/رفع مظلوميت از فرهنگ/ رضا اسماعيلي: هرجا كم آورديم، از فرهنگ زديم
رضا اسماعيلي گفت: متأسفانه تا امروز هرجا كه كم آورديم، از فرهنگ زديم و ديواري كوتاه‌تر از فرهنگ نيافتيم.
اين شاعر در ادامه‌ي گفت‌وگو با خبرنگار بخش ادب خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، درباره‌ي راهكارهاي رفع مظلوميت از فرهنگ، عنوان كرد: در صدر راهكارهاي رفع مظلوميت از فرهنگ، افزايش سقف اعتبارات و تخصيص بودجه‌ي مناسب با فعاليت‌هاي فرهنگي است، كه متأسفانه پس از پيروزي انقلاب تا امروز هرجا كم آورديم، از فرهنگ زديم، كه اين باعث خسارات زيادي به حوزه‌ي فرهنگ شده است.
اسماعيلي افزود: راهكار دوم سياست‌زدگي از حوزه‌ي فرهنگ است. كلا فرهنگ نبايد در خدمت سياست قرار گيرد و سياستمداران براي جامعه الگوسازي كنند؛ بلكه بايد برعكس باشد و سياستمداران بايد خود را با الگوهاي فرهنگي جامعه منطبق كنند و در خدمت فرهنگ باشند، كه اين به تشخص بخشيدن به فرهنگ جامعه كمك بسياري مي‌كند.
او راهكار ديگر رفع مظلوميت از حوزه‌ي فرهنگ را تجارت‌زدگي از اين حوزه دانست و افزود: به خاطر اين‌كه كار فرهنگي اصيل و شناسنامه‌دار در جامعه‌ي ما درآمدزا نيست، اصحاب فكر و فرهنگ كم‌كم به حاشيه رانده مي‌شوند و متأسفانه بازار فرهنگ به دست واسطه‌ها و دلالان فرهنگي مي‌افتد. اين اتفاق، اتفاق خطرناكي است؛ زيرا كساني كه كارشان دلالي در حوزه‌ي فرهنگ است، هيچ‌وقت به فكر ارتقاي فرهنگ جامعه نيستند؛ آن‌ها در واقع عطش فرهنگي جامعه را با توليدات كاذب سعي مي‌كنند سيراب كنند و نه تنها دست جامعه را نمي‌گيرند كه باعث ارتقاي فرهنگي شوند؛ بلكه با توليدات كاذب سعي مي‌كنند به ابتذال فرهنگي جامعه دامن بزنند و فرهنگ جامعه را در همان سطح فرهنگي نگه دارند.
اين شاعر راهكار ديگر را تدوين برنامه‌ي استراتژيك فرهنگي و مهندسي فرهنگي ذكر كرد و متذكر شد: متأسفانه ما هميشه در حوزه‌ي فرهنگي باري به هر جهت كار كرديم؛ يعني دچار عمل‌زدگي و نوعي روزمرگي بوديم و هرگز تلاش نكرديم سعي كنيم بر اساس برنامه‌اي مدون حركت كنيم و ببينيم امروز در چه نقطه‌اي هستيم و در آينده مي‌خواهيم به چه قله‌اي برسيم. اگر تيراژ كتاب امروز در جامعه‌ي ما دوهزار جلد است، بايد تعريف كنيم كه در 20 سال آينده طبق يك برنامه‌ريزي مدون مي‌خواهيم تيراژ كتاب را به دوميليون برسانيم؛ اين تعريفي شفاف است كه مسؤولان فرهنگي بايد در همه‌ي شاخه‌ها اين تعريف را داشته باشند و بر اساس برنامه‌اي مدون حركت كنند.
