مراسم سوگ‌ياد قيصر امين‌پور در شيراز
مراسم سوگ‌ياد قيصر امين‌پور در باغ مهر جوان شيراز برگزار شد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) در فارس، كاووس حسن‌لي - استاد دانشگاه شيراز - در اين مراسم گفت: زبانِ نوشته‌ها و سروده‌هاي امين‌پور زباني ساده و بي‌تكلّف بود؛ به رواني نسيم و به زلالي آب، درست مثل خودش. اما سادگيِ زبان او به‌دليل زبان‌ورزي‌هاي شاعرانه‌اش به مرز نظم‌هاي بي‌روح نزديك نمي‌شد. به سخني ديگر امين‌پور نه از آن شاعراني بود كه گمان مي‌كنند تنها با تكنيك‌هاي متفاوتِ زباني مي‌توان شعر آفريد و نه از آن شاعراني كه زبان - اين بنيادي‌ترين عامل شاعرانگي - را كنار نهاده‌اند و به فراموشي سپرده‌اند؛ شاعراني كه از امكاناتِ عظيم زباني غافل‌اند و خود را از اين سرمايه‌ي گران‌بها بي‌بهره مي‌كنند.
به اعتقاد او، شعر امين‌پور نه آن قدر گرفتارِ گره‌هاي كورِ زباني و پيچيدگي‌هاي مبهم خيالي بود كه گنگ و نامفهوم باشد و نه آن قدر پاي‌بندِ پيام‌رساني كه به يك گزارشِ ساده‌ي اجتماعي تبديل شود؛ آن‌گونه كه بسياري از شعرهاي اجتماعيِ امروز گرفتار آن‌اند.
حسن‌لي ادامه داد: امين‌پور بي‌گمان يك شاعر دردمند اجتماعي بود و سوز و گدازها و داغ و دريغ‌هايي كه در سروده‌هاي امين‌پور فرياد مي‌كشند، در عين شخصي بودن، اجتماعي‌اند. انگار آينه‌هايي‌اند كه امين‌پور در برابر چشم ديگران نهاده است، تا زخم‌هاي خودشان را به تماشا بايستند. اما اين رنج‌نامه‌هاي دردآميز، از مرز سخنانِ منظوم درگذشته‌اند و با تپندگي، افروزندگي و انگيزندگي كه دارند، به پديده‌هايي هنري تبديل شده‌اند.
رييس بخش ادبيات و زبان فارسي دانشگاه شيراز خاطرنشان کرد: كلام به گمان من براي شعر شدن به هيچ چيز تعهد ندارد جز به خودش. تنها به خودش متعهد است و نه چيزهايي ديگر. اما آيا شاعر از آن‌جا كه انساني هنرمند است، مي‌تواند گريبانِ وجدانش را از دستِ زخم‌ها، دردها و رنج‌هاي ديگران رها ببيند؟! اگر شعر براي شعر بودنش به رستاخيزِ سخن و آتش‌انگيزي واژه‌ها متعهد است، شاعر براي انسان بودنش به خيلي چيزها متعهد است و در برابر خيلي چيزها مسؤول.
حسن‌لي ابراز عقيده کرد: قيصر امين‌پور نه از آن شاعراني بود كه پشت به جامعه بايستد و همه‌ي عرق‌ريزي‌هاي روحِ خود را تنها در خدمتِ آفرينشِ سخني متفاوت صرف كند و نه از آن سخن‌وراني بود كه بي‌هيچ رستاخيزي تازه در سخن و رفتاري متفاوت در كلام، تنها به پسندِ مخاطبانِ عمومي دل خوش مي‌كنند و از پذيرش سليقه‌هاي معتاد به نشئگي مي‌رسند.
وي با اشاره به تحصيلات امين‌پور ادامه داد: امين‌پور تحصيل‌كرده و دانش‌آموخته‌ي آموزش عالي و استاد دانشگاه بود؛ اما آموزه‌هاي سنتي و كلاسيك دانشگاهي، پاي نوگرايي‌ها و بال نوانديشي‌هاي او را نبست. او هرگز گرفتار تكبر و خودبزرگ‌بيني نشد كه بسياري از تحصيل‌كردگان دانشگاهي متأسفانه دچار آن‌اند.
