به‌مناسبت هشتصدمين سال تولد مولانا، مراسم بزرگداشت عبدالباقي گولپينارلي - مولوي‌شناس تركيه‌يي - روز گذشته در تالار علامه اميني دانشگاه تهران آغاز شد.

به گزارش خبرنگار بخش ادب خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، در اين مراسم، پيام محمدحسين صفار هرندي - وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي -، توسط سيدمهدي جهرمي - مدير عامل خانه‌ي كتاب - خوانده شد. در اين پيام آمده بود: با پيدايش آيين حيات‌بخش اسلام، جهان فرصت بهره‌مندي از حقايقي را يافت و وقتي اين معارف از جزيره‌العراب بيرون رفت، بسياري ملل از جمله ايران را به زيور خود آراست. ظهور اسلام باعث شد نوابغي چون: ابوعلي‌سينا، زكرياي رازي، خواجه ‌نصيرالدين توسي، شيخ مفيد و سهروردي در عرصه‌ي علم و دين حرف اول را بزنند و توسط كساني چون: عطار، حافظ ، سعدي، مولانا، خيام و فردوسي شعر و ادب ما به جهان معرفي شد. از اين ميان كساني سرآمدتر شدند و توانستند بر جان آدميان سيطره يابند، كه مولوي گل سرسبد همه‌ي آن‌هاست؛ شخصي كه در سير و سلوك تا آن‌جا پيش رفته كه رنگ و بوي معنوي يافته و آثار او آيينه‌ي تمام‌نماي اين انديشه‌ها است.

در ادامه‌ي اين پيام آمده بود: «‌مثنوي معنوي» از همان ابتدا مورد توجه همه بود و خيلي‌ها عمر خود را صرف فهم آن كردند؛ مانند حاج ملاهادي سبزواري. در دوران معاصر كساني نيز به تفسير آن پرداختند، كه يكي از نام‌آورترين آن‌ها عبدالباقي گولپينارلي - اديب و مولوي‌پژوه تركيه - بود. او به دليل پيوندهاي ناگسستني كه در روح و جانش نسبت به ايران و مولوي احساس مي‌كرد، نزديك يك‌صدو11 جلد كتاب و مقاله در موضوعات مختلف نوشت و باعث ارتباط عميق ميان دو كشور شد.

صفار هرندي همچنين متذكر شده بود: نكوداشت گولپينارلي در ايران نشان‌گر عمق توجه متوليان فرهنگي ايران به موضوع مقام پاسداشت ايران‌شناسان است. ياد گولپينارلي را گرامي مي‌داريم و اميدواريم كه انديشه‌هايش بتوانند زمينه‌هاي بسط فرهنگ و عرفان ايراني را در دنيا فراهم سازند.

به گزارش ايسنا، غلامعلي حداد عادل - رييس مجلس شوراي اسلامي - نيز در سخناني گفت: افرادي مانند اين استاد بزرگ مي‌توانند نقش مهمي در نزديك ‌كردن ملت‌ها به يكديگر داشته باشند و مي‌توانند به صلح و دوستي ميان ملت‌ها كمك كنند.

حداد عادل ابراز داشت: خداوند در قرآن حقيقت را در قالب هنر بيان كردند و اين درست كاري است كه مولانا و ديگر عارفان انجام داده‌اند؛ يعني حقايق آسماني را با بياني زيبا و هنرمندانه به گوش جان ديگران رساندند. اين‌ها بايد درسي باشد كه ما از قرآن و عارفان بگيريم، كه دين و معنويت را هنرمندانه تبليغ و ترويج كنيم.

رييس مجلس همچنين گفت: امسال به‌مناسبت هشتصدمين سال تولد مولانا موجي از مولاناشناسي در جهان به راه افتاده است، كه بايد از اين مسأله خوشحال باشيم و فرصت را مغتنم بشماريم. بايد از دوستان ترك خود و ساير كشورهايي كه در اين راه قدم نهاده‌اند و سرمايه‌گذاري قابل توجهي كرده‌اند، ممنون باشيم. يونسكو هم با شناخت مولانا به اين مناسبت جنبه‌ي جهاني بخشيده است.

او در ادامه يادآور شد: مسلم است كه وقتي صحبت از تكريم مولانا به ميان مي‌آيد، مولاناشناسي و مولاناپژوهي جان مي‌گيرد و در اين‌جا اذهان متوجه مولاناشناسان مي‌شود، كه استاد فقيد گولپينارلي يكي از بزرگ‌ترين مولاناشناسان و مولاناپژوهان جهان است، و بجاست كه در سال مولانا، مولاناشناسان هم تكريم شناخته و شناسانده شوند.

