درحالي‌كه حدود هفت‌ماه ديگر مهلت پروانه‌ي استخراج سنگ از معدن سنگ نياسر كاشان به‌پايان مي‌رسد، از يك سو اين استخراج سنگ به مرور درحال آسيب زدن به چشمه‌هاي آب نياسر است و ازسوي ديگر، مسؤولان پايگاه نياسر را نگران تمديد دوباره‌ي مجوز بهره‌برداري از اين معدن توسط سازمان صنايع و معادن استان اصفهان كرده است.
مدير پايگاه ميراث فرهنگي نياسر كاشان در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، با اشاره به آغاز فعاليت بهره‌برداري از معدن سنگ نياسر، بيان كرد: اين وضعيت اسفبار است؛ سنگ‌هايي كه از محوطه استخراج مي‌شوند، به عمق چشمه‌هاي نياسر رسيده است و استخراج آن درحال وارد كردن آسيب‌هاي زيادي به چشمه‌هاست.
حسين راعي ادامه داد: وزارت صنايع و معادن استان اصفهان در نامه‌اي به پايگاه نياسر اعلام كرده است كه براي تمديد نشدن مجوز بهره‌برداري معدن سنگ، اين پايگاه بايد همه‌ي هزينه‌هاي معدن و خسارت‌هايي را كه به معدن و بهره‌بردار وارد شده‌اند، پرداخت كند. در صورتي كه ميراث فرهنگي توانايي پرداخت اين مقدار هزينه را ندارد.
وي با اشاره به پي‌گيري‌هاي حقوقي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري استان اصفهان و اداره‌ي ميراث فرهنگي و گردشگري كاشان براي جلوگيري از دادن مجوز دوباره به بهره‌بردار، اظهار داشت: با اين وضعيت به جايي نمي‌رسيم. بايد قدرت بزرگ‌تري در اين زمينه وارد عمل شود تا از اين كار بتوان جلوگيري كرد تا بلايي كه بر سر بناهاي ديگر مي‌آيد، بر سر چهارتاقي نياسر نيايد؛ آن هم جايي كه قرار است، در فهرست ميراث جهاني به ثبت برسد.
او درباره‌ي برنامه‌هايي كه امسال قرار است براي چهارتاقي نياسر توسط اين پايگاه تاريخي انجام شوند، توضيح داد: با كمك‌هاي مالي كه قرار است از سازمان‌هاي اصفهان و تهران به چهارتاقي برسند، طرح‌هاي بازسازي آغاز و محوطه سامان‌دهي مي‌شود و كارهاي پژوهشي و باستان‌شناسي نيز آغاز مي‌شوند.
مدير پايگاه تاريخي نياسر چهارتاقي نياسر را از نظر بصري در معرض تهديد دانست و گفت: اين چهارتاقي بايد از نظر بصري نيز سامان‌دهي شود، چون اكنون منظر نامناسبي دارد.
راعي با طبقه‌بندي آسيب‌هاي وارده به چهارتاقي نياسر، بيان كرد: آسيب‌هاي انساني توسط كساني كه براي بازديد مي‌آيند، آسيب‌هاي بيولوژيكي و زيستي كه توسط گل‌ها و گياهان درحال رشد در بدنه‌ي چهارتاقي به آن وارد مي‌شوند و به مرور بند ملات‌ها را شل و سبب سست شدن و عدم چسبندگي مصالح مي‌شوند، آسيب‌هاي جوي و اقليمي و آسيب‌هاي زماني كه هر قدر زمان بگذارد، بنا نيز به مرور خسته‌تر مي‌شود و روبه فرسايش مي‌گذارد، از جمله عوامل موثر در از ميان رفتن سريع‌تر چهارتاقي‌اند.
وي وضعيت ضعيف مالي پايگاه نياسر را مهم‌ترين دليل براي مرمت نشدن چهارتاقي نياسر دانست و با اشاره به نگراني پايگاه از اجرا نشدن طرح‌ها، افزود: طرح‌ها براي اجرا آماده شده‌اند، ولي بودجه‌ي مناسب براي بازسازي نداريم. به هر حال، امسال در تلاش هستيم تا حتما با گرفتن بودجه‌ي مناسب، مرمت و بازسازي چهارتاقي را آغاز كنيم.
او اضافه كرد: براي سال آينده، درحال تنظيم برنامه‌اي براي چهارتاقي هستيم. مطابق نقشه‌برداري‌ها، لايه‌هاي زيرين و تاريخي محوطه برداشته مي‌شوند، چون بنا فقط چهارتاقي نيست و محوطه نيز بايد كاوش شود. شايد چهارتاقي همين يك عملكرد را نداشته باشد و با كاوش بيشتر نتايج بهتري به‌دست مي‌آوريم.
به گفته‌ي مدير پايگاه ميراث فرهنگي نياسر، پس از نقشه‌برداري از محوطه، پژوهش، كاوش، گمانه‌زني و تهيه‌ي طرح مرمتي نيز بايد انجام شود كه براي اين كارها تاكنون 200 ميليون تومان اعتبار پيش‌بيني شده است، ولي براي سال آينده، چه مقدار از اين اعتبار تحقق يابد، مشخص نيست.
بيش از 24 سال از آغاز بهره‌برداري و برداشت سنگ از محوطه‌ي چهارتاقي نياسر كاشان مي‌گذرد؛ بيست‌وچهار سالي كه در طول آن، ذره‌ذره و با آهنگي كند به يادگار ساساني نياسر كاشان آسيب وارد شده و آن‌قدر اين آهنگ ادامه داشته كه پا را فراتر نهاده و به چشمه‌هاي چندين ساله‌ي نياسر رسيده است.
يادگاري كه قرار است به‌زودي به‌عنوان سالم‌ترين بناي تقويمي ايران معرفي شود، مشخص نيست تا دو سال ديگر، چه شرايطي داشته باشد. آيا هنوز هيچ قانوني با وجود گذشت 24 سال براي جلوگيري از صدور مجوزي شش ساله براي ادامه‌ي فعاليت‌ها در اين محوطه وجود ندارد كه سبب شود، سازمان صنايع و معادن به احترام قديمي‌ترين آتشكده‌ي ايران دست از اين محوطه بكشد؟
انتهاي پيام
نظرات