نشست پاسخگويي هيات انتخاب بينال تهران به جامعه عكاسي كشور جلالي: همين عكاسي معاصر ايران است و چيزي جز اين نيست ! صمديان: ما عقلمان بهاندازه نبوده است
نخستين نشست پاسخگويي هيات انتخاب دوسالانه عكس تهران، عصر روز گذشته با حضور چهار نفر از اعضاي اين هيات و جمعي از عكاسان، در گالري خيال - محل برپايي نمايشگاه دوسالانه - برگزار شد.
پيشتر اعلام شده بود كه هيات داوران در اين نشست حضور مييابند.
به گزارش خبرنگار بخش هنرهاي تجسمي خبرگزاري داشجويان ايران (ايسنا)، احمد عالي، سيفاله صمديان، مهران مهاجر و كاووس صادقلو بههمراه بهمن جلالي - دبير دوسالانه - در جمع خبرنگاران، عكاسان خبري - هنري و دانشجويان، حاضر شدند تا به ابهامات و پرسشهاي مطرح در اين زمينه پاسخ گويند.
نشست با اين پرسش كه آيا هيات انتخاب به تعريف يگانه از عكاسي ايران و خواستي مشترك از آنچه كه قرار است به مسابقه گذاشته شود رسيده است يا هر كدام با ديدي شخصي خود انتخاب كردند؟ آغاز شد.
جلالي با اشاره به روشن بودن جايگاه عكاسي چون احمد عالي در عكاسي ايران، پاسخ را به وي واگذار كرد.
عالي هم گفت: براساس و در محدوده آنچه كه در ضوابط فراخوان اعلام شده، انتخابها صورت گرفته است.
صمديان هم ادامه داد: در عالم هنر ارايه تعريف خطرناك است، عقده ناگشوده انسان، عكاسي است؛ هنوز عكاسي و فرزند خلف يا ناخلفش، سينما در مقايسه با ساير هنرها، متولد نشده است.
او تاكيد كرد: ما در هيچ رشته هنري و تصويري، تعريف قابل قبولي نداريم؛ هيچ كدام ما هم در هيات انتخاب به تعريفي مشخص نرسيديم، تنها به تجارب شخصيمان تكيه كرديم.
در ادامه مهران مهاجر نيز مقايسه عكاسي خبري با عكاسي هنري و مستند اجتماعي را درست ندانست و تاكيد كرد: بهتر است هر كدام در جايگاه خود باشد.
او از اتهام به بيسوادي به يكديگر و مقلد بودن در كارها انتقاد كرد و گفت: اينكه انتظار داشته باشيم همهاش كار نو ببينيم، دشوار است.
در اين نشست چند پرسش و اعتراض درباره حذف عكاسي خبري و مطبوعاتي از دوسالانه مطرح شد.
صادقلو در دفاع از اين قضيه گفت: درست نيست كه عكاسي مطبوعات را در قالب عكاسي هنري ببنييم. عكس عكاسان تئاتر، هنري، مستند اجتماعي و غيره در مطبوعات چاپ ميشود كه ماهيتشان با عكس خبري به منزله اطلاع رساني متفاوت ميباشد. شايد عكاسي خبري براي بينال كاربردي نداشته باشد و خشن باشد.
صادقلو با اشاره به سه پارامتر ذوق، علم و تجربه، گفت: آنچه امروز نمايش داده شده، تجربه بزرگان ماست كه در دانشگاهها تدريس ميشود.
او درباره شركت نكردن برخي از عكاسان گفت: كساني كه شركت نكردند، اشتباه كردند؛ شايد اگر ميكردند اتفاق ديگر ميافتاد و حتا شايد اين جريان با جريانهاي گذشته تفاوتهايي داشت. اگر ميپرسيد چرا اين عكس روي ديوار است، براي آن است كه بهترين از ميان عكسهاي رسيده بود. دليل اينكه عكاسي مطبوعاتي روي ديوار نيست به خاطر آن است كه عكاسان مطبوعاتي نيامدند.
يكي ديگر از حاضران درباره كارنامه عكس بودن دوسالانه و نيز ابهامات فراخوان توضيح خواست، صمديان گفت: عنوان آزاد در فراخوان قيد شده بود؛ اما تبصرهاي بزرگتر از خودش داشت كه تاكيد بر آزادانه خلاق داشت. يعني نگاهي خلاقانه و رسيدن به ورود و خروج هنري كساني كه آگاهانه آنرا نديده گرفتند يا به شيطنت.
