« محسن محمدي معين »، عضو سابق شوراي مركزي دفتر تحكيم وحدت، با بيان اين كه « رهرو آن نيست كه گه تند و گهي خسته رود »، بر وحدت انجمن‌هاي اسلامي و همدلي در عين تفاوت سليقه تاكيد كرد و گفت: سيستم تشكيلاتي تحكيم بايد در اين دوره اصلاح مي‌شد.
وي با بيان اين كه « وظايف تحكيم هيچ وقت اينقدر سنگين نبوده است »، ويژگي تحكيم را حريت دانست و با تاكيد بر اين كه « انتقال نظرات با حفظ فاصله از حاكميت »، گفت: تحكيم امروز مركز تجمع نخبگان باشد.
«محسن محمدي معين» در گفت‌وگو با خبرنگار سياسي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، اظهار داشت: من در سال‌هاي 74 تا 76 در جمع شوراي مركزي تحكيم بودم، فضايي كه در دهه‌ي 70 تنفس مي‌كرديم، فضايي بود كه دولت وقت براي دانشگاه ايجاد كرده بود و از آنجايي كه بسياري از فعاليت‌هاي اجتماعي منعبث از فعاليت‌هاي دانشجويي بود سعي در كنترل و خنثي كردن اين فعاليت‌ها داشتند. منظورم شخص هاشمي نيست. وزرايش، سياست‌هايي كه در دوره‌ي رياست جمهوري وي اتخاذ مي‌شد و صحبت‌هايي كه به عنوان اعتدال در محافل بر زبان مي‌راند، حكايت از اين داشت كه دانشگاه مطلوب از نظر دولت وقت دانشگاه خنثي و دانشجويان بي‌تفاوت بوده است.
فشار زايد الوصف به تحكيم
معين با بيان اينكه «بزرگترين آفت براي دانشجويان بي‌تفاوتي در دوران آرماني دانشجويي است» گفت: دفتر تحكيم نماينده‌ي جنبش دانشجويي و نهادي بود كه از متن دانشجويان براي دفاع از اصول و آرمان‌هاي انقلاب برخاسته بود و همين امر بسياري از اعضاي دفتر تحكيم را نسبت به عملكرد نظام براي دفاع از آن دچار مشكل مي‌كرد. دفتر تحكيم در آن برهه در فشار زايد الوصفي قرار داشت كه ياد برگشت به آن دوران بسيار ناراحت كننده است. يكي از كارهايي كه در اين دوران انجام شد و تقريبا به ثمر نشست، ايجاد تشكل‌هايي موازي بود كه به نوعي با الفاظ مدرن براي توجيه اقدامات مسوولان بازي مي‌كردند؛ آن هم توجيه قدرت نه اينكه انگيزه‌ها و علل صحيح تصميماتي كه اتخاذ مي‌شود را توضيح دهند.
اين عضو سابق دفتر تحكيم با ابراز اين عقيده كه «مشكل ديگر دفتر تحكيم در آن دوران، حمايت‌هاي برخي مسوولان از جرياني مثل تشكل طبرزدي بود»، افزود: اينگونه حركات و اقدامات ما را در مقابل جريان‌هاي مخالف نظام و انقلاب خلع سلاح مي‌كرد، آنها به راحتي اعتبارات دولتي در اختيار داشتند.
خاطره‌اي از عدم شركت در انتخابات
وي همچنين به انتخابات مجلس خبرگان در آن دوران اشاره كرد و گفت: انتخابات بسيار مهمي بود، انجمن‌هاي اسلامي در آن دوران به اين نتيجه رسيدند كه در اين انتخابات شركت نكنند. اين براي تشكلي كه داعيه‌ي دفاع از نظام را داشت تلخ بود و عدم شركت ما مثل سر كشيدن جام زهري بود. دليل اين تصميم تحكيم، برداشت عدم تمكين به قانون توسط شوراي نگهبان و نقض اصولي بود كه امام(ره) براي شوراي نگهبان در نظر داشتند.
