هوشنگ توکلی که مدت‌هاست به دلیل عارضه‌ جسمی از بازیگری فاصله گرفته، این روزها شرایط بهتری دارد و به گفته‌ی خودش قرار است چند تله‌تئاتر برای تلویزیون و یک فیلم سینمایی را تهیه کند.

توکلی در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به روزهای آغازین جنگ تحمیلی یادآور می‌شود: زمانی که نیروهای عراقی به تهران حمله کردند، درست در روز اول ( ۲۹ شهریور ماه) ما در حیاط وزارتخانه فرهنگ و آموزش عالی بودیم. از روزهای قبل هم مرزهای ما را بمباران می‌کردند اما حمله به تهران همان روز آخر شهریور ماه بود. وضعیت فرهنگ و آموزش عالی در آن دوران، با توجه به اینکه زمان تغییر مدیریت‌ها بود و دو وزارت علوم و فرهنگ و هنر در هم ادغام شده بودند و مسئولیت مدیریت فرهنگ و هنر بر عهده آقای کلهر بود، دوران پرالتهابی بود و در واقع وضعیت اداری و کاری وزارتخانه سروسامان نداشت و خب جوانانی هم که جهت همکاری با گروهان مشاور آمده بودند، همه ۲۰ تا ۲۲ ساله و سال‌های اول و دوم دانشگاه بودند. هنوز دنیا و جنگ را نمی‌شناختند. ما نیز با مدیریت شهید رجایی در نخست وزیری در ریاست جمهوری در تیمی با جناب آقای کلهر فعال بودیم و به عنوان مشاور به فرهنگ و آموزش عالی آمدیم تا زمانی که شهادت شهید رجایی اتفاق افتاد و باتوجه به اینکه مسائل سیاسی و فرهنگی نظام تغییر کرد، تعدادی از تیم ما از آن مجموعه جدا شد و تعدادی هم ادامه دادند. اما مدیریت اصلی تمام آن مجموعه‌ها در آن روزها بر عهده آقای کلهر بود و ما گروه مشاورانی بودیم که در کنار ایشان در دوره‌ای نزدیک به یک سال همکاری داشتیم.

ماجرای آرشیوهای سینمایی از روزهای اول جنگ

این هنرمند صحبت‌هایش را چنین ادامه می‌دهد: در آن زمان مهم‌ترین و گران‌بهاترین فیلمبرداران را حداقل در خاورمیانه داشتیم؛ از جمله آقایان فریدون ری‌پور و اشراقی فیلمبرداران درجه یک بودند. از این جهت فرصت مناسبی بود که از لحظات حمله نیروهای عراق به ایران، بهره بگیریم و تا آن اندازه که در توانمان هست، لحظات را به ثبت برسانیم. همان روز، از فیلمبرداران اصلی وزارتخانه و معاونت سینمایی وقت دعوت کردم و آنها هم با حسن نیتی آمدند و تیمی تشکیل دادیم و بعد سه روز فیملبرداران ما وارد خط اصلی منطقه حمله یعنی سوسنگرد خوزستان شدند. همه امکانات را در اختیار تیم گذاشتیم و این عزیزان توانستند آثار و عوارض حمله عراق به ایران را ثبت کنند. از همان روز اول اعلام آمادگی از سوی این عزیزان به وجود آمد، سپس ستادی را تشکیل دادیم و آنها به طور مستمر با تیم‌های مختلفی وارد صحنه شدند و آثار بسیار زیادی را ضبط کردند. در بیشتر آثار سینمایی که در دهه‌ی ۶۰ با موضوع دفاع مقدس ساخته شد، از این آرشیوها استفاده کردند.

