يك مدرس دانشگاه گفت: هميشه سرعت و تصميم‌گيري در مرمت و سامان‌دهي آثار تاريخي كافي نيست، چون گاهي ممكن است، عاملي از بين برنده باشد. به همين دليل، تدبير نيز در كنار آن بايد وارد شود، تا مردم بناي تاريخي خود را تخريب نكنند، زيرا اين نعمتي اقتصادي در دست آنهاست.
اكبر تقي‌زاده در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، ادامه داد: تغيير كاربري بناهاي تاريخي به سبك موزه، اداره، مجموعه‌هاي اقامتي ـ پذيرايي يا هتل اگر سرعت يابد، به حضور مردم در اين عرصه مي‌تواند كمك كند.
وي بيان كرد: غم سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري نبايد فقط دارايي خودش باشد، بلكه غم اين سازمان بايد مربوط به همه‌ي حوزه‌هاي فرهنگي و تاريخي اين سرزمين باشد. سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري نخست بايد در كيفيتي بسيار بالا، دارايي‌هاي خود را مرمت و احيا كند تا الگويي باشند. البته نحوه‌ي مرمت يك بناي تاريخي در تهران با نحوه‌ي مرمت آن بنا در يزد يا كاشان متفاوت است، چون سازمان درحال الگوسازي است تا ديگران از اين نوع الگو پيروي كنند.
مدير پيشين طرح پرديسان اظهار داشت: براي نظارت در اين زمينه بايد سازمان رفتار خود را به حد و كيفيت بالايي برساند، تا بهره‌برداري نيز با كيفيت بالايي صورت گيرد.
تقي‌زاده گفت: اكنون واگذاري‌ها بيشتر در حوزه‌ي پذيرايي و اقامتي است و متأسفانه كشور در اين حوزه، از نظر استاندارد جهاني بسيار پايين حركت مي‌كند. وضعيت هتل‌ها و رستوران‌ها خوب نيست، به‌گونه‌اي كه نزديك به قطع مي‌توان گفت كه در مسير تهران تا بندرعباس يك جاي اقامتي ـ پذيرايي نمي‌توان پيدا كرد كه به‌درستي از مسافران پذيرايي كند، چون افرادي كه در آنها كار مي‌كنند، آموزش نديده‌اند.
وي ادامه داد: سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري بايد در واگذاري بناهاي خود به بخش خصوصي با هر كاربري، به كيفيت بالاي اين بخش توجه كند كه اين كار، به كارشناس نياز دارد، چون جواهر در اختيار آن بخش قرار داده مي‌شود.
او بيان كرد: بعيد مي‌دانم، اكنون اين كار انجام شود و اگر انجام شود، هدف نبايد رسيدن به پول باشد، چون وظايف دولت بسيار عميق‌تر از اين است كه بخواهد پول از اين كار درآورد. دولت بايد بستر را فراهم كند. اگر يك مجموعه‌ي اقامتي ـ پذيرايي با استاندارد بالا را به مردم معرفي كنيم، تقاضاي مردم بالا مي‌رود.
اين كارشناس ارشد معماري گفت: براي اين‌گونه واگذاري‌ها بايد تصميم‌هاي كشوري نيز لحاظ شوند و كساني پيدا شوند كه در حوزه‌ي فرهنگ، تجربه‌هاي بالايي داشته باشد و كار خود را به‌درستي انجام دهند.
تقي‌زاده اظهار كرد: در اين ارتباط، ما در سطوح پاييني هستيم و براي اين‌كه به سطح و نتايج بالايي برسيم، براي واگذاري بايد اين فاكتور را در تصميم‌هاي خود لحاظ و از كساني استفاده كنيم كه تجربه‌ي خوبي در اين زمينه داشته باشند، وگرنه ممكن است كه بنا آسيب ببيند و دوباره كار كردن روي آن نيز مشكل مي‌شود.