حداد عادل تاكيد كرد: جهان امروز به انديشه مولانا نياز دارد و به پيام او بسيار محتاج است. در دنيايي كه همه گرگ‌آسا به جان يكديگر افتاده‌اند و رسانه‌ها آكنده از اخبار قتل و كشتار و بي‌رحمي‌ است،‌ در چنين دنيايي چقدر ما به شنيدن سخن مولانا كه پيام معنوي انبيا [ع] است،‌ نياز داريم.

او در ادامه گفت: دوستان ترك ما در كشور دوست و همسايه، مراسم مفصلي در بزرگداشت مولانا برپا كرده و تلاش‌هاي زيادي در اين راستا داشته‌اند و شاهد انتشارات وسيع و تحقيقات گوناگون درباره‌ي مولوي بوده‌ايم؛ بنابراين خوشبختيم كه اين شاعر بزرگ فارسي‌زبان در تركيه به اين اندازه مورد توجه است.

حداد عادل سپس گفت: بزرگداشت مولانا در تركيه در واقع بزرگداشت مذهب، معنويت و عرفان است و اين مسأله بسيار درخور تحسين است؛ اما بنده به آن‌ها توصيه كردم كه به زبان فارسي كه كليد فهم انديشه‌هاي مولانا است، توجه بيش‌تري كنند؛ همان‌گونه كه گولپينارلي نسبت به زبان فارسي احاطه داشت.

اكبر ايراني - رييس مركز پژوهشي ميراث مكتوب - نيز در سخناني گفت: مناسبات فرهنگي و معنوي ميان ايران تركيه بسيار ريشه‌دار است؛ چنان‌چه روابط فرهنگي اين دو كشور به بسيار پيش‌تر از اميرنشينان بازمي‌گردد. زبان فارسي از سال‌ها قبل در تركيه رونق دارد و تأليف‌هايي نيز به اين زبان صورت گرفته است.

او همچنين يادآور شد: كتابخانه‌هاي تركيه از لحاظ نسخه‌هاي خطي فارسي بسيار اهميت دارند. در يكي دو قرن اخير نيز كتاب‌هاي ما و نشريات زيادي در تركيه به فارسي چاپ شده است. بي‌شك دو كشور دوست به دليل ميراث فرهنگي و معنوي بي‌شمار مي‌بايست بيش‌تر قدر ميراث‌شان بدانند.

ايراني معتقد است: ‌كساني چون مولوي رمز وحدت ملت‌ها هستند و اكنون مولوي پس از 800 سال همگان را به دوستي مي‌خواند؛ اين است راز ماندگاري مولوي كه به زمان و مكان و جغرافياي خاصي تعلق ندارد.

او با اشاره به سال 2007 به‌عنوان سال مولانا متذكر شد: يونسكو سال 2007 را سال تقدير و تجليل از مولانا اعلام كرده و در كشورهاي مختلف خصوصا در ايران و تركيه همايش‌هاي فراواني برگزار شده است. عبدالباقي گولپينارلي يكي از كساني است كه درباره‌ي مولانا پژوهش‌هاي فراواني داشته است، و به اين دليل بزرگداشت او را برگزار كرديم. در تركيه نيز بزرگداشت گولپينارلي و بديع‌الزمان فروزانفر برگزار مي‌شود.

سپس گورجان تورك اوغلو - سفير تركيه در ايران - در سخناني گفت: ‌امروز روز خاصي براي ماست؛ زيرا امروز به منظور بزرگداشت گولپينارلي - سمبل پيوند ايران و تركيه - گرد هم آمده‌ايم. اين پيوندها موضوعي نيست كه به خودي خود تحقق يابد، و به كوشش محققان در اين راه نياز دارد. اگر بگوييم كه گولپينارلي قهرمان صد سال اخير پيوند اين دو كشور است، گزاف نگفته‌ايم. او به عنوان پلي ميان دو فرهنگ بود و انديشه‌ها و باورهاي دولت‌ها را به هم نزديك كرده است.

وي در پايان گفت: گولپينارلي بيش‌ترين تحقيق را درباره‌ي مولوي انجام داده؛ اما شعرهاي او هنوز منتشر نشده است. اميدواريم كه اين امر تحقق يابد و شعرهاي او به فارسي در ايران نيز منتشر شود.

