/چالشهاي پيرامون يك فيلمساز / تهمينه ميلاني و “جيغ و داد” ؟!
فيلم «زن زيادي» آخرين ساختهي تهمينه ميلاني طي روزهاي اخير در بيستوسومين جشنواره فيلم فجر نمايش داده شده است و گزارش ذيل نهمين گزارش گروه هنري خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا) با عنوان / چالشهاي پيرامون يك فيلمساز / دربارهي سينماگران مطرح كشور است كه اينبار دربارهي تهمينه ميلاني، همزمان با نمايش آخرين فيلم وي در جشنواره بيستوسوم، ارسال ميگردد.
تهمينه ميلاني، اگرچه با فيلم زن زيادي توانست، عنوان فيلم برگزيده تماشاگران جشنواره بيست وسوم را در روز اول اين جشنواره به خود اختصاص دهد و بالاتر از فيلمسازاني چون تبريزي، جيراني وصدر عاملي از ديد تماشاگران قرار گيرد، ولي او كه در سالهاي اخير به فيلمسازي با گرايشات فمينيستي در ايران شناخته شده است گويا در جديدترين اثرش نگاه متفاوت تري به زنان و مردان داشته است. فيلمي كه براي نمايش در جشنواره باشش اصلاحيه مواجه شد ولي بارايزني و گفت وگو توانست اين اصلاحيه هارا كاهش داده و تنها، دودقيقه از فيلم حذف شود. داستان زن زيادي به گفته ميلاني تقابل و برخورد دو رابطه است در اين داستان ما با مردي كه زنش !! به او خيانت كرده و زني كه شوهرش به او خيانت كرده روبرو هستيم. در اين فيلم به آدمهاي مختلف(حتي آقايان! ) از جامعه، اين شانس داده مي شود تا خود را به روي جامعه بگشايند و از ايده آل ها ، عقده ها و خواستهاي سركوب شده به ويژه در جوامع جهان سوم با ويژگي و محدوديتش حرف بزنند(اگرچه اين فرصت براي مردان بازهم كمتر است ) ... تماشاچي چند بار در موقعيت قضاوت قرار مي گيرد ولي با تكميل شدن اطلاعاتش در مي يابد كه قضاوت او نادرست بوده است و تا انتهاي داستان بازي ادامه مي يابد. به اعتقاد ميلاني در اين فيلم هيچ يك از شخصيتها گناهكار نيست بلكه شرايط زيستي آنهاست كه آنها را به سوي آنچه كه ما در جامعه به عنوان مسائل غير اخلاقي مي شناسيم مي كشاند.
/جايي كه هيچ زني كتك نمي خورد/
اما در آخرين جلسه مطبوعاتي كه براي واكنش پنجم برگزارشد ميلاني تمامي اتهاماتي كه دراين سالها به او در زمينه دفاع افراطي از زنان وارد شده را رد كرده و حتي به طور تلويحي، خبر از ساخت فيلمي ميداد كه دربارهي مرد دموكراتي است كه زنش از او سوء استفاده ميكند، اين حرفها را ميلاني زده بود. فيلمسازي كه زماني محمدرضا شريفي نيا درباره او گفته بود خانم ميلاني معتقد است كه زن در فيلم من نبايد كتك بخورد ولي با كتك خوردن مردها مخالفتي ندارد!
