مراسم پاياني هشتمين دوره‌ي جايزه‌ي شهيد حبيب غني‌پور روز گذشته (دوشنبه، 12 اسفند‌ماه) در مسجد نور برگزار شد.

به گزارش خبرنگار بخش ادب خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، محسن پرويز - معاون فرهنگي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي - در اين مراسم با تأكيد بر اين‌كه ياران ديروز مسجد جواد‌الائمه براي استمرار آن حركت پسنديده، حلقه‌اي را تشكيل دهند درباره‌ي شعر و داستان و غفلت از آن‌ها در جشنواره‌هاي فجر، گفت: بيست و هفت سال بعد از پيروزي انقلاب اسلامي، هنر مكتوب ما يعني شعر و داستان مغفول مانده بود. تأخير 27ساله‌ي شعر و 30ساله‌ي داستان در جشنواره‌هاي فجر علتي دارد.

او در ادامه در تبيين علت اين تأخير، به ذكر خاطره‌اي پرداخت و گفت: دوستي در جشنواره‌ي سال گذشته‌ي شعر فجر برگزيده نشده و بسيار معترض بود و مي‌گفت چرا انتخاب نشدم و با ادبيات ناخوشايند تأكيد داشت كه عده‌اي باند‌بازي مي‌كنند و مسائلي از اين دست را مطرح كرد. اما در اين دوره از جشنواره كه به‌عنوان برگزيده معرفي شد، آمد و بسيار تشكر و قدرداني كرد؛ از اين‌رو احساس كردم كه آدم قاضي خوبي براي خودش نيست و ضرورت دارد قضاوت درباره‌ي‌ آثار خودمان را به ديگران واگذاريم.

معاون فرهنگي وزارت ارشاد با انتقاد از نبود سعه‌ي ‌صدر در ميان برخي از شاعران و نويسندگان تصريح كرد: نقد و قضاوت‌ كردن كار دشواري است. آدم‌هاي عادي كم‌تر قضاوت مي‌شوند؛ اما نويسندگان و هنرمندان بيش‌تر قضاوت مي‌شوند؛ ولي گاهي چون سعه‌ي ‌صدر وجود ندارد، باعث مي‌شود صورت‌مسأله را پاك كنيم و 27 سال شعر و 30 ‌سال داستان انقلاب از جشنواره‌ي فجر غايب باشد و لابد براي ما هم راحت‌تر است داستان‌نويسان و شاعران را تجليل نكنيم؛ به‌دليل كم‌حوصلگي و بدرفتاري بعضي دوستان؛ از اين‌رو ما خطر كرديم و سه ‌سال جشنواره‌ي شعر فجر را برگزار كرديم.

پرويز در ادامه ابراز اميدواري كرد‌ كه در سال آينده، حوزه‌ي ادبيات داستاني هم برگزيدگان و پيشكسوتانش را در جشنواره‌ي فجر تجليل كند و اين را مستلزم همكاري و همراهي اهل قلم دانست و از نويسندگان خواست كه آثار يكديگر را نقد كنند؛ نه شخصيت‌ها را و براين نكته تأكيد كرد كه اهل قلم پشيبان هم باشند.

او در ادامه به جايزه‌ي جلال آل ‌احمد اشاره كرد و گفت‌: از سال آينده، جايزه‌ي جلال آل‌ احمد منتخبانش را به‌عنوان برگزيده‌ي كتاب سال معرفي مي‌كند.

همچنين امير‌حسين فردي - دبير جايزه‌ي غني‌پور - گفت: هنگامي كه مي‌خواستيم جايزه را راه‌ بيندازيم، ترديد داشتيم كه اصلا مي‌شود در ايران جشنواره‌ي ادبي به‌نام شهيد ايجاد كرد؛ اما حالا مي‌بينيم كه اين به بار نشسته است.

