چهلودومين نمايشگاه بينالمللي گردشگري آلمان ITB يا همان بورس بينالمللي گردشگري جهان، 19 اسفندماه سال 1386 برابر با نهم مارس 2008 ميلادي درحالي بهكار خود پايان داد كه شركتكنندگان ايراني با وجود مثبت دانستن فضاي نمايشگاه، از طراحي و تعيين محدودههاي فعاليت آژانس در غرفهي ايران گلهمند بودند.
به گزارش خبرنگار بخش گردشگري خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، نمايشگاه گردشگري آلمان كه از مهمترين نمايشگاههاي گردشگري جهان بهشمار ميرود، امسال با حضور 11 هزار و 147 شركت از 186 كشور جهان در فضايي به وسعت 160 هزار متر مربع برپا شد و 177 هزار و 900 نفر از اين نمايشگاه بازديد كردند. سال گذشته نيز حدود 180 هزار نفر از اين نمايشگاه ديدن كرده بودند.
برپايي نمايشگاه گردشگري برلين با اعتصاب كاركنان مترو در اين شهر همزمان شد و به گفتهي شركتكنندگان در اين نمايشگاه، اين موضوع در تعداد بازديدكنندگان از نمايشگاه و حتا رفتوآمد شركتكنندگان تأثيرگذار بود و بسياري از كشورهاي شركتكننده مانند انگليس و ايتاليا از اين جريان ناراحت بودند.
ايران پس از سالها حضور در نمايشگاه گردشگري آلمان، با توجه به اينكه اين كشور جزو بازارهاي نخست ايران محسوب ميشود و بيشترين گردشگران را از آن دارد، سومين حضور منسجم خود را در چهلودومين نمايشگاه گردشگري ITB برلين تجربه كرد.
در اين حضور، 17 آژانس، ديگر مجموعهها مانند هتلها، منطقهي آزاد كيش و سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري را همراهي ميكردند؛ اما اين شركتكنندگان با وجود رضايت از فضاي تعاملي نمايشگاه، از طراحي غرفه گلهمند بودند.
«طراحي غرفه براي مذاكره با شركاي تجاري و آژانسهاي ديگر اصلا مناسب نبود»
محمدابراهيم ابراهيمي ـ يكي از شركتكنندگان در اين نمايشگاه ـ به خبرنگار ايسنا گفت: فضاي تعاملي در نمايشگاه بينالمللي گردشگري آلمان خوب بود؛ اما طراحي غرفه براي مذاكره با شركاي تجاري و آژانسهاي ديگر اصلا مناسب نبود.
وي ادامه داد: همهي آژانسها تمايل دارند در نمايشگاه گردشگري آلمان شركت كنند؛ اما وقتي فضا محدود است، بايد برنامهريزي شود، چون در اين شرايط فعاليت سخت است و تا حرفي زده ميشود، مسؤولان ميگويند كه بودجه نداريم.
اين تورگردان بيان كرد: نمايشگاه گردشگري آلمان مكاني براي فعاليتهاي گردشگري است، درحاليكه مجموعههايي مانند هتلها و مناطق آزاد نيز در اين نمايشگاهها شركت ميكنند. بنابراين فضا براي فعاليت شركتكنندگان اصلي محدود ميشود.
به اعتقاد او، برنامهريزي و طراحي غرفهي ايران در نمايشگاه گردشگري آلمان خيلي خوب نبود و اصلا امكان كار براي آژانسها در اين فضا وجود نداشت و بيشتر شركتكنندگان مجبور بودند با مهمانان خود در فضاي ديگري مذاكره كنند.
اين مدير دفتر خدمات مسافرتي با اشاره به اقلام تبليغاتي توزيعشده در نمايشگاه گردشگري آلمان، گفت: علاوه بر اينكه محتواي اين اقلام، بخصوص نقشههاي ايران مشكل داشت، توزيع آنها در ميان دفاتر خدمات مسافرتي نامناسب بود. هر آژانسي از اين اقلام سهميهاي دارد، درحاليكه توزيع دورهاي آنها موجب شد، برخي محصولات تبليغاتي به بعضي از آژانسها نرسد.
