به گزارش ایسنا، برگزاری آداب و رسوم مرتبط با عید غدیر این روزها ارتباط زیادی با سادات دارد تا جایی که در برخی نقاط ایران به «عید سادات» معروف است. در روز عید غدیر مردم به دیدن ساداتی که در دوستان و بستگان خود می‌شناسند، می‌روند و معمولا سادات هم اسکناس نو و یا هدیه‌ای به‌ عنوان عیدی به میهمانان خود می‌دهند. این باور در میان مردم وجود دارد که هدیه‌ای که از دست سادات بگیرند باعث می‌شود رزق و روزی آنها برکت گیرد، به همین دلیل اگر عیدی اسکناس باشد، تا مدت‌ها آن را در کیف پول خود نگه می‌دارند.

خرافه‌هایی که در طول زمان رنگ باختند

از طرفی احترام به سادات از گذشته‌های دور از آنچنان اهمیتی برخوردار بود که این موضوع باعث شکل‌گیری فرهنگ خاصی از برخورد با این افراد شد. به عنوان مثال بر اساس باورهای عامه، مردم کرمان معتقدند بوسیدن دست ۷ سِیّد در روز عید غدیر ثواب بسیار دارد و یا مردم بخش‌هایی از خراسان نیز معتقدند که بوسیدن سینه ۷ سِیّد، ثواب دارد. البته این باور در طول زمان به سایر نقاط کشور نیز گسترش یافته است. 

پوشیدن لباس نو برای دید و بازدید از سادات در روز عید غدیر نیز رسم رایجی است که البته در برخی نقاط ایران، خرافه‌هایی هم به آن اضافه شده است؛ برخی مردم قوچان بر این باور هستند که تا هنگام کهنه‌شدن آن لباسِ نو برای انسان گناهی نوشته نمی‌شود یا مردم سیرجانِ کرمان هم اگر پارچه دوخته نشده‌ای داشته باشند در روز یا شب عید غدیر گوشه‌ای از آن را می‌برند زیرا باور دارند که با این کار از آن پارچه برای مراسم شادی استفاده خواهند کرد. البته واضح است که درباره این باورها، روایت مستند مذهبی وجود ندارد و یک خرافات است.

خرافه دیگری نیز که درباره عید غدیر وجود دارد و البته خیلی پررنگ نیست، آن است که برخی معتقدند در روز عید غدیر نباید کار کنند و فقط باید به جشن بپردازند؛ که این مورد در دهه‌های قبل در میان شغل‌های دوزندگی، خیاطی و یا انجام کارهای دستی بیشتر دیده می‌شد. خرافه‌ها در برخی مکان‌ها آنچنان پررنگ شده‌ بودند که گاهی گفته می‌شد که حتی جارو کردن خانه یا شانه کردن موی سر نیز در روز عید غدیر شگون ندارد!

از نذری‌های خانگی تا مهمونی ۱۰ کیلومتری  

با کمرنگ شدن و از بین رفتن بخش قابل توجهی از باورهای خرافی در طول سال‌های قبل که به دلیل تغییرات نسلی و افزایش آگاهی اجتماعی و فرهنگی رخ داده است، رسوم سنتی مذهبی اصیل پررنگ شدند. به عنوان مثال، آذین‌بندی و چراغانی خیابان‌ها، سردر خانه‌ها و... از مهمترین اتفاقات مربوط به عید غدیر است.

بختیاری‌ها رسم دارند ضمن چراغانی کردن سردر خانه‌های خود، پرچم سبز رنگی بالای در نصب کنند و در حد توان خود نذری‌ تهیه و پخش کنند. البته رسم نصب پرچم سبز در طول دهه‌های قبل فقط در میان بختیاری‌ها باقی نمانده و در بسیاری از نقاط کشور، سر در خانه سادات با پارچه سبز تزیین می‌شود. 

علاوه بر رسم نذری دادن خانه به خانه که توسط مردم کوچه و بازار به قوت خود باقی مانده است، مراسم «مهمونی ۱۰ کیلومتری غدیر» که در تهران و شهرهای دیگر برگزار می‌شود نیز به نوعی تداوم رسم نذری مردمی محسوب می‌شود.

همچنین خواندن شعر و مولودی در وصف واقعه غدیر کار دیگری است که از گذشته تقید زیادی به انجام آن وجود داشت. مثلا در برخی نقاط استان خوزستان درویشان دوره‌گرد اشعاری در وصف امام علی (ع) می‌خواندند و مردم هم با آنها همراهی می‌کردند و همین رسم، باعث شکلگیری شعری فولکلوریک شد که در بندهایی از آن آمده است: 

امروز که چون عید غدیره / بر خلق خدا علی امیره

ای شیعه بده عیدیِ درویشِ دعاگو / تا دَسِّ تو گیرد ز کَرَم ضامن آهو

حالا کِیْف خودت، میل خودت / می‌خوای بده، می‌خوای نده

گر بدهی، تنگ نیست / گر ندهی، جنگ نیست 

ملک خدا تنگ نیست / حالا میل خودت، کِیْف خودت / می‌خوای بده، می‌خوای نده 

در نهایت عید غدیر رفته رفته با اضافه شدن آداب و رسومی خاص، جایگاه ویژه‌ای نزد ایرانیان پیدا کرده است به شکلی که از چندین روز قبل از فرارسیدن این عید خود را برای آن آماده می‌کنند.

انتهای پیام