عكسهايي كه در اين نمايشگاه ميبينيد، كارنامه خلاقه است.
او درباره تكراري و تقليدي بودن آثار ارايه شده گفت: سعي كرديم تنوعي از عكاسي ايران ارايه دهيم كه ممكن است تكرار عكسهاي دهه 60-50 اروپا نيز بوده باشد، اما اين همه واقعيت است. نمايشگاه آيينه واقعي عكاسي ايران به راستي هست، اما عمق ندارد.
پرسش ديگري درباره پرحاشيه بودن دوسالانه، به همريختگي و تشتت مفومي و ظاهري و تاكيد بر نبودن آيينه تمامنماي عكاسي ايران به خاطر شركت نكردن بسياري از عكاسان، مطرح شد كه صمديان تاكيد كرد: نميخواهم شما را نااميد و بيتعريف همچون خود بار بياورم، اما مجبوريم واقعيت عكاسي ايراني را سر هم كنيم. ما درباره آنچه كه موجود داريم نظر ميدهيم؛ نه درباره ايدهآلهاي خود، اين اجبار به خاطر نبود تجربه و بيپدر و مادر بودن عكاسي ايران است.
وي همچنين با اشاره به يادداشتنويسيهاي عكاسان در وبلاگهاي شخصيشان تذكر داد: وبلاگنويسي كار قشنگي است؛ اما بايد بدانيد هرچه كه يك شب به ذهن شما جاري ميشود، به مانيتورهاي مردم ميرود.
كمي تعمق و تفكر كنيد؛ چراكه به حاشيههاي كم ارزش و بي ارزش رسيدهايم.
به گزارش ايسنا، يكي از عكاسان حاضر در نشست از بهمن جلالي درباره اين ادعا كه عكاسي ارايه شده در دوسالانه تهران آيينه تمام نماي عكاسي نيست و نيز چرا بسياري از عكاسان شركت نكردهاند، توضيح خواست.
جلالي گفت: مگر عكاسي ايران كجاست؟ كجا پنهان شده، كجا خوابيده يا بيدار است كه ما نميدانيم؟
ما نميتوانيم در خانههاي مردم برويم و بخواهيم كه شركت كنند؛ به اعتقاد من چه خوب چه بد، همين عكاسي معاصر ايران است و چيزي جز اين نيست. اين عكاس معاصر جوان نسل امروز ايران است. سرمان را در برف نكنيم؛ من سي و سه سال است عكاس ايرانم، لباس زير و رويش را ميشناسم، شما نميتوانيد به من بگوييد اين عكاسي معاصر جهان امروز ايران نيست.
يكي از حاضران گفت: پس دوسالانه دانشجويي است؟
جلالي گفت: چرا تا ميشنويد معاصر يا جوان، ميگوييد دانشجويي؟ اگر از من بپرسيد خاك مرده روي پيشكسوت و پسكسوت ميكشم، يا كسي عكس خوب گرفته يا ميگيرد. 14 سالش است روي سر ما جا دارد. 90 ساله است باز هم روي سر ماست. نميتوانم بپذيرم كسي تنها به واسطه سنش بدون اينكه در طول زندگيش عكس خوبي گرفته باشد بر ما سواري كند. بارها گفتهام پيشكسوتي مال آثار هنري نيست. ببينيد در عمر حرفهيياش چه كرده است؟
او اضافه كرد: نميفهم تخطئه كردن عكاسي يعني چه؟ يك نسل ديگري درست شده و عكاس شده است. نميتوانيد آن را كنار بگذاريد؛ او جلو خواهد رفت؛ به دليل آنكه جوانتر است، به روز آشناتر است؛ امروزي است؛ 20 سالگي من مصداق آدم عقب افتادهاي است كه در مقايسه با جوان 20 ساله امروز زندگي ميكند. جوان امروز پيش ميرود.
وي با بيان خوشحالي خود از بحثانگيز بودن بينال اظهار كرد: مرا ياد دعواي نقاشها در دهههاي 50-40 مياندازد؛ ياد دعواي شعر نو در دهههاي سي و چهل مياندازد. خوشحالم اين بينال اين اتفاق را آورد. يك بينال يكساله مسلماً كامل نيست. اين اولي است، شما همين بينال را با دوسالانهاي گذشته كه جهاني بوده مقايسه كنيد؛ كمي منصف باشيد.