چگونگي حمايت تحكيم از خاتمي
معين نقطه‌ي عطف فعاليت دوران شوراي مركزي خود را انتخابات رياست جمهوري سال 76 دانست و اظهار كرد: تشكيل هيات عزاداري در ساختمان تحكيم از كارهايي بود كه در دوره‌هاي قبل به اين غلظت وجود نداشت، خاتمي هم آن را در خاطرات خود مطرح كرده بود. در مورد انتخابات هم نظرات متفاوتي وجود داشت. جلسات متعددي براي اقناع مير حسين موسوي داشتيم، فكر مي‌كرديم قانع شود اما اين اتفاق نيفتاد. تصميم گيري براي جايگزيني دشوار بود، بعد از مدت طولاني و صحبت با هادي خامنه‌اي، سحابي، محتشمي، مير حسين موسوي، كرباسچي، رحمتي، آخوندي و چند نفر ديگر، نهايتا به اين تصميم رسيديم كه خاتمي كانديداي ما باشد.
بعد از پنج - شش جلسه با خاتمي بالاخره او قانع شد و گفت كه در بين همه‌ي گروه‌هايي كه اصرار به كانديداتوري من داشتند تنها دفتر تحكيم بدون درخواست مشاركت در قدرت صادقانه اصرار بر كانديداتوري من دارد و اگر قرار باشد وارد اين عرصه شوم در جمع اعضاي تحكيم اعلام كانديداتوري مي‌كنم كه همين اتفاق هم افتاد. ما نهايت تلاش و همكاري را در جريان انتخابات رياست جمهوري داشتيم. حتي چند تن از اعضاي شوراي مركزي در اين راه كتك خوردند و دستگير شدند.
انتقال نظرات با حفظ فاصله از حاكميت
وي افزود: بعد از روي كار آمدن خاتمي هم بدون توقع و چشم‌داشتي با كميته‌هاي كاري ايشان همكاري صميمانه داشتيم و نقطه نظرات جريان دانشجويي را منتقل مي‌كرديم. در اين زمينه سعي مي‌كرديم با حفظ استقلال فاصله‌ي خود را با حاكميت به گونه‌اي حفظ كنيم كه بازوي دولت و جهت توجيه تمام عملكرد دولت نباشيم بلكه با نگاه نقادانه و حريت دانشجويي سعي كرديم از موجوديت تحكيم دفاع كنيم.
سيستم تشكيلاتي تحكيم بايد اصلاح مي‌شد
اين عضو سابق شوراي مركزي دفتر تحكيم وحدت گفت: مشكل امروز تحكيم به آن مربوط مي‌شود كه بعد از روي كار آمدن دولت اصلاحات مي‌بايست به عنوان ساز و كارهاي انتخابات سيستم تشكيلاتي دفتر و حفظ مدار مستقل تحكيم از احزاب و گروه‌هايي كه در دولت اصلاحات تعداد قابل توجهي داشتند اصلاح مي‌شد. اين ساز و كار اصلاح نشد و به خاطر همين تحكيم با مشكل جدي درون خود مواجه شد و جايگاه تكيه كننده به متن جريانات دانشجويي به اختلافات داخلي تبديل شد و نتوانستيم آنطور كه بايد و شايد ساز و كارها را اصلاح كنيم.