ميلاني در آن نشست گفته بود كه هيچ دشمني با مردان يا طرفداري ويژهاي از زنان ندارد و همواره قصد داشتهاست در فيلمهايش به مضامين انساني بپردازد و تنها راجع به زن است او اگرچه بارها متهم به فمينيست بودن ميشد ولي هزار ميليون بار، گفته بود كه فمينيسم با مجموعه قواعد، قوانين و مذهب جامعه ما نميخواند و تعريف پيچيدهاي دارد. كارگردان فيلمهايي چون "دو زن" و "نيمه پنهان" حتي به فمنيستهاي افراطي نيز اشاره كرده بود كه ميگويند ما، جامعهي بدون مرد ميخواهيم!. با ساخت واكنش پنجم، اگرچه سه گانه هاي او به پايان رسيده و فرشته هاي او تمام شده بود ولي به او به منتقدان خود نويد ميداد كه تفكر او همچنان عوض نشده و در فيلمهاي ديگرش ادامه پيدا ميكند! منتقداني كه در زمان واكنش پنجم ميلاني آنها را حاج صفدرهاي امروزي (شخصيت اصلي فيلم واكنش پنجم با بازي جمشيد هاشم پور )خوانده بود. ميلاني به اعتقاد خودش در فيلم "دو زن" به نفي هويت انساني در جامعه مي پرداخت. در "نيمه پنهان" ، آرمانهاو ايدهالهاي همان زن را بيان مي كرد كه جامعه ايران آن را بر نميتابد و در واكنش پنجم دو مرتبه همان زن را تصوير مي كرد كه هر چه داد ميزند هيچ كس حرف او را گوش نميدهد و ساكت و بي سر و صدا واكنش نشان ميدهد.
/ميلاني و برخي منتقدان!/
نمايش واكنش پنجم در سال 81 واكنشهاي شديدي رااز سوي منتقدان براي او به همراه داشت به طوري كه محمد
نيك بين تهيه كننده اين فيلم در همان زمان به طورشفاهي به خبرنگار ايسنا گفته بود كه بيش از 95 درصد نقدهاي نوشته شده بر اين فيلم منفي بوده اند !وتا به حال اين حجم از نقد منفي درباره فيلمي در مطبوعات چاپ نشده است !!يا حتي خسرو دهقان منتقد سينما پيش از اين درباره سينماي ميلاني گفته بود : فمينيسم در فيلمهاي ميلاني خيلي پيش پا افتاده و در حد جيغ و داد است، اين پديده در ايران در مراحل اوليه است و يكي از افرادي كه در همين شرايط اوليه در حال جيغ و داد است، خانم ميلاني است! رابطه برخي منتقدان با ميلاني هيچگاه چندان خوب نبوده است.
/فيلمساز خانه نشين/
او زماني گفته بود : اگر همان سال كه "افسانه آه" را ساختم به حرف منتقدين گوش داده بودم بايد در خانه مينشستم!؛ اما خوشبختانه گوش ندادم و فيلم از مرزها بيرون رفت و من برخوردهاي درست و بدون غرض ورزي را ديدم. اين خودش به من اعتماد به نفس داد
/زنان ومردان/
ميلاني كه جامعه كنوني ما را تا حدودي زن ستيز مي داند
زماني در نامه اي خطاب به لاريجاني رييس وقت صداو سيما، رفتارهاي صورت گرفته درقبال پخش تيزر فيلمهايش را ناشي از ديدگاه "ضد زن" مديران تلويزيون دانسته واز اينكه چرا از مجموعه گفت و گوهاي برنامه "اي تلويزيوني فقط بر نامه دو نفره او و نيكي كريمي كه به ادعاي تهيهكنندگانش بهترين برنامه بود، از برنامه حذف شده گلايه مند بود. تهمينه ميلاني كه درسال 81 مدتي را در بازداشت به سر ميبرد و بعدها در پاسخ به سوال يك تماشاگر آمريكايي، دستگيري خود را، تنها يك سو تفاهم مي خواند
اما ميلاني از آن نوع فيلمسازاني محسوب مي شود كه از تمام امكاناتش بهره ميگيرد و تا آن جا كه ممكن است پايش را از محدودهها نيز بيرون ميگذارم.او درهنگام ساخت فيلم نيمه پنهان گفته بوددر طول ساخت شش فيلم هميشه فشار عصبي زيادي به او وارد شده و البته او معتقد بود همكاران ديگر او كه همواره دغدغههاي اجتماعي و فرهنگي داشته اند نيز با اين فشارها مواجه بوده اند او همواره براين باوربوده كه كه بيش از 50 درصد انرژي اش به عنوان كارگردان صرف حواشي مي شود و كمتر از 50 درصد براي ايجاد يك اثر هنري باقي مي ماند و اين از نظر او كم چيزي نيست.
