد.
وي ادامه داد: آنچه در طرح‌هاي گذشته‌ي اصفهان مد نظر بود و اهميت داشت، درختان اصفهان با ارتفاع 16 متر و گنبدهاي فيروزه‌يي مساجدي مانند مسجد امام (ره) بودند؛ اما امروز هرج و مرج‌هاي موجود در بافتي تاريخي مانند چهارباغ، مانع جلوه‌گر شدن اين زيبايي‌ها شده‌اند.
اين مدرس دانشگاه با اشاره به قدمت شهر رم، بيان كرد: اصفهان استعداد عجيبي براي تبديل شدن به شهري مانند رم داشت؛ اما وقتي وضعيت مرکز تاريخي آن اين‌گونه باشد و ترافيک مانع آسايش مردم در يک خيابان تاريخي شود، نمي‌توان شهري مانند رم داشت.
وي معتقد است: تا وقتي مشکلات چهارباغ رفع نشوند و تمام محورهاي آن را پياده‌رو نکنيم، احياي دوچرخه‌سواري نتيجه‌اي نخواهد داشت.
شکوهمند گفت: گردشگران به‌دليل وجود صنايع دستي، بافت تاريخي و محيط زيست به اصفهان سفر مي‌کنند و حفظ اين سه مسأله در يک شهر تاريخي مهم است. مرکز تاريخي شهر بايد توسعه‌ي فرهنگي داشته باشد، نه توسعه‌ي تجاري که حريم و مرز بافت را زيرسؤال ببرد.
وي اضافه كرد: در چهارباغ 33 سردر و 33 کوشک وجود داشتند که اکنون فقط يک سردر در محل خيمه‌گاه (خرگاه) باقي مانده است و حريم چهارباغ مشخص نيست.
درباره‌ي مشكلات خيابان تاريخي چهارباغ، رييس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري استان اصفهان نيز به خبرنگار ايسنا گفت: بايد طرح ويژه‌ي سامان‌دهي اين خيابان را دريافت کنيم.
اسفنديار حيدري‌پور افزود: پس از دريافت و بررسي طرح ويژه‌ي سامان‌دهي خيابان چهارباغ، تصميم‌هاي لازم درباره‌ي اين خيابان گرفته مي‌شوند.
انتهاي پيام
نظرات