آرشیو امروز وزارت ارشاد از گرانبهاترین آرشیوهای جنگی است

توکلی درباره‌ وضعیت تلویزیون و اینکه آیا این آرشیوها از تلویزیون هم پخش شد، توضیح می‌دهد: در آن سال‌ها همان‌طور که وزارت آموزش عالی با مدیریت جدید جا نیفتاده بود و سروسامان نداشت، تلویزیون هم همین حالت را داشت. منتهی همین وضعیت را با چند روز تاخیر به صورت ستادی انجام دادند. اما این امکاناتی که در اختیار معاونت سینمایی بود خیلی حرفه‌ای‌تر بود و طبیعتا اعزام عناصر سینمایی به منطقه جنگی زمان می‌برد و برنامه‌ریزی لازم داشت؛ در صورتی که در صداوسیما به طور مستمر اخبار جنگ وجود داشت و فعال بودند. منتهی کیفیت آثاری که از طریق نیروهای فعال معاونت سینمایی تولید می‌شد واقعا فاخر بودند و همین آرشیوی که امروز در وزارت ارشاد وجود دارد یکی از گران‌بهاترین آرشیوهای جنگی است و بارها هم مورد استفاده قرار گرفته است. در حال حاضر نیز گاهی برحسب ضرورت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. به ویژه در حوزه عکاسی که امکاناتی را فراهم کردیم و یک تیم در زمان شهید چمران حضور داشتند این عکس‌ها همگی به ثبت رسیده‌اند.

ساختار تولید تلویزیون در دوران جنگ گزارشی بود

وی در ادامه درباره‌ی تفاوت آرشیوی که در صداوسیما از هشت سال دفاع مقدس وجود دارد با آرشیوی که در معاونت سینمایی به ثبت رسیده است، می‌گوید: به طور کلی ساختار تولید تلویزیون در دوران جنگ، گزارشی بود و گزارش از حوادث که البته مهارت هم داشتند. خیلی هم در دوره جنگ شهید دادند چراکه آماده بودند به سرعت به خط اول بروند و آنچه را که می‌دیدند به ثبت برسانند. اما فیلمبردارانی که از معاونت سینمایی رفتند از افراد شاخص سینمای ایران بودند و نوع کارشان فرق می‌کرد. این تفاوت را در کادربندی‌ها، نورپردازی‌ها و حرکت دوربین‌ها می بینیم. ما انبوهی از آرشیوهای متعدد از کل ایران را داریم که در اختیار صداوسیماست و استفاده شده است. آرشیوی هم داریم که کارهای خاص و سینمایی از آن انجام شده و مربوط به معاونت سینمایی آن دوره است.

بیماری بدی سراغم آمد و تحت در مان و معالجه قرار گرفتم

این بازیگر در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود درباره فعالیت این روزهایش گفت: در این سال‌ها بیماری بدی سراغم آمد و تحت درمان و معالجه قرار گرفتم. تحرکم کمتر شد اما قصد دارم امسال اگر شرایط فراهم شود، یک فیلم سینمایی را تهیه کنم و در حال انجام مقدمات کار هستم و همچنین با معاونت سینمایی در سطح مشاوره همکاری می‌کنم. کاری که در طی این چهل و اندی سال انجام دادم.

از بازیگری خداحافظی نکرده‌ام

بازیگر سریال «زیر تیغ» در ادامه درباره وضعیت سریال‌های تلویزیونی نیز بیان می‌کند: ایران و فرهنگ ایرانی، یک فرهنگ متحدی است که از یک خانواده شروع می‌شود و به مدیریت کلان جامعه می‌رسد که مراتبی دارد و اگر پاره شود، ما دچار بحران می شویم. یکی از بحران‌هایی که در شرایط فعلی در حوزه فرهنگ و هنر به وجود آمده است، بی‌توجهی به این سلسله مراتب است که شامل تولید برنامه‌هایی می شود که ممکن است جذاب باشند اما فاقد آن پی ریزی های لازم فرهنگی است. من هم سخت‌گیر هستم و آثاری که این ویژگی‌ها را نداشته باشد، نمی پذیرم.

او در پاسخ به اینکه آیا از بازیگری خداحافظی کرده است؟ می‌گوید: من حتما بازی خواهم کرد اما در این مدت با توجه به شرایط جسمی که داشتم امکان بازی نداشتم و بیماری‌ام در تحرکم تاثیر گذاشت. انرژی‌ام کمتر شده و در حال حاضر منتظر هستم تا شرایطم بهتر شود. برای دهه فجر در تلویزیون کار دارم، سه تله‌تئاتر نوشته‌ام که آبان ماه وارد مرحله‌ی تولید می‌شود و همچنین قرار است یک فیلم سینمایی را به کارگردانی سعید جلیلی تهیه کنم.

انتهای پیام