ابراهيمي در ادامه به فضاي تعاملي مناسب در نمايشگاه گردشگري آلمان اشاره كرد و افزود: امسال از آلمان آژانسهاي كمتري حضور داشتند؛ اما شركتكنندگان بيشتري از كشورهاي ديگر بودند.
«از نظر مسؤولان، اجاره كردن غرفه و توزيع بروشور قبضه كردن بازار است»
سعيد اعظم واقفي ـ از ديگر شركتكنندگان در اين نمايشگاه ـ طراحي و تقسيم فضاي داخلي غرفهي ايران را خوب ندانست و به خبرنگار ايسنا گفت: برگزاري نمايشگاه در تخصص ما نيست. اصلا متخصص تبليغات، بازاريابي و نمايشگاهي گردشگري در ايران وجود ندارد.
وي با اشاره به اقلام تبليغاتي توزيعشده در اين نمايشگاه، اظهار داشت: ترجمهي بروشورها اصلا خوب نبود، نمونهي اين بروشورها به سفارت ايران در آلمان براي بررسي و اعلام نتيجهي آن به سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري فرستاده شد، چون معاني برخي واژهها نامناسب و اشتباه بود. مسؤولان فقط آمار ميدهند كه اين تعداد بروشور تبليغاتي چاپ و توزيع شدهاند، درحاليكه بايد محتواي آنها درست باشد.
اين تورگردان ادامه داد: نمايشگاه گردشگري آلمان امسال خوب بود و شركاي تجاري استقبال خوبي كردند؛ اما طراحي غرفه چندان مناسب نبود، حتا در ديدار با سفير ايران در آلمان كه از غرفه و نمايشگاه پرسيد، گفته شد كه نمايشگاه خوب بود، اما توانايي مسؤولان ستاد نمايشگاهي در همين حد است.
وي اظهار كرد: از نظر مسؤولان، حضور در اين نمايشگاههاي بينالمللي، اجاره كردن غرفه و توزيع هزاران بروشور تبليغاتي بهمعني قبضه كردن بازار است، درحاليكه ما فقط چند روز در اين نمايشگاه حضور داريم و بايد براي جذب توراپراتورها و گردشگران خارجي تلاش زيادي كنيم، چون پس از اين نمايشگاه، ديگر فضايي براي برقراري اين ارتباطهاي تنگاتنگ وجود ندارد.
واقفي تأكيد كرد: اگر هزينهها در مسير درست و با استفاده از نيروهاي متخصص صرف شوند، پاسخ بهتري دريافت ميشود. در غير اين صورت، پولهاي بسياري هزينه و انرژي تمام افراد هدر ميرود؛ اما نتيجهي لازم دريافت نميشود.
«به محتواي كمي در نمايشگاهها بيشتر ميپردازيم»
«در طراحي غرفه هيچ نشانهاي از تخت جمشيد (پارسه) مشاهده نميشد»
ابراهيم پورفرج ـ رييس جامعهي تورگردانان ايران ـ نيز از ديگر شركتكنندگان نمايشگاه گردشگري آلمان با بيان اينكه ساختار نمايشگاه از نظر ظاهري نسبت به گذشته بهتر شده است، اما از نظر كيفي كه براي آژانسها مفيد باشد، در سطح پاييني قرار دارد، اظهار كرد: بخش دولتي و خصوصي تلاش ميكنند با حضور در مجامع بينالمللي، گردشگراني را به كشور وارد كنند نه اينكه فقط همايشي برگزار شود، اين روش كارساز نيست. اكنون به محتواي كمي در نمايشگاهها بيشتر ميپردازيم.
او با انتقاد نسبت به نحوهي تقسيمبندي غرفهي ايران در نمايشگاه بينالمللي گردشگري آلمان در گفتوگو با خبرنگار ايسنا بيان كرد: درحاليكه پيش از برپايي نمايشگاههاي بينالمللي گردشگري، به ستاد تبليغات و نمايشگاهها طرحي داده شده بود كه به آژانسهاي فعال در بازار هدف، فضاي بيشتري اختصاص داده شود، اما اين طرح اجرا نشد و هيچ تفاوتي ميان آژانسهاي تازهكار و قديمي وجود نداشت.