عده‌اي به تحكيم طمع كردند
وي در ادامه با اشاره به رابطه‌ي تحكيم در آن زمان با مسوولان كشور، آن را «راحت» خواند و گفت: ما مسوولان را جزيي از خود مي‌دانستيم و فكر مي‌كرديم، وقتي تحكيم فردي را معرفي مي‌كرد مسوولان به راحتي مي‌پذيرفتند كه اين معرفي براي سهم‌خواهي و مشاركت در قدرت نيست، بلكه بر اساس شايسته‌سالاري است. از آن طرف هم حرف شنوي كساني كه در جريانات دولتي حضور داشتند از صحبت‌هايي كه بچه‌هاي تحكيم مي‌كردند باعث شده بود عده‌اي به طمع اينكه در چرخه‌ي حاكميت حضور داشتند باشند و مسووليتي بگيرند، براي رسيدن به پستي كه تا ديروز با خطر مواجه بود ولي امروز سهيم شدن در قدرت معنا داشت خيزي بردارند. پس بايد فيلتري قرار مي‌داديم تا ميزان خلوص كساني كه حضور پيدا مي‌كردند حفظ شود.
تحكيم به خودسازي تشكيلاتي فكر كند
وي افزود: نمي‌خواهم اتهامي به كساني كه در دوره‌هاي بعد عضو تحكيم شدند وارد كنم، اما نتوانستيم اين راه نفوذ را ببنديم، اين احتمال وجود دارد و به وجود مي‌آيد. بايد در دروه‌اي كه حاكميت جريانات مختلف است، با حساسيت بيشتري نسبت به دوران محكوميت فكر كنيم و اين شرايط را حساس‌تر بدانيم. مجموعه‌ي تحكيم اقداماتي را كه از نظر افكار عمومي عجولانه بود مرتكب شد. اختلافاتي هم كه درون اين تشكل چه بحث انتخابات و چه نشست بود بيانگر مشكلاتي در حوزه‌ي آيين نامه و ساز و كارهاي انتخاب و گزينش اعضا بود. اين اشكال جدي به تحكيم وارد است، شايد هنوز دير نشده باشد و اوضاع فعلي اين تشكل را به اين وادارد كه مقداري به خودسازي تشكيلاتي خود فكر كند و با استفاده از تجارب اعضاي قبلي و دانشجويان كشورهاي ديگر بتوانند آرمان‌هاي خود را با ساز و كارهاي متناسب با زمان حفظ كند.
رهرو آن نيست كه گه تند و گهي خسته رود
معين ادامه داد: توصيه‌اي كه به ما مي‌شد اين بود كه فرزند زمان خويشتن باشيد، ما نيز اين توصيه را به همراه «رهرو آن نيست كه گه تند و گهي خسته رود / رهرو آنست كه آهسته و پيوسته رود» به تحكيم امروز داريم، البته از يك تشكل دانشجويي انتظار آهسته رفتن نيست چراكه ويژگي جوان حريت، شتاب و پتانسيل زياد است. اما اگر اين شتاب با تدبير، تفكر، تجارب تحكيم در ادوار گذشته، مرامنامه، اساسنامه و تاريخچه‌ي تحكيم آميخته شود بيانگر آن است كه بسياري حوادث اثر بخش و اثرگذار در طول دوره‌ي 27 ساله‌ي انقلاب يا مستقيم يا غير مستقيم نشات گرفته از حركت تحكيم يا انجمن‌هاي اسلامي بوده است.
همدلي در عين تفاوت سليقه
اين عضو سابق دفتر تحكيم وحدت تصريح كرد: ما در شوراي مركزي در جمع صميمي و خوبي واقعا با همدلي، دوستي رفاقت و البته تفاوت سليقه مطالب خود را با صداقت و جديت بيان مي‌كرديم. سال 75 و 76 يكي از دوران‌هاي پرافتخار تحكيم بود. مزد فعاليت‌هاي جنبش دانشجويي كه در ادوار مختلف فشار‌هاي دهه‌ي آخر 60 و نيمه‌ي اول دهه‌ي 70 را تحمل كرده بود با روي كار آمدن دولت اصلاحات و انتخاب خاتمي پرداخت شد.
