حسن فتحي با بيان اين مطلب كه «مدار صفر درجه» را بهترين كار خود مي‌دانم» ، گفت: هنرمند بايد حديث نفس خود را بگويد و «مدار صفر درجه» بيش از هر چيز تجربه‌هاي من، كابوس‌ها، اميدها، شادي‌ها، هراس‌ها و ادراكي است كه من از تاريخ دارم.

نويسنده و كارگردان «مدار صفر درجه» در گفت‌وگو با خبرنگار سرويس تلويزيون ايسنا، ادامه داد: بي‌دليل نيست كه جيمز جويس، نويسنده‌ي بزرگ غربي مي‌گويد «تاريخ كابوسي است كه من سعي مي‌كنم از آن بيدار شوم» و من در «مدار صفر درجه» سعي بر اين داشتم تا بگويم راه بيدار شدن از اين كابوس، ترسيدن از آن نيست؛ بلكه كالبد شكافي و تجزيه و تحليل دقيق آن است.

***

حسن فتحي به ايسنا خاطرنشان كرد: در سريال «مدار صفر درجه» با قرباني‌هاي يهودي جنگ جهاني دوم، همدردي كرده‌ايم و همين حس همدردي براي رسانه‌هاي خارجي جالب توجه بود. اين در حالي است كه سريال «مدار صفر درجه» علاوه بر اين بعد، از ابعاد دراماتيك ديگري نيز برخوردار بوده است كه اهميت آن‌ها براي من كمتر از ساير بخش‌ها نيست.

وي با اشاره به تاكيد قرآن كريم به احترام به اديان و تمدن‌هاي ديگر ، تصريح كرد: اگر ادعاي مسلماني داريم كه اصل احترام به اديان ديگر نص صريح قرآن است، اگر هم ادعاي روشنفكري داريم، خاصيت روشنفكري مقابله با هر گونه جريان تند، افراطي و نژادپرستانه است.

وي ادامه داد: در واقع در «مدار صفر درجه» سعي من بر اين بود تا بيشتر از ساير آثارم به لايه‌هاي تراژيك زندگي شخصيت‌هاي داستانم نزديك شوم؛ صد البته تلاش كرده‌ام تا بستر تاريخي و اجتماعي قصه مبتني بر مستنداتي باشد كه مورخين تاريخ معاصر درباره‌ي آن‌ها اجماع نظر دارند، اما در متن و محتواي قصه بيشتر از آن كه دغدغه نفي يا اثبات اخلاقي چيزي را داشته باشم، بيشتر در تلاش بيان موقعيت‌هاي تراژيكي بودم كه تقدير هر يك از شخصيت‌هاي قصه را از اعم از ايراني و غير ايراني رقم مي‌زد.

***

نويسنده و كارگردان «مدار صفر درجه» در ادامه‌ي اين گفت‌وگو اظهار كرد: «مدار صفر درجه» از يك منظر براي من حكم پروژه‌ي گفت‌وگوي ميان «حافظه و تاريخ»‌ را دارد. آن چه برايم اميدواركننده است، اين است كه اگر گفت‌وگوي ميان حافظه و تاريخ در فضايي مبتني بر احترام، اعتماد و محبت صورت گيرد، آن وقت امكان همزيستي مبتني بر صلح، همكاري و مدارا ميان فرهنگ‌ها و اديان و نژادهاي مختلف بيشتر ميسر خواهد شد؛ اما اين پروژه‌ي حياتي (گفت و گوي ميان حافظه و تاريخ) دشمنان جدي و خطرناكي هم دارد كه عبارتند از: همه‌ي جريان‌هاي افراطي، تندرو و خودمحوري كه متاسفانه در متن همه‌ي فرهنگ‌ها و اجتماعات امروزي اعم از يهودي ، مسلمان و مسيحي و غيره رد پاي آن‌ها را مي‌توان ديد.

فتحي ادامه داد: سريال «مدار صفر درجه» از اين منظر دعوتي است به اين كه آن چه امروز در دستور كار پروژه‌ي صلح جهاني بايد قرار گيرد، دوري جستن از هر گونه گرايش نژادپرستانه، افراطي و جنگ‌طلبانه است؛ و اين معني ميسر نمي‌شود مگر با در پيش گرفتن روال اعتدال، انعطاف و احترام به سه اصل مهم استقلال، عدالت و آزادي در نزد تمام ملت‌ها، دولت‌ها و وجدان‌هاي بيدار بشري.

اين كارگردان سينما و تلويزيون تصريح كرد: به قول نويسنده بزرگ فرانسوي، آلبر كامو، « زندگي بدون گفت و شنود ميسر نيست» و «مدار صفر درجه» از يك منظر، اين معني را به مخاطبان خويش خاطرنشان مي كند كه براي نجات جهان امروز از چنگال ويراني، جنگ و نابودي، سه راه‌حل بيشتر وجود ندارد؛‌ اول گفت‌وگو ، دوم گفت‌وگو و سوم گفت‌وگو.