او گفت: هنوز هم ميان آموزه‌هاي دانشگاهي و آفرينش‌هاي ادبيِ بيرون از دانشگاه فاصله‌اي بسيار است. با آن كه كساني مانند اين بنده، سال‌هاست تلاش مي‌كنند تا شاعران و نويسندگان امروز را با دانش‌آموختگان دانشگاه و فضاهاي دانشگاهي نزديك كنند؛ اما هنوز سوءتفاهمي گزنده، همچنان در پيِ فاصله‌اندازي است. هنوز بسياري از استادان ادبيات دانشگاه‌هاي كشور نمي‌توانند سنت‌گريزي‌ها و هنجارشكني‌هاي شايسته‌ي شاعران امروز را تحمل و باور كنند. از آن سوي ديگر هم بسياري از شاعران و نويسندگاني كه به دلايلي همچون: ناتواني و تنبلي نتوانسته‌اند در مدارج علمي توفيقاتي به دست آورند، با بي‌خبري از فضاهاي دانشگاهي، گمان مي‌كنند با اتهام ديگران و بدونِ تكيه بر پشتوانه‌هاي عظيم ادب گذشته مي‌توان آثاري بلند و ماندگار آفريد.
او افزود: امين‌پور نه از آن استادان فاخر (!) ادبيات بود كه به جريان‌هاي معاصرِ ادبي پشت كند و رو به ادبياتِ سنتي گذشته بايستد و هرگونه تخطي از هنجارهاي گذشته را جرمي نابخشودني بپندارد و نه از آن سخن‌سرايان و نويسندگاني بود كه بدونِ بهره‌مندي از سرچشمه‌هاي گرانمايه‌ي ادب گذشته، با گسستگي و بي‌ريشگي و هذيان‌بافي گمان مي‌كنند، رويكرد به ادب گذشته ضرورتاً مانعِ توليدات تازه‌ي ادبي خواهد شد.
وي با بيان اين‌که امين‌پور مسلماني معتقد بود، ادامه داد: اين باورمندي تا پايانِ زندگي‌اش او را همراهي كرد؛ اما امين‌پور از آن مسلماناني بود كه همواره لطف خدا را مقدم بر قهر او مي‌ديد. از آن دين‌دارانِ تنگ‌نظر نبود كه تنها خودشان را مقرب درگاه الهي مي‌دانند و هر كس را كه مانند آن‌ها نمي‌انديشد، رانده‌ي درگاهِ خداوندي مي‌پندارند. از آن دين‌داراني نبود كه گمان مي‌كنند بهشت خداوند دهكده‌اي كوچك است كه تنها براي آنان ساخته شده است. امين‌پور يك عمر به دنبال زلال كردنِ درون و باز كردن چشم خود بود و شفافيت دلش براي او ديدي وسيع و گسترده به ارمغان آورده بود. چتر مهرباني امين‌پور بازِ باز بود.
استاد دانشگاه شيراز گفت: امين‌پور نه از آن روشنفكراني بود كه دين‌داري و دين‌ورزي خالصانه را مانعِ روشنفكري خود بپندارد و نه از آن دين‌داراني بود كه روشنفكري را آفتي براي دين‌ورزي خود بداند.
وي يادآور شد: امين‌پور سادگي‌هاي كودكانه‌اش را هميشه به همراه داشت. امين‌پور در رفتار و گفتار و كردار كودكي خردمند بود. زلالي كودكانه‌اش به او سادگي شيريني داده بود. آن‌قدر زلال بود كه عمق او به چشم نمي‌آمد.
حسن‌لي در ادامه يادآور شد: بر اين باورم كه چندين انسانِ وارسته و رشديافته با سليقه‌هاي مختلف در يك‌جا يعني در وجودي كه «قيصر امين‌پور» نام گرفته بود، گرد آمده و درهم آميخته بودند تا از او شخصيتي متفاوت، چندبعدي و دوست‌داشتني بسازند. و اين‌چنين است كه دوباره به سخن حافظ برمي‌گردم كه:
صد نكته غيرحسن ببايد كه تا كسي / مقبول طبــع مـردم صاحب‌نظـر شود
نكوداشت قيصر امين‌پور در دانشگاه شهيد چمران اهواز
مراسم نكوداشت قيصر امين‌پور روز گذشته در دانشكده ادبيات و علوم انساني دانشگاه شهيد چمران اهواز برگزار شد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) در خوزستان، منوچهر جوكار - نويسنده و مدرس ادبيات دانشگاه - در اين مراسم گفت: بهتر ديدم تا در سوگ قيصر در زمينه‌ي شخصيت دانشگاهي او صحبت كنم. قيصر با قبولي در رشته دامپزشكي وارد دانشگاه شد؛ اما پس از آن جامعه‌شناسي و ادبيات را برگزيد. در خلال سال‌هاي 63 تا 76 به آموختن پرداخت و موفق به دريافت دكتري ادبيات فارسي شد. او از دوستان نزديك محمدرضا شفيعي‌كدكني بود و شايد مناسب باشد اگر بگوييم جامعه دانشگاهي تهران بيش‌تر از همه در سوگ او ناراحت بودند.