جليل گونگور - مدير آموزش و پژوهش وزارت فرهنگ و گردشگري تركيه - نيز در اين مراسم گفت: تركيه و ايران دو كشوري هستند كه در طول تاريخ همواره تمدن‌هاي زيادي را بنا نهاده‌اند. معتقديم كه از داشته‌هاي اين دو كشور، فرهنگ جهاني بايد موارد زيادي را اقتباس كند. اين دو كشور داراي فرهنگ مشترك‌اند و اين دو فرهنگ مشترك است كه توانسته اين دو كشور را به هم نزديك كند، كه يكي از آن‌ها گولپينارلي است و امروز با برگزاري هشتصدمين سالگرد مولانا بايد فرهنگ‌هاي ديگر را نيز ارزيابي كرده و به آن‌ها بپردازيم.

وي افزود: كساني چون سهروردي، عطار، خواجه ‌نصيرالدين توسي، و بكتاش ولي كساني نيستند كه در فرهنگ‌ها به صورت منتزع باقي بمانند؛ آن‌ها متعلق به دو كشور هستند و لازم است امروز دست به دست هم دهيم و روي ستوني مستحكم با اين غناي فرهنگي پروژه‌هاي جديدي را سنتز كرده و به دنيا ارايه دهيم. گولپينارلي وسيله‌اي شد كه اين افكار جاري و روي آن‌ها ايستاده شود.

گونگور افزود: برنامه‌ي دوم اين بزرگداشت را در زمستان در تركيه خواهيم داشت، كه به آن هم اكتفا نمي‌كنيم و در اصفهان، استانبول و شيراز آن را ادامه خواهيم داد.

آسين چلبي - قائم‌مقام بنياد بين‌المللي مولانا - كه بيست‌ودومين نسل از فرزندان مولانا معرفي شد، در اين مراسم در سخناني كه جمله‌هاي نخست آن را به زبان فارسي ادا مي‌كرد، گفت: به عنوان نوه‌ي حضرت مولانا در اين كنگره به شما خوش‌آمد مي‌گويم. مولانا مي‌گفت هر كس با هر ويژگي فكري دوست من شد؛ ولي كسي در پي شناخت درون من برنيامد.

او سپس به نقل خاطراتي از گولپينارلي پرداخت و يادآور شد: درباره‌ي گولپينارلي مطالب زيادي گفته شده، از زندگي‌اش مستندسازي شده و همايش‌هاي مختلفي نيز، چه در زمان حيات و چه بعد از آن، برگزار شده است.

وي يادآور شد:‌ گولپينارلي هنوز در نظر من زنده است. او را به عنوان شخصي مي‌شناسم كه از هر لحظه‌اش استفاده كرد و با نگاهي متفاوت از ديگران به اطرافش مي‌نگريست و اين او را از بقيه متمايز مي‌ساخت. او را در خاطر دارم با پيراهن‌هاي رنگارنگ و پالتويي بلند و كلاه خوابيده. فردي منحصر به فرد بود.

آسين چلبي همچنين گفت: جنبه‌ي علمي شخصيت او بسيار ارزشمند بود. در عين حال در كاريكاتور هم فعال بود، و شعر هم مي‌گفت. از او ديواني به به جاي مانده، كه هنوز منتشر نشده است. امروز شخصيت‌هاي علمي، نويسندگان و محققان كارشان راحت شده؛ كامپيوتر، اينترنت، ميكروفيلم و ... كار تحقيق را براي آن‌ها سهل كرده است، اما در آن زمان هيچ‌كدام از اين‌ها نبود و گولپينارلي در كتابخانه‌ي سردش ساعت‌ها مي‌نشست و مي‌نوشت، و امروز با چاپ آثارش مي‌فهميم كه چه‌قدر كار او انساني بوده است.

او در پايان گفت: گولپينارلي كسي بود كه خوب مي‌نوشت، خوب مي‌خواند، استادي بود كه مريد مولانا بود و روحيه‌ي طنزپردازي داشت. مطمئنم كه اينك در ميان ماست، چايش را مي‌نوشد و سيگار لاي انگشتانش را دود مي‌كند و به ما گوش دارد.

توفيق سبحاني - نويسنده و پژوهشگر - نيز در سخناني به نقل خاطره‌اي از گولپينارلي پرداخت و افزود: من گولپينارلي را 11 سال مي‌شناختم؛ اما او جنبه‌هاي گوناگونش آن‌قدر زياد است كه نمي‌شد به راحتي او را شناخت. شاعر، نويسنده، مورخ بود، و به اين دليل نمي‌توان به راحتي او را شناخت.

سبحاني سپس به ارايه‌ي زندگي‌نامه‌ي گولپينارلي پرداخت.

در پايان اين مراسم، گروه موسيقي كامكارها به اجراي موسيقي پرداختند.

انتهاي پيام