***

اين كارگردان سينما و تلويزيون انگيزه نوشتن فيلمنامه سريال «مدارصفر درجه» را به سال 2002 ميلادي مربوط دانست و اظهار كرد: در سال 2002 ميلادي به طور تصادفي مصاحبه‌يي از احسان نراقي ، مشاور دبير كل وقت يونسكو را در ماهنامه‌يي خواندم. نراقي در جايي از آن مصاحبه گفته بود كه ما ملت فرهنگ‌دوستي هستيم و به فرهنگ‌هاي ديگر احترام مي‌گذاريم و نسبت ضد يهودي بودن هم تهمت نابجايي است كه به ما مي‌زنند. احسان نراقي در اين مصاحبه گفته بود كه ما اسنادي داريم كه ثابت مي‌كند ما ايراني‌ها در جنگ جهاني دوم از طريق سفارت‌خانه‌هايمان جان صدها شهروند يهودي كه قرار بود به اردوگاه‌هاي كار اجباري بروند را نجات داده‌ايم.

فتحي با اظهار اين كه « بعدها به درستي اين ادعا در تحقيقاتم رسيدم» افزود: دو هفته بعد از اين جريان و رسيدن من از چنين سوژه‌يي به يك داستان درام عاشقانه، از طرف شبكه اول سيما براي ساخت يك سريال عربي به من پيشنهاد كار شد. من پيشنهاد را قبول نكردم و در عوض طرحي كه در ذهنم بود را مطرح كردم.

كارگردان سريال «شب دهم» با ذكر اين مطلب كه «‌من با پشتوانه‌ي شب دهم وارد اين كار شدم و انتظارات و توقعات از من بالا بود» به بيان مشكلات ساخت سريال «مدار صفر درجه» اشاره كرد.

فتحي گفت: بر خلاف آن چه در داخل كشور و حتي رسانه‌هاي خارجي در مورد پر خرج بودن اين سريال عنوان مي‌شد، از نظر مالي فشار زيادي بر من وجود داشت.

وي ذكر چنين مسائل و مشكلاتي را ضروري دانست و تصريح كرد: بايد كساني كه وارد اين عرصه مي‌شوند، بدانند كسي كه انگيزه خيلي قوي نداشته باشد نمي‌تواند ادامه بدهد.

وي با ذكر اين جمله از فيلسوف آلماني، نيچه، كه گفته بود: « آن كس كه در زندگي چرايي دارد با هر چگونه‌يي خواهد ساخت» تاكيد كرد: اين «چرا» خيلي مهم است؛ هر چه اين «چرا» براي انسان قوي‌تر باشد، با هر شرايط دشوار و سختي خود را تطبيق خواهد داد.

***

فتحي بازخوردهاي سريال «مدار صفر درجه» را در نزد رسانه‌هاي معتبر خارجي از جمله بي بي سي ، وال استريت ژورنال، فيگارو، نيويورك تايمز و خبرگزاري فرانسه مثبت ارزيابي كرد و افزود: برخي از اين رسانه‌ها تنها جنبه‌هاي سياسي اين سريال را مورد توجه قرار داده‌اند و برخي از اين رسانه‌ها علاوه بر توجه به جنبه‌هاي سياسي، ابعاد هنري اين سريال را نيز مورد ستايش قرار دادند. اما فصل مشترك هر دو گروه از اين رسانه‌ها اين است كه ديدگاهي را كه در اين سريال در خصوص تفكيك اكثريت يهوديان از يك اقليت صهيونيستي انجام گرفته است به عنوان عقيده مشترك تمام ايرانيان مورد توجه قرار گيرد.

***

وي درباره‌ي پوشش بازيگران در اين سريال گفت از روز اولي كه طرحم را به شبكه اول سيما ارايه دادم اين شرط را با آن‌ها مطرح كردم كه در فضاي كار خارج از ايران، نوع پوشش ها بايد طبيعي باشد و آن‌ها هم پذيرفتند؛ چرا كه اساسا اگر چنين شرايطي را نمي‌پذيرفتند دست به ساخت اين سريال نميزدم.

فتحي در ادامه اين گفت و گو خاطرنشان كرد : علاوه بر نگارش فيلمنامه‌ي اين سريال به مدت 6 ماه روزي 7 الي 8 ساعت درگير تحقيقات تاريخي - اجتماعي اين سريال بوده‌ام و در خلال نگارش فيلمنامه و پژوهش‌هاي مربوط به آن بود كه بعد ازمدتي آقاي عبدالله شهبازي توسط مديريت وقت شبكه اول سيما به عنوان مشاور پژوهشي به من معرفي شدند.

***

كارگردان «مدار صفر درجه»هر گونه ادعا درباره‌ي سفارشي بود اين سريال را رد كرده و تاكيد كرد : هم چنان كه فيلمنامه شب دهم را بي هيچ سفارش و به سفارش قلب خودم نوشتم، ساخت «مدار صفر درجه» نيز توسط خود من به تلويزيون پيشنهاد شد.

حسن فتحي در پايان اين گفت و گو تاكيد كرد من سفارشي ساز نيستم و اگر سفارشي را هم قبول كنم مطمئن باشيد كه عقل و قلب خودم بوده است.

انتهاي پيام