مدت زيادي از انتشار خبر مربوط به استاندارد نبودن برنج‌هاي وارداتي موجود در بازار كشور نمي‌گذرد؛ خبري كه واكنش‌هاي متفاوتي از سوي مسوولان ارگان‌ها و سازمان‌هاي مختلف در پي داشته و البته تلاش‌هاي بسياري هم از سوي خبرنگاران رسانه‌هاي گروهي به‌منظور شفاف‌سازي موضوع و پاسخ به سوالات افكار عمومي - كه با شنيدن خبر آلوده بودن برنج‌هايي كه سر سفره دارند، نگران شدند - صورت گرفت.
اما اين سوال وجود دارد كه آيا هنگام چنين رخدادهايي تنها صدا و سيما، يا مطبوعات مكتوب و يا روابط عمومي‌ها بايد در موارد مختلف اطلاع‌رساني كنند؟ درباره موضوع برنج‌هاي آلوده، چه كسي و چگونه بايد به سوالات افكار عمومي پاسخ مي‌داد؟ آيا اين وظيفه وزارت بازرگاني بود يا وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي؟ آيا اين سازمان استاندارد و تحقيقات صنعتي و يا حتي وزارت جهاد كشاورزي هستند كه بايد با تاكيد و يا تكذيب صريح و شفاف موضوع پيش آمده ذهن افكار عمومي جامعه را روشن كنند؟ نقش استانداري و شوراي عالي استاندارد در اين بين چيست؟ امنيت رواني جامعه در كنار پاكيزگي اقتصادي آن در چه جايگاهي قرار مي‌گيرند؟ و... و... و...
به گزارش خبرنگار رسانه خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، با وجود پيگيري‌هاي مستمر رسانه‌ها به‌منظور اطلاع‌رساني براي بيان آنچه واقعيت داشت، برخي از مردم نگرفتن پاسخ را متوجه مسوولان در پنهان‌كاري اطلاعاتي و برخي شفاف نبودن موضوع را به دليل اهمال رسانه‌ها عنوان كردند. اين در كنار رويكرد هميشگي برخي از مديران است كه بسياري از نارسايي‌هاي مديريتي را با زير سوال بردن عملكرد رسانه‌ها جبران مي‌كنند!
اينكه رسانه‌ها اعم از مكتوب، آنلاين، ديداري و شنيداري در اين موضوع ويژه - ورود برنج‌هاي آلوده به بازار داخلي - چگونه عمل كردند و چگونه مي‌توانستند عمل كنند، موضوعي است كه در اين گزارش از نگاه كارشناسي مورد ارزيابي قرار گرفت.
*نبود متولي در اطلاع‌رساني معضلي اساسي
حسن بهشتي‌پور ـ كارشناس رسانه ـ در گفت‌وگو با خبرنگار رسانه ايسنا، با تاكيد بر اينكه در نظام اطلاع‌رساني كشور دچار مشكل و معضل اساسي هستيم، گفت: اطلاع‌رساني در ايران به دليل نبود متولي دچار مشكل ساختاري است.
وي با تاييد عملكرد صدا و سيما در ممانعت از پخش پيام‌هاي بازرگاني مربوط به برنج‌هاي وارداتي آلوده افزود: ما به شدت به ايجاد يك شوراي عالي اطلاع‌رساني براي ساماندهي به امور مربوط به حوزه خبررساني به صورت اصولي و صحيح نياز داريم، بنابراين بايد مسوولان درباره نظام اطلاع‌رساني كشور تجديد نظر كنند.
بهشتي‌پور با بيان اين كه با وجود اخبار متنوع منتشر شده درباره مساله برنج‌هاي مسموم، هنوز مشخص نيست مسووليت اين امر به عهده‌ي چه كسي است، خاطرنشان كرد: اخبار ضد و نقيض منتشر شده ازسوي سازمان‌هاي مختلف مرتبط با موضوع باعث ايجاد فضاي شايعه‌سازي و شايعه‌پراكني شده است؛ به نحوي كه حتي برخي، اين اخبار را تدبير دولت براي جلوگيري از ورود برنج به كشور و فروش برنج‌هاي توليد داخل مي‌دانند.
اين كارشناس رسانه درباره موضوع برنج‌هاي آلوده و نوع نگاه رسانه‌ها به اخبار آن با اشاره به اين كه رسانه‌ها بايد از تمام جوانب بهداشتي، وارداتي، حقوقي و استاندارد موضوع را بدون غرض‌ورزي و به منظور شفاف‌سازي پيگيري مي‌كردند، افزود: حال بايد ديد در بين رسانه‌ها چند گزارش كه تمام اين جنبه‌ها را در برداشته منتشر شده است؛ فكر مي‌كنم گزارشي از اين دست به شدت كم بود.