باهمه اين تفاسير، در سالجاري تهمينه ميلاني از پيشنهاد يك كمپاني بزرگ آمريكايي به وي براي ساخت فيلمي درباره ايرانيان مهاجر خبر داد ه و گفته بود: فعلا فقط طرح آن مورد پذيرش قرار گرفته و به نتيجه قطعي نرسيده است.
ميلاني كه بهخاطر داوري جشنواره فيلم نيويورك و نمايش فيلم واكنش پنجم، به آمريكا سفر كرده بود، به (خبرگزاري دانشجويان ايران)، توضيح داده بود بود تا زماني كه بتوانم در ايران فيلم بسازم. ترجيح ميدهم در كشور خودم فيلم بسازم و خوشبختانه غير از مساله پخش نشدن تيزر تلويزيوني فيلمهايم كه به فيلمها لطمه وارد ميكند، مشكلي در راه فيلمسازي من در ايران وجود ندارد.
/سفري دور ودراز به دور دنيا/
ميلاني كه پس از ساخت زن زيادي مي خواست به سرعت “عاشق” را بسازد ولي صادر نشدن پروانه نمايش زن زيادي باعث شد كه صدور پروانه ساخت عاشق به تعويق بيافتد واو حتي فصل مناسب فيلمبرداري را نيز از دست بدهد براي همين درماههاي اخير تصميم گرفت تا به عنوان داور در جشنواره هاي مختلف حضورداشته باشد مثلا او براي داوري بخش استعدادهاي جوان جشنواره معتبر فيلم برلين كه هر ساله در بهمن ماه برگزار مي شود، دعوت شده است .جشنواره اي كه پيش از اين ديتركاس ليك، رييس آن درگفتگويي دربرلين گفته بود اين جشنواره همواره خواستار حضور فيلم هاى برتر سينماى ايران است، امامتاسفانه آثار ايرانى در اين جشنواره حضور ندارند.
وى با اعلام اينكه رابطه تنگاتنگى بين فستيوال فيلم برلين و برخى فيلم سازان ايرانى وجود دارد افزوده بود : متاسفانه يك دليل ساده مانع از حضور قوى آثار سينمايى ايران در جشنواره برلين مىشود و آن همزمانى و تقارن برگزارى دو جشنواره سينمايى فيلم برلين و جشنواره فيلم فجر است .
رييس جشنوارهي فيلم برلين، همچنين با اظهار اينكه سال گذشته نيز خانم مخملباف به عنوان عضو ايرانى هيات داوران اين جشنواره انتخاب شد، افزوده است : سياست ما تقويت حضور سينماگران ايرانى در بخش هاى مختلف جشنواره فيلم برلين است .اما سفر به دور دنياي تهمينه ميلاني، تنها محدود به داوري در جشنواره ها نيست مثلا بيست و دومين جشنواره بينالمللي فيلم "مونيخ" نيز كه امسال درتير ماه به صورت غير رقابتي در آلمان برگزار شد در برنامه خود، بخشي را در بزرگداشت و مروري بر آثار تهمينه ميلاني، را قرار داده بود.اين جشنواره پس از جشنواره برلين، معتبرترين جشنواره سينمايي در آلمان محسوب ميشد. ميلاني همچنين در جشنواره فيلم بلك نايت (شب سياه ) كه آذرماه در استوني برگزار ميشد، به عنوان داور بخش مسابقه در اين جشنواره حضور داشت . به گزارش ايسنا،ميلاني، پيش از اين به عنوان داور جشنواره كارتاژ در تونس، مهرماه به اين كشور سفر كرده بود درحاليكه ميلاني پيش از بر گزاري جشنواره كارتاژ از جشنواره سينهياما هندوستان برگشته بود. او داوري اين جشنواره را به دليل طولاني بودن زمان جشنواره (يك ماه) نپذيرفته بود و محسن مخملباف از ايران به عنوان داور جشنواره حضور داشت.گفتني است در سي و نهمين دوره از جشنوارهي بينالمللي فيلم شيكاگو نيز كه سال گذشته برگزار شد ، ميلاني، از سينماي ايران، به عنوان داور بخش مسابقهي اين جشنواره، حضور داشت!
گزارش: ايسنا- محمد تاجيك
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بیاحترامی به اشخاص، قومیتها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزههای دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر میشود.
نظرات