عضو هيات علمي دانشگاه شهيد چمران اهواز تاكيد كرد: نگذاريم چهره علمي قيصر فراموش شود. قيصر از معدود افرادي بود كه درس ادبيات را به خوبي ادا مي‌كرد و اين نكته‌ي عبرت‌آموز و شاخص چهره دانشگاهي وي بود.
او خاطرنشان كرد: از قيصر 13 عنوان كتاب در خلال 37 تا 38 سال از عمر او منتشر شده، كه شامل پنج مجموعه شعر بزرگسال، سه مجموعه شعر نوجوان، سه نثر ادبي نوجوانان، دو اثر پژوهشي و يك گزيده اشعار و پايان‌نامه سنت و نوآوري در شعر فارسي است. پايان‌نامه امين‌پور بهترين پايان‌نامه در دانشكده ادبيات دانشگاه تهران بود و تبديل به كتابي موفق شد.
وي يادآوري كرد: توجه خاص قيصر‌امين پور به شعر نوجوانان، انتشار مجموعه شعر براي آن‌ها، سردبيري سروش نوجوان، نقدها و بررسي‌هايش در نشست‌ها و كنگره‌ها از ديگر فعاليت‌هاي او در سال‌هاي عمر پربركتش بود.
جوكار همچنين عنوان كرد: مبادا در آيين‌هاي بزرگداشت با محدود كردن قيصر، او كوچك شود. او نبايد در حوزه جغرافيايي خاصي گنجانده شود و شاعري قيصر را نبايد محدود به زمان خاصي كرد.
وي در ادامه گفت: اي كاش مسؤولان فرهنگي كشور كنگره بزرگداشتي در سال آينده چه در سالروز تولد يا وفات در شان مقام و منزلت امين‌پور برگزار كنند. اين يك پيشنهاد از جانب ماست.
اين مدرس دانشگاه با بيان اين‌كه شاعري امين‌پور دو دوره دارد، اظهار كرد: دوره اول شامل سال‌هاي 66- 56 در تهران و تشكيل حوزه هنري، و انتشار دو مجموعه‌ي تنفس صبح و در كوچه‌ي آفتاب براي بزرگسالان بود كه موافق با جريان‌هاي روز و انقلاب بودند و مي‌توان گفت دوبيتي و رباعي دوباره با قيصر شروع شدند. در اين دوره قيصر بهترين شاعر نسل انقلاب مي‌شود؛ اما در سال 66 از حوزه هنري و اين جريان شعري جدا مي‌شود.
جوكار از آغاز دوره دوم فعاليت امين‌پور از سال 66 با انتشار سه مجموعه‌ي آينه‌هاي ناگهان، گل‌ها همه آفتابگردانند و دستور زبان عشق گفت و افزود: شعرهاي امين‌پور در اين دوره از محتواي گذشته نيز بهره دارند؛ اما با انتقاد آرام و دردمندانه به دوران قبل نيز مي‌پردازند و مجموعه آينه‌هاي ناگهان بهترين مجموعه شعر اوست. از جمله ويژگي‌هاي شعر امين‌پور كه تكرار مي‌شدند، اين بود كه سهم امين‌پور دردمندي بيش‌تري از شعر شاعران هم‌نسل او دارد.
وي همچنين بيان كرد: شعر قيصر، شعر ايجاز، تناسب و تعادل است كه از زمان شفيعي كدكني وي به شعر رسيده بود.
مراسم بزرگداشت شاعر گل‌هاي آفتابگردان در طبس برگزار شد
مراسم بزرگداشت قيصر امين‌پور در طبس برگزار شد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) در يزد، عبد الرحيم رحيمي - رييس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامي شهرستان طبس - در اين برنامه گفت: هرگز امثال قيصرها نمرده‌اند و نخواهند مرد.
در ادامه اين مراسم از سخنان قيصر امين‌پور براي حاضران پخش و ياد و خاطره اين شاعر گرامي داشته شد.
بزرگداشت ياد و خاطره‌ي قيصر امين‌پور در دزفول
مراسم يادبود قيصر امين‌پور در تالار اداره فرهنگ و ارشاد اسلامي دزفول برگزار شد.
به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) در خوزستان، در اين همايش، محمدرضا سنگري درباره‌ي ابعاد شخصيتي و آثار قيصر امين‌پور سخن گفت.
در ادامه، حجت‌الاسلام بسي‌خاسته - مديركل فرهنگ و ارشاد اسلامي خوزستان - به ايراد سخنراني پرداخت و ضمن گرامي‌داشت ياد و خاطره‌ي قيصر امين‌پور درباره‌ي فعاليت‌ها و آثار و ابعاد شخصيتي او توضيحاتي ارايه داد.
همچنين تعدادي از شاعران استان‌هاي خوزستان، ايلام و لرستان تازه‌ترين سروده‌هاي خود را درباره‌ي قيصر امين‌پور خواندند.
انتهاي پيام
نظرات