*رسانه‌ها نماينده مردم براي رسيدن به جامعه مدني
وي با تاكيد بر اينكه نظام بررسي حرفه‌يي در رسانه‌هاي ما دچار مشكل بسياري است، گفت: با توجه به اينكه رسانه‌ها نماينده جامعه هستند، در جوامع توسعه‌يافته رسانه‌هاي گروهي نقش چشم و گوش مردم را ايفا مي‌كنند؛ اين وظيفه مهمي است كه براي رسيدن به جامعه‌اي مدني و توسعه يافته بايد انجام شود.
*لزوم گزارش‌نويسي بدون نگاه سياسي
بهشتي‌پور معتقد است ما نياز داريم به موضوعاتي كه در سطح كشور پيش مي‌آيد از همه جوانب و واقع‌گرايانه پرداخته شود و نه اينكه تحت تاثير فشارها و با نگاه سياسي اطلاع‌رساني صورت بگيرد. اين گزارش‌ها بايد به اين صورت ارائه شود تا مردم و مسوولان با قضاوت صحيح به موضوع نگاه كنند.
اين كارشناس رسانه با تاكيد بر اينكه هر خبري را صرف اعلام نبايد پذيرفت، به وظيفه خبرنگاران و مسوولان رسانه‌ها اشاره و اظهار كرد: يك خبرنگار پيگير نبايد هر مطلبي را به سادگي بپذيرد، بايد تاييد يا تكذيب خبر را از سوي مقامات مسوول و كارشناس حوزه دريافت كند.
او موفقيت در كار اطلاع‌رساني در رسانه را مستلزم بررسي حرفه‌يي و دقيق موضوعات از ابعاد مختلف مي‌داند؛ تا شاهد تاثيرگذاري صحيح آن باشيم.
*نقش رسانه‌ها، ديده‌باني اجتماع
اما حسينعلي افخمي - استاد ارتباطات - برخورد رسانه‌ها را در قبال خبر مربوط به ورود برنج‌هاي آلوده به كشور نسبتا خوب ارزيابي كرد و گفت: رسانه‌ها بايد به ويژه در حوزه‌هاي بهداشت و سلامت نقش ديده‌باني اجتماع را ايفا كنند.
او ادامه داد: نوع برخورد رسانه‌ها با موضوع برنج‌هاي آلوده مانع از پنهان‌كاري در اين حوزه شد و با تاثير روي تصميمات مسوولان، آن‌ها را به عكس‌العمل واداشت. هرچند در كوتاه‌مدت تنها باعث شد مسوولان ضمن پذيرش موضوع پيش آمده مربوطه تقصير را برگردن ديگري بيندازد، اما قطعا در درازمدت تاثيرات مهم‌تري خواهد داشت.
وي افزود: در چند سال گذشته چند مورد مربوط به ورود و خروج‌هاي غيرقانوني در گمركات كشور پيش آمد كه با پيگيري‌هاي خبرنگاران اطلاع‌رساني شد؛ ابتدا براي پيشگيري دوباره از اين دست اتفاقات بايد سازمان استاندارد با تكنولوژي روز دنيا در گمركات روز كشور مستقر باشد و به دقت كيفيت محصولات مختلف كه وارد مي‌شود را چك كند. اما چيزي كه تاكنون در بحث واردات و صادرات مهم بوده، ميزان و حجم كالاهاست و كمتر به كيفيت اهميت داده شده است.
*رسانه‌ها عيني‌گرا باشند، نه جنجال‌گرا
افخمي با تاكيد بر اينكه رسانه‌ها در مواجه با رخدادها بايد عيني‌گرا باشند و نه جنجال گرا، درباره نوع واكنش مسوولان اتفاق رخ داده در برابر سوالات خبرنگاران اظهار كرد: مسوولي كه در حوزه كاري او خطايي رخ داده است، ضمن پذيرش خطا بايد در برابر مجلس پاسخگو باشد و در ازاي اشتباه پيش آمده هزينه استعفا و يا بركناري را بپذيرد؛ در اين صورت است كه ديگر مديران با دقت بيش‌تري به وظايف خود مي‌پردازند زيرا با هزينه آن آشنا هستند.
انتهاي پيام
نظرات