وي در پاسخ به اين پرسش كه در شرايطي كه بخش خصوصي با اهداف اقتصادي به اين عرصه وارد مي‌شود، سازمان بايد چه تدبيري براي حفاظت از آثار تاريخي بينديشد، توضيح داد: نبايد به همه‌ي بناهاي تاريخي با ديد تجاري نگاه كرد، چون تعداد زيادي از اين بناهاي تاريخي را به خانه مي‌توان تبديل كرد. خانه‌ي بزرگي مانند خانه‌ي عامري‌ها در كاشان را به چهار خانه‌ي مجزا در سطح نه در ارتفاع، تغيير كاربري مي‌توان داد كه اين‌گونه مشكلات را با نظام‌هاي آموزشي و با روش‌هايي كه دولت به‌عنوان يك حاكميت عقل‌مند نشان مي‌دهد، مي‌توان حل كرد.
او گفت: حضور مردم به‌معني تجارت نيست، بلكه در كنار آگاهي كه به مردم داده مي‌شود، حضورشان استفاده‌ي بهينه از خانه‌هاي تاريخي است، چون زماني كه انسان در خانه‌اي زندگي مي‌كند، ميزان تخريب آن خانه كم‌تر است تا وقتي كسي در آن نيست و تخريب آن سبب ايجاد يك دغدغه مي‌شود.
رييس پيشين سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري آذربايجان شرقي نظارت را دومين دغدغه‌ي سازمان دانست و افزود: با نظارت كارشناسان، جلوي تخريب تزيينات يا معماري بناها را كه ممكن است، انجام شوند، مي‌توان گرفت؛ زيرا جايي كه قانون مكلف كرده است، سازمان بايد نظارت خود را انجام دهد.
تقي‌زاده ادامه داد: در كشور بيش از 15 سال است كه فارغ‌التحصيل مرمت آثار تاريخي از دانشگاه‌ها بيرون مي‌آيند و تعداد زيادي از اين افراد در جاهايي كه خود مي‌خواهند، نمي‌توانند مشغول به‌كار شوند؛ ولي بايد از جايي كار خود را آغاز كنند. در اين حوزه، دست كم آموزش‌هاي اوليه را مي‌توانند ببينند و به مرور وارد كار اصلي شوند.
وي افزود: همه‌ي افراد، مخترع يا تأليف‌كننده‌ي كتاب نمي‌توانند باشند، پس بايد كساني سراغ ميراث فرهنگي و اين قضيه بروند كه داراي اين نگاه فرهنگي باشند و آن‌را در بهره‌برداري صحيح و درست از بنا استفاده كنند. لذا فقط اعتبار نياز نيست، بلكه آموزش نيز بايد براي بهره‌برداري صحيح باشد.
او بيان كرد: الحاق‌هايي كه اكنون در بناهاي تاريخي انجام مي‌شوند، درحال نابود كردن شهرها هستند. اگر الحاق‌هاي انجام‌شده برداشته شوند، زيبايي و شاكله‌ي اصلي بنا مشخص مي‌شود. بايد ياد بگيريم كه چگونه با يك بناي زيبا مي‌توان حركت و چگونه با مواريث فرهنگي رفتار كرد.
مدير پيشين طرح پرديسان درباره‌ي تخريب بناهاي تاريخي ـ مذهبي، اظهار كرد: جايي كه يك بناي تاريخي ـ مذهبي تخريب شود تا از نو ساخته شود، اين نگاه نه‌تنها يك نگاه اقتصادي نيست، بلكه جهل است، چون اين زيبايي در كسي كه اين تخريب را انجام مي‌دهد، گم شده است. ما اكنون دهه‌هاست كه قدرت تشخيص خود را از دست داده‌ايم و ديگر به‌دنبال زيبايي‌ها نمي‌رويم.
تقي‌زاده ادامه داد: در دهه‌هاي گذشته، ما زيبايي‌ها را كشتيم و اكنون نيز با تخريب اين زيبايي درحال نابود كردن آثار تاريخي هستيم، اين كار، بزرگ‌ترين جنايت است، چون همه‌چيز را كمي مي‌بينيم نه كيفي. همه‌ي ما دهه‌هاست كه در چرخه‌ي كميت افتاده‌ايم.
