سرپرست بخش ويرايش دانشگاه پيام نور تهران گفت: ويرايش در کشور ما بيش‌تر در حوزه زباني انجام مي‌شود، که غالبا به‌سمت تصحيح جملات رفته است. به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، علي صلح‌جو - مترجم و ويراستار - در کارگاه ويرايش که در تالار فردوسي دانشگاه فردوسي مشهد برگزار شد، به بررسي تفاوت ميان ويرايش در ايران و کشورهاي غربي پرداخت و اظهار داشت: رسالت ويراستار تنها ويرايش يک متن نيست؛ بلکه اين جزيي از وظيفه اوست. او بر تعامل متقابل ميان مترجم و ويراستار تأکيد کرد و گفت: تعامل متقابل ميان مترجم و ويراستار سبب بروز جنبه آموزشي در کار مي‌شود، که نکات مفيد و نهفته‌اي در آن است. او با بيان اين‌که گرچه جنبه‌ي آموزشي ويرايش اهميت دارد، افزود: آن‌چه مهم است، مطالعه ويرايش‌هاي متفاوت است، که از تاثير آموزشي بالايي برخوردار است و متاسفانه در کشور ما در همه‌ي رشته‌ها ويراستار نداريم، که اين امر سبب بروز مشکلاتي شده است. سرپرست بخش ويرايش دانشگاه پيام نور تهران اظهار داشت: بعضي معتقدند که مي‌توانند هم کار ترجمه و هم ويراستاري را انجام دهند. اين کار درستي نيست و به نگاه دومي نيز نياز است، که نگاه دوم اين خاصيت را دارد که کارگشا باشد. صلح‌جو ضعف نگارشي مولفان و مترجمان ايراني را يکي از علل گرايش به سمت تصحيح جمله در متن دانست و گفت: اين ويرايش در ايران به صورت خواندن کلمات و جمله‌هايي صورت مي‌گيرد، که ناشي از ضعف نگارشي ايران در مقابل همتاي غربي است. وي افزود: مشکل ضعف نگارش در ايران به نحوه آموزش برمي‌گردد و در مقايسه با غرب، آموزشي که ما در دبيرستان‌ها و دانشگاه‌ها داريم، ما را به آن مرحله نمي‌رساند. نحوه آموزش در ايران و غرب با يکديگر متفاوت است، چرا که ما در ايران مشق مي‌نويسيم؛ ولي در غرب درس مي‌خوانند و به همين دليل است که نگارش آن‌ها از ما قوي‌تر است. او به تفاوت کار ويراستاري در ايران و غرب اشاره کرد و گفت: از جمله تفاوت‌هاي کار ويراستاري ما با آن‌ها در اين است که ويراستاري ايراني بيش‌تر به ويرايش زباني معطوف است و کم‌تر به عرصه‌هاي ديگر ويرايش توجه دارد. اين مترجم و ويراستار اضافه کرد: در گذشته بر اين اعتقاد بوديم که متن رسيده را به حد اعلا ويرايش کنيم، اما در حال حاضر در محيط ويرايشي متني را که 30 درصد ويرايش نياز داشته باشد، غير قابل ويرايش محسوب مي‌کنند. او با بيان اين که در ويراستاري غربي، ويراستار به دنبال طرح ايده به صاحب اثر است، گفت: ويراستار در ايران بيش‌تر با جمله سر و کار دارد؛ ولي در غرب بيش‌تر به طرح ايده مي‌پردازد. ويراستار غربي خود را کم‌تر ملزم به تغيير جملات مي‌داند، که اين نيز به ضعف نگارشي در ميان ايرانيان برمي‌گردد. صلح‌جو با اشاره به اين که در ايران اصطلاح خاصي براي بيان ويراستار نداريم، افزود: در کشورهاي غربي ويراستاري با کلمه «edit» و مشتقات آن بيان مي‌شود، ولي در ايران چنين لفظي وجود ندارد و از کلمات متفاوتي استفاده مي‌شود. او افزود: به عنوان مثال در کشورهاي غربي از فردي که عکس‌ها و تصاوير مجله را تهيه مي‌کند، با لفظ «arteditor» نام برده مي‌شود؛ اما در ايران از کلمه «عکس از» استفاده مي‌شود، يا در غرب براي فردي که در رأس مجله يا روزنامه است، عنوان «editor» به‌کار مي‌رود؛ ولي در ايران از «سردبير» يا «زير نظر» استفاده مي‌شود. اين مترجم ادامه داد: به عنوان نمونه براي فردي که مجموعه شعري و يا داستان‌هاي کوتاهي را جمع‌آوري مي‌کند، در غرب از کلمه «edit by» استفاده مي‌شود؛ اما در ايران از کلمه «به کوشش» يا «زير نظر» استفاه مي‌شود. سرپرست بخش ويرايش دانشگاه پيام نور تهران به اهميت ويراستاران به ادبيات اشاره کرد و گفت: در ايران به جنبه ادبي در ويراستاري اهميت زيادي مي‌دهند؛ در حالي که ترجمه عرصه غيرادبي نيز دارد و اهميت ويرايش در حوزه‌هاي ديگر را بايد درنظر داشت. صلح‌جو با اشاره به انواع ويرايش (صوري، زباني، محتوايي و ساختاري) گفت: ويرايش زباني در اصطلاح زباني، رساندن جمله به وضعيت معيار و در ويرايش محتوايي، کنترل محتوا است. او افزود: در ويرايش ساختاري، وظيفه ويراستار نگاه کلي به اثر است، که در ايران به‌دليل گرايش به اصلاح جمله، مورد توجه نبوده است؛ درحالي که در غرب بيش‌تر اعمال مي‌شود. وي بر غفلت ويراستاران از ويرايش صوري تأکيد کرد و گفت: حوزه ويرايش صوري، حوزه وسيعي است که بسياري از عرصه‌هاي آن پنهان است. او همچنين اظهار داشت: کتاب تنها از جمله تشکيل نشده، بلکه صفحات قبل از متن اصلي مانند صفحه عنوان کوتاه، شناسنامه، فهرست صحفه فني و ....نيز وجود دارد، که ويراستار بايد نسبت به ويرايش آن‌ها توجه داشته باشد و نکاتي را از قبيل ترتيب صفحات، تاريخ دقيق کتاب‌هاي ترجمه‌شده، تطابق ترجمه فهرست با اصطلاحات متن و ... را مد نظر داشته باشد. اين مترجم و ويراستار با بيان اين که رسم‌الخط کامپيوتري کمکي به ويراستاري است، در عين حال گفت: البته رسم‌الخط کامپيوتري به طور کامل نمي‌تواند ويراستار را بي‌نياز کند. وي تصحيح رسم‌الخط را يکي ديگر از وظايف ويراستار صوري عنوان کرد و افزود: در حال حاضر درزمينه رسم‌الخط نيز مشکل داريم و هر ناشر و موسسه‌اي شيوه‌نامه خاص خود را دارند. صلح‌جو همچنين بحث فاصله و جدا يا سر هم نوشتن کلمه و واحدهاي معنايي را از ديگر مشکلات در اين زمينه عنوان کرد. انتهاي پيام