كاوش‌هاي باستان‌شناسان در ربع رشيدي تبريز به كشف نخستين آثار ايلخاني منجر شد. به گزارش گروه دريافت خبر ايسنا، سرپرست كاوش‌هاي باستان‌شناسي ربع رشيدي خبر داد: در اين كاوش‌ها بخش‌هايي از يک حمام متعلق به دوره‌ي ايلخاني شامل رختکن، تون و حوضچه آب کشف شد. لاله روح‌انگيز، كشف آثاري را از دوره ايلخاني، مهم‌ترين دستاورد اين فصل از كاوش‌هاي باستان‌شناسي دانست و گفت: ربع رشيدي يادگاري از دوره‌ي ايلخاني است؛ اما در سه فصل گذشته‌ي كاوش‌هاي باستان‌شناختي، هيچ اثري از اين دوره به‌دست نيامده بود. روح‌انگيز محل اين بقاياي معماري با ديواره‌هايي از آهک را جنوب شرقي قلعه‌ي رشيدي و خارج از ديوار قلعه که متعلق به دوران صفوي است اعلام کرد. سرپرست كاوش‌هاي باستان‌شناسي ربع‌رشيدي اظهار داشت: اكنون نمي‌توان مشخص كرد، اين آثار متعلق به کدام بخش از محله رشيديه يا رشيدآباد هستند. رشيدآباد داراي سه بخش ربع رشيدي، ربظ و شهرستان بوده است. دستيابي به نماي برج اصلي قلعه‌ي رشيدي که در قسمت‌هايي از آن سنگ قبرهاي ايلخاني استفاده شده بودند، از دستاوردهاي فصل دوم کاوش در اين محوطه در سال گذشته است. اين قلعه در دوره‌ي صفوي در زمان شاه‌عباس صفوي براي جلوگيري از حمله‌ي عثماني براي حاكم تبريز با مصالحي از شنب غازان‌، سنگ قبر گورستان‌هاي تاريخي تبريز و مصالح ربع رشيدي ساخته شد. در ساخت اين قلعه از سنگ قبرهاي كتيبه‌دار ايلخاني‌شده استفاده شده كه محتواي بيشتر اين كتيبه‌ها آيه‌هاي قراني است، اما روي دو كتيبه تاريخ 711 و 742 هجري قمري حك شده است. خرابه‌هاي ربع رشيديه باقي‌مانده شهر علمي و دانشگاهي زمان غازان‌خان ايلخاني است كه توسط وزير نامي ايران - خواجه رشيد‌الدين فضل‌الله همداني - در سال 700 هجري قمري در شمال شرق باروي شهر تبريز در محله رشيديه ساخته شد. اين دانشگاه شامل چهار دانشکده در چهار طرف بود و شهرت آن به‌نام ربع رشيدي برگرفته از نام اربع يا عدد چهار عربي است. براساس مستندات تاريخي اين شهر بيش از 30 هزار خانه، حجره و ديگر بناهاي شهري داشته است. اين شهر در دوران اوج حيات خود، مورد مراجعه مستقيم دانشمندان معروف جهان و ازجمله پزشكان و محققين يوناني، رم، مصر، چين و ديگر ممالك آن روز آسيا و اروپايي قرار مي‌گرفت. حفاري‌هاي شمال تبريز باستان‌شناسان را به نشانه‌هاي اصلي مركز ربع رشيدي كشانده است. گمانه‌زني و سه فصل کاوش در اين منطقه نشان مي‌دهد كه ربع رشيدي و نشانه‌هايش سه متر پايين‌تر از سطح كنوني قرار دارد. محله‌ي رشيديه يا رشيدآباد داراي سه بخش ربع رشيدي، ربظ و شهرستان بوده‌است. شهرستان شامل باغات و نهرهاي شهر، ربظ محله مسكوني و بناهاي عام‌المنفعه مثل مسجد، حمام، بازار و ... و ربع رشيدي محل بناهاي دانشگاهي، مسجد زمستانه و تابستانه و حوزه‌هاي علوم اسلامي بوده است. دانشكده‌ي پزشكي، كتابخانه بسيار بزرگ و مقبره خود خواجه رشيد كه از آن به‌عنوان جفت گنبد سلطانيه نام برده مي‌شود، در ربع رشيدي وجود داشت. خواجه رشيدالدين در سال 718 هجري قمري و در زمان سلطان ابوسعيد ايلخاني كشته و جنازه‌ي او در مقبره‌اش دفن مي‌شود. پس از وي ربع رشيدي روبه ويراني مي‌نهد. پس از آن، پسرش خواجه غياث‌الدين تلاش مي‌كند، دوباره ربع رشيدي را آباد كند؛ اما وي نيز به سرنوشت پدر مبتلا مي‌شود. در دوران صفوي و در سال 1019 هجري قمري (شاه‌عباس بزرگ) براي جلوگيري از حمله عثماني يك قلعه از مصالح شنب غازان خان (مقبره‌ي غازان‌خان) و گورستان‌هاي تاريخي تبريز و مصالح ربع رشيدي يك قلعه براي حاكم تبريز ساخته مي‌شود. بنايي كه امروزه از آن به قلعه رشيدي ياد مي‌شود، همين قلعه دوران صفوي است و تا پيش از كاوش‌هاي امسال باستان‌شناسان هيچ نشاني از معماري دوره‌ي ايلخاني در اين محوطه كشف نشده بود. وقف‌نامه‌ي اين مجتمع در خردادماه 1386 در نشستي که از 21 تا 25 خرداد در يونسکو برگزار شده، به‌همراه شاهنامه‌ي بايسنقري در فهرست ميراث مستند اين سازمان ثبت شد. انتهاي پيام