اسماعيلي سپس يادآوري شد: نكته‌ي بعدي شاخص‌گذاري و استانداردسازي در حوزه‌ي فعاليت‌هاي فرهنگي است. با توجه به اين‌كه فعاليت‌هاي فرهنگي بيش‌تر كيفي هستند، ارزش‌گذاري و تبديل به كميت كردن آن‌ها كار دشواري است و هميشه طفره رفته‌ايم از اين‌كه در حوزه‌ي فرهنگ شاخص‌گذاري، يا استاندارد تعريف كنيم؛ به اين دليل از اين ناحيه بسيار ضربه خورده‌ايم و يكي از عوامل مظلوميت فرهنگ در جامعه‌ي ما همين بي‌برنامگي و نبود شاخص‌گذاري است. بنابراين اگر متوليان فرهنگي دنبال شاخص‌گذاري و استانداردسازي فعاليت‌ها باشند، مسيرمان روشن‌تر خواهد شد و مي‌توان هدفمندتر حركت كرد.
او يكي از ضعف‌هاي بزرگ‌مان را در حوزه‌ي فرهنگ، سپردن مسؤوليت و اختيارات به كساني كه اهليت اين كار را ندارند، دانست و گفت: ما بايد مسؤوليت‌هاي فرهنگي را به نخبگان فرهنگي جامعه واگذار كنيم. اگر بررسي و تحقيق به عمل آوريم، مي‌بينيم در صدر اكثر مسؤوليت‌ها و پست‌هاي فرهنگي، افرادي قرار گرفته‌اند كه با فرهنگ سنخيتي ندارند و ما از اين ناحيه ضربه‌هاي زيادي را متحمل شده‌ايم. پس بايد در حوزه‌ي تصميم‌گيري و تصميم‌سازي از نخبگان فرهنگي بهره بگيريم و جايگاه نخبگان فرهنگي را در جامعه و دستگاه‌هاي دولتي تعريف و سعي كنيم نخبگان فرهنگي از حاشيه به متن دعوت شوند، تا از توانمندي‌هاي آن‌ها به نحو مطلوب استفاده كنيم كه در گشايش و انبساط فرهنگي جامعه مؤثر است.
اسماعيلي همچنين معتقد است: بحث ديگر، جايگزيني ضوابط به جاي روابط در گزينش و انتخاب مسؤولان فرهنگي است. ما اينك ضوابط خاصي براي انتخاب مديران فرهنگي نداريم و اين واقعيت تلخي است؛ يعني بيش‌تر بر اساس دوستي‌ها و روابط و خويشاوندي‌ها، فردي را انتخاب مي‌كنيم؛ در حالي‌كه اگر به حساسيت نهادهاي فرهنگي پي ببريم و متوجه باشيم كه اين نهادهاي فرهنگي هستند كه مي‌توانند الگوسازي كنند، در گزينش مديران فرهنگي با حساسيت بيش‌تري عمل مي‌كنيم و از اين هرج و مرج بيرون مي‌آييم.
او همچنين يادآوري شد: براي رفع مظلوميت از فرهنگ بايد همه‌ي نهادهاي فرهنگي بسيج شوند. متأسفانه نهادهاي فرهنگي در حوزه‌ي فرهنگ مبتلا به عمل‌زدگي و روزمرگي شده‌اند و وقت‌شان صرف انجام امور جاري مي‌شود و از انجام كارهاي بزرگ عاجزند. مسؤولان فرهنگي بايد از اين خواب خرگوشي بيدار شوند و از حركت لاك‌پشتي دست بردارند و در برابر تهاجم فرهنگي دشمنان بسيج شوند. اگر غير از اين باشد، نمي‌توان در حوزه‌ي فرهنگ تحولي ايجاد كرد.
اسماعيلي در پايان گفت: اين امر به روحيه‌ي انقلابي و جهادي نياز دارد. اگر به اين راهكارها توجه كنيم، مي‌توان اميدوار بود در آينده‌ي نزديك از حوزه‌ي فرهنگ رفع مظلوميت شود و شاهد تحول اساسي در اين حوزه باشيم.
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.
نظرات