او معتقد است: بدون اين‌كه به خط فكري يا سياسي يك اثر نگاه كنيم، آن را مورد بررسي قرار مي‌دهيم و همه‌ي كتاب‌ها را تهيه مي‌كنيم. در واقع براي ما مهم كتاب است و اين‌كه مضمونش چيست و آيا با فرهنگ شهيد و شهادت همخواني دارد يا خير؟

فردي با انتقاد از كساني كه قواعد بازي را رعايت نمي‌كنند، گفت: مي‌گويند داوري‌هاي جايزه سليقه‌يي است؛ البته كه همه‌ي داوري‌ها در هر جايي سليقه‌يي است. انتخاب يك اثر از طرف جايزه به اين معني نيست كه خدشه‌اي بر آن وارد نيست؛ اثر انتخاب‌شده در يك جايزه، سليقه‌ي‌ داوران آن جايزه است. ممكن است كتابي در جشنواره ديده نشود و در جايزه‌ي ديگر به عنوان اثر برگزيده معرفي ‌شود؛ پس بايد قوانين بازي را بپذيريم و بدانيم كه جشنواره سرنوشت ادبيات را معلوم نمي‌كند؛ بلكه ادبيات در خلوت نويسنده رقم مي‌خورد. جشنواره تنها مشوقي براي نويسنده است.

اميرحسين فردي در پايان از تعدد جشنواره‌هاي ادبي حمايت كرد.

احمد بيگدلي هم با بيان دو خاطره، چنين نتيجه گرفت: نويسندگان دين‌مدار امروز ديگر رفتار ناصوابي با كلمه مثله‌شده‌ي روشن‌فكر ندارد. نويسندگان كنوني با نيك‌انديشي و سازگاري خردمندانه تفاهمي پديد آورده‌اند كه محصول آن، خلق آثار جاودان در ادبيات معاصر ماست. اين گروه بخشي از نيك‌انديشان حوزه‌ي هنري و برخي از ياران مسجد جوادالائمه و همدلان شهيد حبيب غني‌پور هستند. به عنوان نمونه از نويسندگاني ياد مي‌كنم كه هيچ قصدي در انتخاب نام‌شان ندارم؛ جز آن‌كه به يادم آمده‌اند: احمد دهقان، احمد غلامي، محمد ناصري، احمد شاكري، اميرحسين فردي، اسدالله امرايي، ابراهيم حسن‌بيگي، فيروز زنوزي جلالي و نيز بانواني كه با همه‌ي رقت قلب‌شان در خلق ادبيات جنگ آثاري زبده خلق كرده‌اند.

او در ادامه افزود: اين يك واقعيت است. زمان همواره مصلح بسيار خوبي بوده است و گاه چنان اعجازي مي‌آفريند كه بايد انگشت به دهان ماند. حالا بگذريم در مصاحبه‌هاي شفاهي، تعبيرهاي شخصي از نقل قول‌هايي كه مي‌شود و رنجيدگي‌هايي پديد مي‌آورد و اتفاقاتي مي‌افتد، كه در واقع هيچ‌كس مقصر نيست؛ اما سوء‌تفاهم ناخواسته را گسترش مي‌دهد. عده‌اي هم هنوز خط‌كش و گونيا را از وسط برنداشته‌اند و مانع از آن مي‌شوند كه روح لطيف و پاكيزه ‌نوشتن كار خودش را بكند. اين زمان، زمان بيداري و شكفتن است و نقد و نظرهاي تند جوان‌هاي كم‌تجربه و نوقلمان از راه رسيده، آن را به مخاطره مي‌اندازد.

برگزيده‌ي دوره‌ي پيشين و داور اين دوره‌ي جايزه‌ي غني‌پور همچنين در ارائه‌ي گزارشي از اين دوره از جايزه، تصريح كرد: در اين دوره از جمع 60 جلد كتاب كه 20 جلد آن رمان و 40 جلد آن را مجموعه داستان تشكيل مي‌داد، اغلب به لحاظ كيفي دربرگيرنده‌ي يك دوره از فعاليت‌هاي ادبي نويسندگان معاصر ما را تشكيل مي‌دهند كه بيش‌تر نويسندگان آن‌ها جوان‌ها هستند و كساني كه كتاب اول يا دوم‌شان است. جمع اين مجموعه آثار براي قضاوت البته كار دشواري بوده است؛ ولي اين فرصت را فراهم آورد كه داوران اين دوره مروري جامع بر آثار سال گذشته داشته باشند. البته ارزش ادبي مجموعه داستان‌ها چشم‌گيرتر بود و از ميان رمان‌ها، چند رمان باارزش نشانه‌ي تحول و پويايي ادبيات معاصر ايران را نويد مي‌دهند.

او عنوان كرد: نكته‌ي ظريف اين‌كه همه‌ي داوران در انتخاب آثار موردنظر متفق و هم‌عقيده بودند و اين البته نشانه‌ي بسيار خوبي است. وجود اين نشانه‌ها را من به فال نيك مي‌گيرم و شادي روح بنيان‌گذار اين جشنواره را كه دارد به يك اتفاق بسيار مهم در ادبيات معاصر تبديل مي‌شود، از خداوند منان طلب مي‌كنم.