وي افزود: ميان آژانسي كه از اين بازار پنج ميليون دلار ارز به كشور وارد ميكند، با دفتر خدمات مسافرتي كه نخستين حضور خود را قرار است در اين نمايشگاه تجربه كند، تفاوت وجود دارد.
اين تورگردان گفت: زمان برپايي نمايشگاه كوتاه است، آژانسها بايد با تعداد زيادي از شركاي تجاري و توراپراتورهاي كشورهاي ديگر ديدار و مذاكره كنند؛ اما شرايط غرفه بهشكلي بود كه اين افراد بايد مدتها منتظر ميشدند تا نوبت آنها فرا برسد.
وي اضافه كرد: تعداد اقلام تبليغاتي براي نمايشگاه بسيار و متنوع بود؛ اما در اين محصولات اشتباههايي صورت گرفته بودند كه پس از متوجه شدن مجبور شديم، از توزيع آنها خودداري كنيم و اين اشتباهها حتما بايد اصلاح شوند.
پورفرج به معماري غرفهي ايران كه برگرفته از تخت جمشيد (پارسه) بود، اشاره كرد و افزود: ستونهاي ايجادشده هيچ شباهتي به ستونهاي تخت جمشيد (پارسه) نداشتند و در طراحي غرفه هيچ نشانهاي از اين اثر ايراني مشاهده نميشد.
وي گفت: در لوحي كه بالاي غرفهي ايران وجود داشت، نوشته شده بود «ايران؛ كشور موزهها» درحاليكه طراحي غرفه نشان نميداد، ايران چنين كشوري باشد. علاوه بر اين، ما در مقابل موزههاي لوور فرانسه، بريتيش انگليس و آلمان، موزهي خاصي نداريم، درحاليكه اگر نوشته شده بود «ايران؛ مهد تمدن» بيشتر با ويژگي كشور ما مطابقت داشت. همچنين نمادهاي بهتري مانند منشور كوروش براي ارايه و معرفي ايران به جهانيان وجود دارند و از آنها براي تزيين غرفه ميتوان استفاده كرد.
پورفرج بيان كرد: در نمايشگاهها اصلا به آژانسها فكر نميشود، همه دنبال نمايش هستند و همهچيز تئاتري برگزار ميشود.
«واكنش آلمانيها به ايران نسبت به دو سال پيش بهتر شده بود»
فرزانه نبيزاده ـ يكي ديگر از شركتكنندگان ايراني در نمايشگاه بينالمللي گردشگري آلمان ـ نيز معتقد است: معماري بهكار گرفتهشده به دورهي هخامنشي مربوط نبود، درحاليكه تلاش داشتند اين معماري را نشان دهند. فضاي داخلي غرفه نيز خيلي براي تعامل و مذاكره با ديگر آژانسها مناسب نبود. غرفهآرايي ايران ميتوانست بهتر از اين باشد.
به گفتهي او، تعداد اقلام تبليغاتي نسبت به سالهاي گذشته خيلي بهتر بود و عملكرد ستاد نمايشگاهي در اين بخش بهتر از غرفهآرايي بود؛ اما اين اقلام ميان آژانسها خيلي خوب توزيع نشدند.
به اعتقاد او، تعاملهاي صورتگرفته در نمايشگاه گردشگري امسال، بهتر از سال گذشته بود، بخصوص در حوزهي طبيعتگردي كه فعالان اين نوع گردشگري، حضور پررنگي داشتند.
نبيزاده اضافه كرد: واكنشها به ايران نسبت به دو سال پيش بهتر شده بود، درحاليكه در سالهاي گذشته برخورد با ايرانيها خيلي مناسب نبود؛ اما امسال اين فشارها تا حدودي كمتر شدهاند.