خاطره‌اي از ديدار با هاشمي
وي همچنين به ديدار اعضاي شوراي مركزي تحكيم با رييس جمهور وقت (هاشمي رفنسجاني) اشاره كرد و گفت: در آنجا به هاشمي گفتيم ويژگي تحكيم دانشجويي بودن و حريت آن است و كاري كه به عهده‌ي ماست اين است كه نگذاريم اين حريت لكه‌دار شود، چرا كه جرياناتي كه از جاهاي مختلف براي بيرون بردن تحيكم از مدار فعاليت مستقل آن هستند، به دنبال اين هستند. ويژگي تحكيم حريت است و واقعا از دوره‌هاي قبل از ما تا زمان ما اين حريت، آزادي و آزادمنشي حفظ شده بود. تلاشي كه بايد شود اين است كه اين حريت باقي بماند و حفظ شود. خود دوستان به خوبي مي‌دانند براي ادامه‌ي اين حركت چه چيز‌هايي مدار مستقل تحكيم را تهديد مي‌كند، پس از آن پرهيز كنند.
ويژگي تحكيم حريت است
معين با بيان اينكه «ما در دوره‌ي خود براي حفظ حريت تحكيم نهايت تلاش خود را كرديم» افزود: سعي و تلاش ما اين بود كه دفتر تحكيم واقعا تحكيم باقي بماند و منادي وحدت باشد.
ديدار با رهبري
وي همچنين با اشاره به ديدار اعضاي شوراي مركزي تحكيم با مقام معظم رهبري گفت: در اين ملاقات، آقاي خامنه‌اي صميمانه جمع را پذيرفتند و مهربانانه با تك تك اعضا صحبت كردند. ايشان خوشحال بودند كه دفتر تحكيم از انتخاب و تعيين دكتر معين به عنوان وزير علوم راضي است و اعلام همكاري كرده است. بعد از دكتر معين تعريف كردند. در اين ديدار ما گلايه‌اي از برخي نهادها در دانشگاه كرديم، گفتيم مناديان رسمي مذهب در دانشگاه به گونه‌اي عمل كردند كه هيچ بچه مسلماني قادر به دفاع از آنها نيست. گفتيم اينها مدعي‌اند مستقيما با شما ارتباط دارند، اين باعث بدبيني دانشجويان به اصل نظام شده است، ايشان نيز دستور پيگيري دادند. همچنين كمك خوبي كردند و دستگاه تكثيري كه لازم داشتيم و مكانمان را كه دچار مشكل شده بود، برايمان فراهم كردند و دستور كمك پنج ميليون توماني هم دادند. مهم نفس كمك ايشان بود كه بدين وسيله اصل تحكيم و نوع اقداماتي را كه ما انجام داده بوديم مورد تاييد قرار دادند. بعد از اين ديدار عكس‌العمل نهادها قابل توجه بود، مشخص بود كه پيگيري و بررسي شده است و احتمالا در اختيارات و وظايف آنها تغييراتي صورت گرفته است كه اكنون بسيار كمتر از سابق شاهد آن موارد هستيم.
تحكيم امروز مركز تجمع نخبگان باشد
معين در ادامه وضعيت فعلي تحكيم را امري طبيعي دانست و تصريح كرد: تحكيم دو دهه جاي خالي احزاب و رسانه‌ها و رهبران اجتماعي را پر كرده بود. گروه‌هاي فرهنگي و اجتماعي فاقد رهبري در جامعه بودند و تحكيم سعي كرد اينها را با اعلام نقطه نظرات و تحليل‌ها ساماندهي كند. اما در اين دوره سرگشتگي وجود دارد، بسياري از مدعيان رهبري فكري مثل حوزه، احزاب و رسانه‌ها به وظايف خود عمل نكردند. اينكه تحكيم بخواهد در اين شرايط هم تشكيلاتش را سازماندهي كند و هم اين گروه‌ها را نمايندگي كند در توانش نيست. بايد سيستمي باشد كه به عنوان جريان دانشجويي، احزاب و گروه‌هاي سياسي و هم نهادي كه تزريق فكر مي‌كند، مركزي براي تجمع نخبگان و جايي براي تشخيص و تمييز خبرگان واقعي جامعه باشد.
