/وضعيت اسفناك آثار باستاني گنزك (تخت سليمان) كي پايان مي‌يابد؟/ سرپرست كاوش: هيچ مشكلي نداشته‌ايم! حفاري‌ها به‌دليل مشكلات شخصي هنوز آغاز نشده است
روستاي نزديك مجموعه‌ي تاريخي تخت سليمان (گنزك) ممكن است در آينده گسترش يابد و جلوي چنين اتفاقي بايد گرفته شود؛ هرچند تا امروز، اتفاق خاصي نيفتاده است.
يوسف مرادي ـ سرپرست هيات باستان‌شناسي گنزك (تخت‌سليمان) ـ اين مطلب را در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، بيان كرد و افزود: با توجه به اين‌كه روستاي «نصرت‌آباد» در نزديكي مجموعه به‌تازگي بخش‌داري شده است، امكان دارد در آينده مشكلاتي براي تخت‌سليمان ايجاد كند. چون يك روستا پس از تبديل شدن به بخش‌داري، تاسيساتي را هم با خود مي‌آورد. از سوي ديگر، در اطراف تخت‌سليمان به‌صورت سنتي كشاورزي مي‌شود كه تاكنون مشكلي ايجاد نكرده است.
وي كه سال 1380 سرپرستي هيات باستان‌شناسي تخت‌سليمان را بر عهده گرفت، درباره‌ي اهدافي كه از كاوش مجموعه دنبال كرده است و نتايج آن، توضيح داد: حفاري‌هاي تخت‌سليمان از ابتدا با دو هدف آغاز شد؛ نمايان كردن دروازه‌ي شمالي كه دروازه‌ي اصلي مجموعه بوده است و مشخص كردن نحوه‌ي ارتباط آن با واحدهاي ساختماني داخل مجموعه كه به تبع آن، مطالعه‌ي مراحل ساخت‌وساز اين دروازه و واحدهاي پيراموني آن، هدف نخست ما بود. هدف ديگر، بازنگري در توده‌هاي خشتي و خاكي بود كه هيات‌هاي آلماني معتقد بودند پيش از آن‌كه حصار سنگي مجموعه شكل گيرد، تخت‌سليمان يك حصار خشتي داشته است و اين حصار جزو نخستين ساخت‌وسازهاي دوره‌ي ساساني مجموعه محسوب مي‌شود.
وي با بيان اين‌كه درحين كاوش پرسش‌هاي اساسي‌تري براي ما مطرح شد، گفت: كاوش تخت‌سليمان به‌دنبال پاسخ به پرسش‌هاي جديد ادامه يافت و در سال‌هاي گذشته، تقريبن از محدوده‌ي دروازه‌ي شمالي تا آتشكده‌ي اصلي كاوش و مداركي پيدا شد كه چند مرحله از ساخت‌وساز در دوره‌ي ساساني را نشان مي‌دهد. پس از دوره‌ي ساساني آثاري از سده‌هاي نخستين اسلامي يعني دوره‌هاي اموي، عباسي و سلجوقي و بقايايي نيز از معماري دوره‌ي ايلخاني به‌دست آمد.
وي ادامه داد: يكي از نتايج هيات كاوش كشف ساخت‌وسازهايي بود كه نشان مي‌داد پس از مرگ حاكم ايلخاني كه بناهاي تشريفاتي كاخ‌حصار را ساخته است، مجموعه‌ي تخت‌سليمان به شهركي تبديل شده كه محله‌ي صنعت‌گران آن در پيرامون دروازه‌ي شمالي بوده است و ما در اين محله، كارگاه‌هاي ذوب فلز، كوره‌هاي سفال‌گري و بقاياي يك مسجد و حمام مربوط به اواخر دوره‌ي ايلخاني را پيدا كرديم. همچنين مدارك باستان‌شناسي ما نشان مي‌دهد كه پس از متروك شدن اين شهرك، مجموعه‌ي تخت‌سليمان احتمالن در واپسين سال‌هاي دوره‌ي ايلخاني و اوايل دوره‌ي تيموري به محلي براي اتراق كوچ‌نشينان تبديل و پس از اين دوره براي هميشه خاموش مي‌شود.
وي با اشاره به اين‌كه فصل حفاري در تخت‌سليمان از مردادماه آغاز و تا مهرماه ادامه دارد در پاسخ به اين پرسش كه آيا حفاري‌هاي امسال، آغاز شده است؟ اظهار داشت: به‌دليل يكسري مشكلات شخصي من، حفاري‌ها هنوز شروع نشده است و اميدواريم در پايان مردادماه كاوش را شروع كنيم.
به‌گفته‌ي مرادي، ظرف سال‌هاي گذشته حدود 20 درصد مجموعه‌ي تخت‌سليمان كاوش شده است؛ آلمان‌ها تا پيش از انقلاب، 19 سال در اين مجموعه كاوش مي‌كردند و پس از انقلاب هم تا سال 1372 تقريبن كار كاوش متوقف بود. از آن سال، فعاليت‌هايي براي سامان‌دهي و مرمت بخش‌هاي درحال تخريب تخت‌سليمان توسط مرحوم مهريار و ابراهيم حيدري ـ مدير فعلي پايگاه تخت‌سليمان ـ انجام شد. سرانجام هم دور سوم كاوش‌هاي مجموعه از سال 1380 شروع شد.
وي يكي از دلايل كمتر شناخته شدن تخت‌سليمان را وقفه‌اي دانست كه از اول انقلاب تا سال 1380 در مجموعه ايجاد شد و با تاكيد بر اين‌كه كار كردن در چنين مجموعه‌اي كار آساني نيست و به پرسش نياز دارد، اضافه كرد: ما براي هر كلنگي كه مي‌زنيم بايد پرسش داشته باشيم.
وي در پاسخ به پرسشي درباره‌ي مشكلاتي كه گروه حفاري در جريان كاوش با آن روبه‌رو بودند، گفت: مشكلي نداشتيم؛ نه ازنظر اعتباري و نه نيروي انساني مشكل خاصي نبوده است.
وي در پايان وجود داربست‌ها را در ايوان‌غربي مجموعه ضروري دانست و تصريح كرد: كار مستندنگاري و مطالعه آن بخش، چند سال پيش آغاز شد و وجود داربست‌ها فعلن لازم است و هنوز كارشناسان به اين نتيجه نرسيده‌اند كه مي‌توان داربست‌ها را برداشت؛ ضمن آن‌كه ايوان دراثر زلزله، آسيب‌هاي جدي‌يي ديده و منطقه هم زلزله‌خيز است.
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.
نظرات