وي قانون كنوني جامعه را يك قانون نسبتا شديد دانست و گفت: اگر اين قانون درست اجرا شود، دنبال پرونده‌ي بناهايي را كه تخريب شده‌اند، مي‌توان گرفت. بنايي مانند حمام خسروآقا در اصفهان، بنايي يگانه بود كه تخريب شد تا خيابان به‌جاي آن ساخته شود و ماشين، وسيله‌اي كه عامل بدبختي است، از آن رد شود. قانون بايد به‌گونه‌اي باشد كه حمام خسروآقا را تخريب نكنند و البته در اين زمينه بايد آموزش و فرهنگ‌سازي شود.
او در توضيح وضعيت آثار تاريخي در كشورهاي ديگر، اظهار كرد: به آثار تاريخي كشورهايي كه در اين حوزه پيشرفت كرده‌اند، چپ نمي‌توان نگاه كرد، چون از ديد مردم آن كشورها، هويت‌شان را زيرسوال مي‌بريم. ايرانيان نيز بايد به اين سمت بروند كه اين قضيه براي آنها اهميت زيادي داشته باشد تا كسي جرأت نگاه و فكر بد را درباره‌ي آثار تاريخي‌مان نكند.
مدير پيشين طرح پرديسان همچنين در توضيح وضعيت نفايس ملي، تصريح كرد: بايد براي نفايس، آيين‌نامه‌اي تهيه و تدوين شود تا بر مبناي آن و در حوزه‌ي كارشناسي كارها صورت گيرند تا به اين طريق، سليقه‌ي اشخاص در موضوع دخالت نداشته باشد.
تقي‌زاده تأكيد كرد: براساس قانون، نفايس ملي را نمي‌توان فروخت؛ ولي بهره‌برداري از يك نفيس ملي را در بخش مديريت مي‌توان واگذار كرد، به‌عنوان مثال، فروش بليت يا نظافت تخت جمشيد (پارسه) به‌عنوان يك اثر نفيس ملي مي‌تواند واگذار شود، ولي به بخش يا شخصي كه نگاه فرهنگي متناسبي در زمينه داشته باشد، چون نظافت بنايي مانند تخت جمشيد (پارسه) با نظافت خانه متفاوت است.
وي افزود: مديريت بخش‌هاي مختلف يك بنا را مي‌توان واگذار كرد؛ ولي اين كار با فيلترهاي زيادي روبه‌روست و بايد در انتخاب‌ها، بسيار دقيق عمل كرد و حساسيت‌ها را از فيلتر گذراند.
او ادامه داد: من با فروش اين بناها به‌شدت مخالف هستم و اعتقاد دارم كه نبايد اين بناها به‌صورت تك‌تك واگذار شوند، بلكه بايد به‌صورت زنجيره‌يي و به اهل آن واگذار شوند.
وي كسي را كه داراي سابقه‌ي كار در حوزه‌ي پذيرايي و اقامتي است و با فرهنگ آن آشناست، كاربلد اين حوزه دانست و بيان كرد: اگر اين شخص پيدا نشد، بايد تقاضاي يك گروه را كرد كه اطلاعاتش در اين‌باره كامل است. در اصل، همه‌ي اتفاق‌هاي مجموعه بايد از اين جنس باشند تا آن‌را بتوان رواج داد.
تقي‌زاده توضيح داد: حدود 80 سال است كه پروژه‌ي پرديسان در اسپانيا درحال اجراست، ولي اسپانيايي‌ها هيچ‌كدام از بناهاي خود را نفروخته‌اند، هرچند همه‌ي رفتارهاي آنها، رفتار آمريكايي است، ولي اين طرح هنوز بانك فرهنگي خود را در اسپانيا تغيير نداده و همه‌چيز آن اسپانيايي است.
وي طرح پرديسان را يك بانك فرهنگي دانست و تأكيد كرد كه بانك فرهنگي يك بانكدار خوب مي‌خواهد.
رييس پيشين سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري آذربايجان شرقي اضافه كرد: بهره‌برداري از بناهاي تاريخي آسان نيست و هركسي از آنها نمي‌تواند بهره‌برداري كند. به همين دليل، همه‌ي بناها براي بررسي به كميته‌ي نفايس مي‌روند، چون برخي از آنها حساسيت‌هاي ويژه‌اي دارند.
انتهاي پيام
نظرات