وظايف تحكيم هيچ وقت اينقدر سنگين نبود
وي افزود: اين خلاء وجود دارد و تحكيم تشكيلاتي است كه چالش‌هاي دروني بسياري دارد و نمي‌تواند از پس اين وظايف سنگين كه در هيچ دوره‌اي اينقدر سنگين نبوده برآيد. تشكل‌ها و احزاب هم در تحليل شرايط فعلي جامعه با تناقص گويي و چند گانگي روبرو هستند و تحليل واحدي ندارند و وضعيت امنيت اجتماعي جامعه را به گونه‌اي نمي‌دانند كه آن را آزادانه بيان كنند. اين شرايط براي تشكلي مثل تحكيم و دانشجوياني كه در دوره‌هاي حاكميت خلا تحليلي رشد مي‌كنند و هيچگونه الگويي براي دانشجوي نمونه‌ي سياسي ارائه نمي‌شود طاقت فرسا و مشكل است، اما چنين انتظاري از تحكيم واقعا نابجاست.
وحدت انجمن‌هاي اسلامي
وي همچنين بر وحدت فكري و عملي انجمن‌هاي اسلامي بر چند محور مشخص تاكيد كرد و افزود: تحكيم هم براي اين ايجاد شد كه آراء و سلايق مختلف را به يك تشكيلات بياورد و سازمان دهد. انجمن‌هاي اسلامي مي‌توانند حول هويت علمي در دانشگاه گرد هم آيند. يكي از كارهايي كه انجمن‌هاي اسلامي بايد نسبت به آن حساس باشند، دفاع از جايگاه عملي و هويت علمي است. مساله‌ي ديگر بازشناسي خط امام(ره) و به روز رساني اصول و آرمان‌هاي نظام است كه امام بنا كردند، متاسفانه در پيچ و خم‌هاي زندگي امروزي به فراموشي سپرده مي‌شود. مساله‌ي ديگري كه بايد مورد توجه تحكيم قرار گيرد بازگشت به اصولي است كه در مرامنامه به آن تاكيد شده و اصلاح در تشكيلات و روش‌هايي براي انتخاب اعضا است.
معين گفت: تحكيم بر شناسايي وضع موجود و اعلام هشدار به خطراتي كه پيش روي مردم است افتخار مي‌كند چرا كه مردم به دليل مشكلات اقتصادي كمتر به اين مسايل توجه مي‌كنند. بحث‌هايي مثل انتصاب استانداران مي‌تواند توسط انجمن‌هاي اسلامي دانشگاه‌هاي آن استان مورد توجه قرار گيرد. اين انعكاس مسايل مي‌تواند توسط انجمن‌ها با تحليل مشخص شود و به عنوان هشدار، راهكار و راهبرد‌هايي براي مسوولان اجرايي و قضايي ارايه شود و انتقادات صحيح و اصولي را به گوش مسوولان برسانند.
وي در پايان گفت: اميدوارم از ماحصل تجربه‌ها و خاطرات، بتوانيم اصول و راهكار‌هايي براي نيرو‌هاي فعال امروز استخراج كنيم.
*** تعدادي از اعضاي سابق شوراي مركزي دفتر تحكيم وحدت در گفت‌وگو با خبرگزاري دانشجويان ايران به بازگويي بخشي از خاطرات و تجربيات خود درباره‌ي اتحاديه‌ي انجمن‌هاي اسلامي دانشجويان دانشگاه‌هاي سراسر كشور پرداختند، كه حاصل آن به تدريج ارسال مي‌شود. مصاحبه با « علي‌اكبر موسوي خوئيني »، « رضا حجتي »، « علي تاجرنيا »، « ابراهيم شيخ »، « مرتضي احمدي »، « حسين بي‌غم »، « حميد چوبينه »، « فاطمه حقيقت‌جو » و « داوود سليماني » در روزهاي گذشته ارسال شده است.
انتهاي پيام
نظرات