به گزارش ایسنا، متن یادداشت دکتر جواد فرهودی عضو اندیشکده آب، محیط زیست، امنیت غذایی و منابع طبیعی الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت و استاد پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، بدین شرح است:
«به منظور اجرای تدبیر 29 الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت مبنی بر «برقراری نظام حکمرانی آب کشور بر اساس مدیریت یکپارچه منابع آب در حوضه آبریز و گسترش استفاده از آب‌های نامتعارف، با رویکرد مدیریت تقاضا و تخصیص و مشارکت بهره‌برداران در مدیریت چرخه آب»، نظری گذرا بر مدیریت یکپارچه منابع آب، مولفه‌ها و عوامل موثر بر آن ضروری خواهد است.
مدیریت یکپارچه منابع آب، رویکردی در سیاستگذاری بین بخشی است که برای اجتناب از رویکردهای تک‌بخشی در مدیریت منابع آب طراحی شده است. مدیریت یکپارچه منابع آب بر اساس درک دقیق یکپارچگی منابع آب با بوم سامانه، منبع طبیعی بودن و کالای اقتصادی-اجتماعی بودن آن، پایه‌گذاری می‌شود.
با توجه به نقش کلیدی آب در توسعه اجتماعی و برقراری یکپارچگی محیط زیست طبیعی، ضرورت دارد از مدیریت جزیره‌ای و بخشی و بدون در نظر گرفتن عوامل مؤثر در آن احتراز کرد و به صورت کلی و جامع‌نگر به آن پرداخت. مدیران منابع آب، خواه در بخش دولتی یا خصوصی باید تصمیم‌های سختی را درباره تخصیص آب اتخاذ کنند چراکه پیشران‌های مختلفی نظیر عوامل جمعیتی و تغییر اقلیم، تنش‌های منابع آب را افزایش می‌دهد. منطق رویکرد مدیریت یکپارچه منابع آب، مورد پذیرش مدیریت آب در سطح بین المللی است و مسیری رو به جلو برای توسعه و مدیریت مؤثر، عادلانه و پایدار منابع محدود آب و همزیستی با کمبود و تنش آب حاصل از تقاضاهای منازعه‌دار و مناقشه‌انگیز مصرف‌کنندگان آب است.
رسالت و مأموریت مدیریت یکپارچه منابع آب را می‌توان به قرار زیر خلاصه کرد:
یکپارچه‌سازی نیازهای آبی شهری، کشاورزی و صنعتی در درون حوصه آبریز
تشویق فرایندهای مشارکتی گروه‌های مصرف‌کننده آب
برقراری تعادل بین بازده اقتصادی، پایداری بوم سامانه و عدالت اجتماعی
حل مسائل آب نه‌تنها به دسترس بودن آن بستگی دارد بلکه به عوامل دیگری از جمله فرایندهای مورد استفاده در مدیریت، رقابت‌پذیری و توانایی مؤسسات متولی مدیریت، غلبه شرایط اقتصادی-سیاسی، فرایند و اقدامات توسعه و مدیریت، تناسب شرایط اجرایی موجود در تشکیلات قانونی، شرایط و دغدغه‌های اجتماعی و محیط زیستی کشور، سطوح فناوری موجود و قابل استفاده در مدیریت منابع آب، الگوهای حکمرانی آب، برهم‌کنش‌های تشکیلاتی، سیاسی و سطح دانش، پژوهش و توسعه، وابسته است. به طور کلی، سه عامل اصلی منابع تأمین آب، منابع مصرف آب و مسائل مدیریتی و بیرونی، تعیین‌کننده نوع مدیریت آب و درجه موفقیت آن است.
موارد فوق، مسائلی است که باید در مجموعه فرایند مدیریت یکپارچه منابع آب مورد توجه قرار گیرند؛ حتی اگر برآورده کردن آنها کار مشکلی باشد. این مسائل اساسی باید قبل از دستیابی به مدیریت یکپارچه منابع آب، مورد بحث و بررسی قرار گیرند و با حل موفقیت‌آمیز آنها، گام‌هایی جدی برای اجرای مدیریت یکپارچه منابع آب برداشته شود. برای به واقعیت رسیدن این خواسته، به صورت معنادار، نیاز به درک شرایط حاکم بر منابع آب در زمان حاضر و شرایط نگران‌کننده آن در آینده نه‌چندان دور دارد تا گام‌های مؤثری برای اجرای دقیق مفهوم مدیریت یکپارچه منابع آب برداشته شود.»
انتهای پیام
نظرات