دومين نشست از همايش بين‌المللي بزرگداشت يكصدمين سالگرد مشروطه به سخنرانيهاي شعر و طنز در اين دوره اختصاص داشت. به گزارش خبرنگار ايسنا در اين نشست دكتر محمدعلي اسلامي ندوشن به ايراد سخناني درباره شعر در زمان مشروطه پرداخت. وي در اين خصوص با اشاره به اينكه ادبيات مشروطه بسيار گوياتر از تمامي كتابها و مقالاتي است كه در اين باره نوشته شده است، گفت: با اين همه كتابهاي چاپ شده هنوز كتابي در دست نداريم كه ريشه‌هاي مشروطه را روشن كند؛ شعرهاي مشروطه از اين جهت مي‌تواند ياري‌ رسان باشد، اين شعرها گاهي چنان با لحن تلخ و دلسوزانه مطرح مي‌شود كه بايد به آن توجه كرد؛ مساله شعر در مقابل اصل. وي در ادامه تاكيد كرد: لازم هست كه ارزيابي مجديد درباره اين دوران صد ساله كه حوادث بزرگي طي آن بر ايران گذشته داشته، باشيم. در ادبيات مشروطه با نوعي زبان صميمانه و صادقانه مواجهيم كه بعد از مشروطيت ديگر اين زبان را گم مي‌كنيم و با تصنعات روبه‌رو هستيم. عمران صلاحي نيز طي سخناني كوتاه و با اشاره به تاثير دهخدا بر ادبيات مدرن ايران گفت: با چاپ اولين نوشته از مجموعه چرند و پرند دهخدا در روزنامه صور اسرافيل ادبيات مدرن ايران آغاز شد و همچنان ادامه دارد. اما متاسافنه متن كامل اين مجموع هنوز پس از سالها به چاپ نرسيده و بنده در اين محفل آرزو مي‌كنم كه دست از حساسيت‌هاي بي‌مورد برداشته شود تا شاهد چاپ مجموعه كامل آن باشيم. وي همچنين اظهار داشت: دهخدا در اين مجموعه كه البته نه شعر، بلكه مقالاتي منظوم است از تمامي قابها و شيوه‌هاي مناسب طنز استفاده كرده و با اين كار به نوعي راه نيما را هموراه كرده است. زيرا، ‌تا پيش از آن، شعر بار بسياري از مفاهيم چون فلسفه، زبان، طب و... را بر دوش مي‌كشيد. صلاحي عنوان كرد: ‌تيپ‌سازي در داستان نيز كاري بود كه اولين بار در ايران توسط دهخدا صورت گرفت و به دنبال آن جمالزاده، هدايت، چوبك و بسياري ديگر از آن تاثير گرفتند. وي در پايان گفت: فكر مي‌كنيم تازه ماند مطالب دهخدا در مجموعه چرند و پرند تا به امروز به دليل استفاده از وقايع روزمره و اجراي خوب او در سنين جواني است. پيش از صلاحي، دكتر ژانت آفاري هم درباره تاثير كاريكاتور‌هاي نشريه ملانصرالدين در دوران مشروطه سخنراني كرد. وي در اين باره عنوان كرد: نشريه ملانصرالدين با استفاده از هنر فولكور و طنز نشريه‌اي موافق حقوق زنان و آزاديهاي بشري بود كه البته شخصيت طنز با نامهاي خواجه‌نصرالدين، بهلول و ديگر نامها در بالكان،‌خاورميانه و قفقاز نيز شناخته شده بودند. او با اشاره به اينكه اين نشريه به‌عنوان يكي از محبوب‌ترين نشريات زمان خود، سعي در ارايه قرائتي جديد از مقالات قرآني داشته و به هيچ وجه ضد اسلامي نبوده است، گفت: نشريه ملانصرالدين هم از نظر جغرافيايي و هم از لحاظ فكري در مرز بين ايران و روسيه قرار داشت و پلي ما بين افكار ليبرال غربي و افكار انقلابي بود. اين نشريه كه سعي در مبارزه با تملق‌گويي در ايران داشت، تحت تاثير چند نشريه فكاهي غربي، به خصوص نشريه پانچ انگليس و افكار و نقاشيهاي فرانسيسكو گوياي اسپانيايي بود. درواقع اين نخستين بار بود كه در ايران از طريق نشريه‌اي به استعمار غرب پاسخ كارتوني داده مي‌شد .در اين نشريه همچون نقاشيهاي گويا زن سمبل آزادي و عدالت بود و جغد نماد عقب‌ افتادگي ذهين و در نهايت اين نشريه با نگاهي مثبت به نقش علما و روزنامه‌نگاران در انقلاب مشروطه كه بايد امكان رشد را به زنان داد. انتهاي پيام