«اعطاي امتياز و استفاده از يارانه بايد براساس فعاليت آژانسها در بازار هدف باشد»
«بسياري از هتلها در زمان ورود تور درحال برپايي همايش هستند»
افشين عزيزي ـ يكي ديگر از نمايندگان ايران در نمايشگاه بينالمللي گردشگري آلمان ـ به خبرنگار ايسنا گفت: مسؤولان ستاد نمايشگاهها براي برپايي اين غرفهها در نمايشگاههاي بينالمللي زحمت ميكشند؛ اما آنچه در نمايشگاه آلمان مورد گلايه بود، نبود فضاي مناسب براي مذاكرهي آژانسها بود.
وي ادامه داد: به مسؤولان پيشنهاد شده است كه براي آژانسهاي فعال در نمايشگاههاي بازارهاي هدف، فضاي بهتري درنظر بگيرند. بايد يارانهها در مجراي درستي هزينه شوند.
به اعتقاد او، اگر طرح تعيين فضا براي آژانسهاي فعال و تازهكار در غرفههاي نمايشگاههاي بينالمللي بهدرستي اجرا شود، بازدهي نمايشگاهها تا صددرصد افزايش مييابد، بخصوص در نمايشگاه گردشگري برلين كه فضاي تعاملي خوب و بدون مشكلي وجود داشت.
اين تورگردان تأكيد كرد: بايد تعيين فضا در غرفههاي نمايشگاهي، اعطاي امتياز و استفاده از يارانه براساس فعاليت آژانسها در آن بازارها باشد.
عزيزي با اشاره به استقبال آلمانيها براي سفر به ايران، گفت: ظرفيت جذب گردشگر در ايران محدود است، بايد امكانات بيشتري ايجاد شوند. بسياري از هتلها در زمان ورود تور به كشور، درحال برپايي همايش هستند و آب پاكي را روي دست آژانسها ميريزند!
«غرفهي ايران در ITB بدون حضور شركتهاي هواپيمايي بود»
«روند حضور ايران در نمايشگاههاي بينالمللي درحال رشد است»
اما به اعتقاد اكبر غمخوار ـ از ديگر شركتكنندگان ايراني در نمايشگاه بينالمللي گردشگري آلمان ـ، غرفهي ايران باشكوه و نمايشگاه خوب بود و گروه موسيقي نيز برنامههاي جذابي را برپا كرد.
او به خبرنگار ايسنا گفت: آلمانيها تمايل دارند، به ايران سفر كنند؛ اما شرايط سياسي اجازه نميدهد. گردشگران آلماني، ايران را بهتر از ديگر گردشگران ميشناسند و تعداد مسافران ورودي از اين كشور به ايران بيشتر از ديگر كشورهاست.
اين مدير دفتر خدمات مسافرتي با اشاره به حضور نداشتن شركتهاي هواپيمايي در اين نمايشگاه، اظهار كرد: خطوط پروازي و شركتهاي هواپيمايي كشورهاي ديگر در اين نمايشگاه حضور داشتند؛ اما غرفهي ايران در نمايشگاه ITB بدون حضور شركتهاي هواپيمايي بود، اين درحالي است كه بازديدكنندگان و مراجعهكنندگان به غرفه معمولا تمايل داشتند، از وضعيت پروازها براي تنظيم برنامههاي سفر خود مطلع شوند.
به گفتهي او، روند برگزاري نمايشگاههاي بينالمللي گردشگري و حضور ايران در اين نمايشگاهها درحال رشد است و اين بينظميها كه معمولا گفته ميشود، معمولا وجود دارند و بايد وضعيت بهتر شود؛ اما از اين شرايط تجربه بهدست ميآيد.
غمخوار به همزماني اين نمايشگاه با اعتصاب كاركنان مترو برلين اشاره كرد و افزود: اين وضعيت به تعداد بازديدكنندگان نمايشگاه ضربه زد و رفتوآمدها با مشكل مواجه شد و اين جريان، نگراني بسياري از شركتكنندگان را موجب شد.
انتهاي پيام
نظرات