ابراهيم حسن‌بيگي معتقد است: ادبيات ما نتوانسته دين خود را به دفاع مقدس، كه طي هشت سال، همه‌ي آحاد ملت در آن حضور داشتند، ادا كند.

اين نويسنده‌ي ادبيات دفاع مقدس در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ادب خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، درباره‌ي ارزيابي‌اش از وضعيت ادبيات داستاني دفاع مقدس به‌لحاظ آفرينش هنري و توجه مسؤولان در اين زمينه،‌ توضيح داد: معتقدم فاصله‌ي ادبيات ما با خود دفاع مقدس، كه منشاء ارزش‌هاي فراواني هم در دوره‌ي حيات خودش بوده، كوتاه نيست و طولاني است. در مجموع، نظر خوش‌بينانه و مثبتي نسبت به روند تكاملي ادبيات داستاني دفاع مقدس ندارم.

او در ادامه افزود: عموم آثار ادبي ما كه در اين سال‌ها خلق شده‌اند، به دفاع مقدس مربوط نيستند و بيش‌تر اجتماعي‌اند. به نظرم، نسبت كتاب‌هاي توليدشده در زمينه‌ي دفاع مقدس به دو يا سه درصد هم نمي‌رسد و ما به لحاظ كميت واقعا كم‌كار بوده‌ايم.

حسن‌بيگي درباره‌ي بخش كيفي آثار نيز اظهار داشت: در بخش كيفي آثار خلق‌شده در حوزه‌ي دفاع مقدس، هم كارهاي خوب شده است و هم كارهاي نامطلوب؛ اما كار خوب را كم‌تر مي‌بينم.‌ در همه‌ي اين آثار يعني رمان و مجموعه‌ي داستان، كمي شتاب‌زدگي ديده مي‌شود. عمده‌ي آثار هم زندگي‌نامه‌هاي داستاني‌اند كه من آن‌ها را جزو ادبيات داستاني نمي‌دانم. خود بانيان اين ژانر ادبي هم مشخص كرده‌اند كه اين ژانر، زندگي‌نامه است و به عنوان اثر داستاني آن‌را مطرح نمي‌كنند.

اين نويسنده متذكر شد: در مجموع، در حوزه‌ي شعر يا داستان دفاع مقدس يك سير نزولي را طي مي‌كنيم؛ هم به لحاظ كميت و هم كيفيت. نسبت ادبياتي كه امروز وجود دارد، با دفاع مقدس، به نسبت هشت سال دفاع و حوادثي كه در آن رخ داده است، صميمانه نيست و ادبيات ما از موضوع به اين مهمي غافل بوده است. ادبيات دفاع مقدس متولي ندارد و رها و ول است و حالا نويسنده‌اي از سر درد و دل‌سوزي - اگر بخواهد - مي‌آيد، داستاني مي‌نويسد يا نمي‌نويسد و اگر ننويسد، اتفاقي نمي‌افتد و ننوشتن در حوزه‌ي دفاع مقدس كسي را نگران نمي‌كند؛ همان‌طور كه بايد خيلي اتفاق‌هاي ديگري مي‌افتد كه نيافتاد و كسي هم نگران نشد. به نظر مي‌رسد مسؤولان دل‌مشغولي‌هاي ديگري دارند و اين بي‌توجهي تعمدي است و به نوعي همه منتظرند تا اين هفت روز هفته‌ي دفاع مقدس شتابان بگذرد و رژه‌اي انجام شود و جنگ در تاريخ ما به شكل كلاسيك بماند؛ نه به عنوان يك فرهنگ. اين سكوت و بي‌اهميتي خودش ايجاد شبهه مي‌كند.

او همچنين درباره‌ي نياز امروز آثار توليدشده در حوزه‌ي دفاع مقدس گفت: نقد آثار، برگزاري جشنواره‌ها و كنگره‌ها همه معلول وقوع علتي به نام خلق اثرند و تا وقتي آثاري خلق نشود، همه‌ي اين‌ها كم‌رنگ‌اند. آن‌قدر كه متوليان به اين مسائل اهميت مي‌دهند، مايل نيستند به توليد آثار توجه كنند. ما به معلول‌ها بيش‌تر توجه مي‌كنيم؛ تا خلق اثر. مشكل ما اين مسائل حاشيه‌يي نيست. كنگره‌ها مرتب برگزار مي‌شود؛ اما برنامه‌ريزي براي ايجاد خلاقانه و حتا متكثر آثار ادبي در اين حوزه، مسأله است. هيچ‌كس خودش را متولي نمي‌داند و آن‌قدر كه به رژه‌ي نيروهاي مسلح فكر مي‌كنند، به رژه‌هاي ادبي فكر نمي‌كنند.

حسن‌بيگي همچنين درباره‌ي اين‌كه آيا دفاع مقدس مورد توجه اهل قلم قرار گرفته است، گفت: به نظر من، اين موضوع مورد توجه اهل قلم نبوده است. خود نويسندگان اين حوزه هم مقصرند. بايد بيايند و بنويسند و نبايد خيلي تابع جريان حاكميت قرار گيرند؛ نويسنده بايد دغدغه‌ي اين موضوع را داشته باشد. متأسفانه به دليل رويكردي كه بعد از جنگ به مقوله‌ي فرهنگ پيدا كرديم، و آن فرهنگ عاشورايي و ارزش‌هايش كم‌رنگ شد، گرفتار فرهنگ مادي شديم و دفاع مقدس براي ما دغدغه نيست؛ وقتي هم كه دغدغه نباشد، ناخودآگاه نوشتن درباره‌اش از شخص گرفته مي‌شود.

انتهاي پيام