او در پاسخ به اينكه برخي از عكسهاي ارايه شده گرافيك است؛ نه عكس، با تاكيد بر اينكه از دهه 70-80 مرز هنرها برداشته شده است، گفت: عكس يعني توليد خلاق هنرمندانه؛ از دوربين يا فيلم يا فتوشاپ هم مهم نيست. اين همه تكنولوژي و امكان براي انسان شرايط خلق فراهم آورده، اين شعارهاي 60 سال پيش را ندهيد. اجازه بدهيد اين اتفاق در عكاسي هم بيفتد.
جلالي در اعتراض يكي از عكاسان درباره فراخوان آزاد دادن و مقايسه داوري عكسهاي خبري با فتوآرت با صراحت اعلام كرد: جاي عكاسي خبري در اين نمايشگاه نيست. در جشنواره مطبوعات، جايزه گلستان و ... شركت كنيد.
(به گزارش ايسنا، اين در حالي است كه عكسهاي خبري معدودي از عكاسان در نمايشگاه بينال گنجانده شده است.)
يكي از شركتكنندگان در دوسالانه با انتقاد از دبير اجرايي دوسالانه در برخورد با تعداد و اندازهي عكسها، از برگزاركنندگان توضيح خواست.
صمديان تاكيد كرد: ما عقلمان به اندازه نبوده است، و جلالي ادامه داد: ميخواستيم از همه امكاناتي كه در ارايه عكس اين كشور آمده استفاده و بهره بگيريم.
صمديان هم گفت: برخي از آدمهاي اينجا به اندازه وزن شما كنتاكت ديدند؛ اگر شما حرفهيي باشيد در اشل واقعي با سايز خواسته شده عكستان را ميفرستاديد؛ خودتان هم نميدانيد چه ميخواهيد.
به گزارش ايسنا، حسن سربخشيان كه دو روز پس از برپايي نمايشگاه يكي از عكسهايش از ديوار برداشته شد، پرسيد: عكس من كجاست؟
جلالي توضيح داد: عكس دو روز بر ديوار بوده؛ به من هم خبر نداده بودند، كس ديگري به من گفت، نه كسي اطلاع داده، نه صلاح مشورت شده؛ اما در كتاب چاپ شده است. او پاسخ را به غلامرضا نامي ـ دبير اجرايي ـ واگذار كرد، نامي هم گفت شايد قابش شكسته است!
در ادامه صمديان با اشاره به برداشته شدن عكس يك عكاس ديگر از ديوار نمايشگاه گفت: به جز يك نگاه سياه و مريضگونه نميتواند عكس را بد ببيند. متاسفانه انتظار ما از فرهنگستان هنر بيشتر از اينها بود. اما همه چيزمان به همه چيزمان ميآيد، شما گله نكنيد.
جلالي درباره انتقاد به جهتدار بودن انتخابها و داوريها و اينكه برگزيدگان برتر شاگردان عوامل اجرايي بينال بودهاند، تاكيد و تصريح كرد: اگر اين كاره بوديم، حتماً عكس زن بنده و پسر ايشان - صمديان - برگزيده ميشد.
در پايان اين نشست احمد عالي ـ سالمندترين فرد حاضر در جلسه ـ به حاضران نصيحت كرد: به عكاسي علاقه داشته و عاشق عكاسي باشيد. من خودم گرفتار عكاسي شدم. اين نمايشگاه توان عكاسي امروز است كه عكاسي خلاقه زمان و روز را در مقايسه با ساير نمايشگاهها در ساير كشورهاي دنيا نشان ميدهد. اينجا مجموعهاي از ژانرهاي مختلف است. اميدوارم هميشه با دوربين و مغزتان عكاسي كنيد اين حرف امروز عكاسي است كه فكر برنده است و ابراز واسطه انعكاس احساس و تفكر است.
در اين نشست بيشترين حجم پاسخگويي ازسوي سيفالله صمديان ارايه شد و غلامرضا نامي، دبير اجرايي دوسالانه بهرغم خواست هيات انتخاب، در جايگاه حاضر نشد.
به گزارش ايسنا قرار است هفته آينده داوران درباره انتخاب برگزيدها پاسخ دهند.
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بیاحترامی به اشخاص، قومیتها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزههای دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر میشود.
نظرات