بيگدلي در بخش ديگري از سخنانش بر نقش مسجد جوادالائمه (ع) تأكيد كرد.

عليرضا متولي - ديگر داور جايزه‌ي‌ شهيد غني‌پور - نيز به بيان خاطراتي پرداخت.

اما حجت‌الاسلام محي‌الدين بهرام محمديان - امام‌جماعت مسجد نور - در اين مراسم گفت: به اعتقاد من، جشنواره‌هاي فرهنگي ما بايد كم‌وبيش اين سه مؤلفه را داشته باشند؛ نخست اين‌كه بايد كار فرهنگي در حوزه‌ي انديشه و تفكر صورت گيرد. در قدم بعدي بايد استدلال‌هاي مطرح‌شده به باور يقيني و قلبي افراد تبديل و در قلب آن‌ها نهادينه شود و سرانجام فعاليت‌هاي فرهنگي و جشنواره‌ها بايد به تصحيح رفتار فرد منجر شود، كه اگر اين سه مؤلفه در جشنواره‌هاي فرهنگي ما باشد، خوب است.

مسؤول سازمان پژوهشي و برنامه‌ريزي آموزشي وزارت آموزش و پرورش خاطرنشان كرد: كار فرهنگي نبايد براي برگزار‌كنندگان جشنواره‌ها و متوليان فرهنگي يك امر تفنني تلقي شود.

او بر اين نكته تأكيد كرد كه كار فرهنگي بايد ناظر به نيازهاي واقعي مخاطب باشد و از آثار و فعاليت‌هاي فرهنگي كه به نياز واقعي مخاطبان توجهي ندارند، انتقاد كرد.

محمديان در بخش ديگري از اظهاراتش بر پيش‌گيري از هجمه‌ي‌ دشمن در حوزه‌ي فرهنگ تأكيد كرد و گفت: در جشنواره‌ها به‌گونه‌اي رفتار كنيم كه در سال بعد بدانيم به چه چيزهايي بايد بپردازيم و آگاه باشيم كه حريف چه‌ چيزهايي را مي‌خواهد به سوي ما پرتاب كند.

در پايان مراسم، برگزيدگان جوايزشان را با حضور محي‌الدين بهرام محمديان، محسن پرويز و پدر و مادر شهيد محمد و رضا زينلي و همچنين پدر شهيد تقي آراسته‌صفت دريافت كردند.

در بخشي از بيانيه‌ي هشتمين دوره‌ي جايزه‌ي شهيد غني‌پور نيز ملاك انتخاب كتاب سال شهيد حبيب غني‌پور، علاوه بر قدرت ادبي، سلامت و همسويي محتوا با آفاق مورد نظر شهيد عنوان شده بود.

در جايزه‌ي غني‌پور،‌ در بخش رمان بزرگسال، «انجمن مخفي» نوشته‌ي احمد شاكري به عنوان اثر برگزيده معرفي شد.

همچنين در بخش مجموعه‌ي داستان كوتاه، «عبور از بودن» نوشته‌ي حسين مهكام برگزيده شد.

در زمينه‌ي‌ آثار داستاني دفاع مقدس، رمان «گوساله‌ي سرگردان» نوشته‌ي مجيد قيصري اثر برتر نام گرفت.

در بخش زندگي‌نامه‌ي داستاني هم هيچ اثري به‌عنوان كتاب سال جايزه‌ي شهيد غني‌پور معرفي نشد.

اما در بخش رمان نوجوانان، كتاب «لالايي براي دختر مرده» نوشته‌ي حميدرضا شاه‌آبادي و كتاب «ناهي» نوشته‌ي جمشيد خانيان به‌طور مشترك به‌عنوان آثار برگزيده در ادبيات داستاني نوجوان در هشتمين دوره‌ي جايزه‌ي شهيد غني‌پور معرفي شدند.

عليرضا متولي، خسرو باباخاني و طاهره ايبد داوري آثار رسيده به بخش رمان نوجوان و احمد بيگدلي، محمدرضا بايرامي و فرخنده حق‌شنو داوري آثار رسيده به دو بخش داستان و رمان بزرگ‌سال با موضوع آزاد و دفاع مقدس جايزه‌ي غني‌پور را برعهده داشتند.

انتهاي پيام