به گزارش ایسنا، پلنگ ایرانی یکی از گونه‌های ایرانی است که از ارزش حفاظتی بالایی برخوردار است. این گونه از سوی اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت به عنوان گونه در معرض خطر انقراض شناخته شده و در لیست قرمز قرار گرفته است. پلنگ ایرانی در زمره گونه‌های پرچم محسوب می‌شود بنابراین حفاظت و بهبود شرایط زندگی این گونه بیانگر سلامت اکوسیستم و کارکرد صحیح اجزای آن است. این گونه در بیشترین حالت خود ۱۱۰ کیلوگرم وزن دارد.
پلنگ دارای گسترده‌ترین پراکنش در میان گربه‌سانان بزرگ دنیا است و به دلیل قابلیت سازگاری بالا در انواع زیستگاه‌های کوهستانی، استپی، جنگلی و بیابانی تمام استان‌های کشور با تراکم نه‌چندان بالا زیست می‌کند. پلنگ و سایر گوشتخواران را نمی‌توان مانند سم‌دارانی از جمله کل و بز و قوچ و میش به‌صورت مستقیم سرشماری کرد و باید جمعیت آن‌ها را تخمین زد. خال‌های روی بدن هر پلنگ مانند اثر انگشت انسان متفاوت است و می‌توان از طریق آن‌ها افراد جمعیتی را شناسایی کرد.
به گفته مرضیه موسوی - کارشناس دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست - آمار دقیقی از جمعیت پلنگ در کشور نداریم چراکه آماربرداری حیوانات گوشتخوار مانند پلنگ مانند علفخواران نیست که بتوان از طریق سرشماری آمار آن‌ها را به دست آورد. آن‌ها در قلمرو وسیع حرکت می‌کنند و رفتار گونه طوری نیست که با چشم به‌راحتی قابل رویت باشد و تنها در زمان‌های خاصی از زیستگاه خارج می‌شود.
زمانی که وضعیت طعمه خوب اشد، جمعیت پلنگ هم افزایش می‌یابد البته پلنگ در نقاط مختلف ایران دیده می‌شود چون گونه‌ای منعطف است این در حالیست که زیستگاه یوزپلنگ مناطق دشتی است و بیشتر فلات مرکزی ایران را پوشش می‌دهد.
به گفته موسوی رویت پلنگ نیازمند برخورداری از تجهیزات خاصی مانند دوربین‌های تله‌ای است. به عنوان مثال حدود ۳۰ تا ۴۰ دوربین در منطقه‌ای باید کار گذاشته شود تا به‌طور سیستماتیک زیستگاه را پوشش دهد.
افزایش تعداد دفعات رویت پلنگ بستگی به نوع منطقه‌ای دارد که پلنگ در آن رویت شده است. اگر این گونه بیشتر در اطراف مناطق مسکونی مانند روستا مشاهده شود، نشاندهنده وجود تعارض بین انسان و پلنگ است. زمانی که گونه‌ای به دلایلی مانند کمبود طعمه از زیستگاه خود خارج و به مناطق مسکونی نزدیک می‌شود، امکان رویت آن بیشتر می‌شود.
گاهی اوقات پلنگ پیر شده است. در این شرایط توان شکار طعمه قوی را ندارد بنابراین امکان دارد به زیستگاه‌های انسانی نزدیک شود البته احتمال نزدیک شدن مداوم پلنگ به مناطق مسکونی برای شکار بسیار کم است.
راه‌های کاهش تعارض انسان و پلنگ
در صورت رویت حضور پلنگ در این مناطق وجود گونه گزارش می‌شود و ماموران سازمان محیط زیست اقدام به زنده گیری آن می‌کنند.
به گفته موسوی در حال حاضر بسیاری از ادارات محیط زیست استان‌ها برای کاهش تعارض پلنگ و انسان، اقدام به آموزش جوامع محلی و برگزاری کارگاه‌ها در مناطقی می‌کنند که تعارض در آن‌ها زیاد است تا مردم آگاه شوند در صورت رویت پلنگ چگونه باید رفتار کنند تا از تعارض جلوگیری شود.
در دسترس بودن پسماند در روستاها و شهرها می‌تواند حیوانات وحشی از جمله پلنگ را به نزدیک شدن به زیستگاه‌های انسانی ترغیب کند بنابراین آموزش نحوه مدیریت پسماند به مردم محلی اهمیت دارد. در شهرها نیز شهرداری‌ها باید پسماندها را مدیریت کنند.
یکی دیگر از راه‌های کاهش تعارض برقراری پوشش بیمه‌ای است. سازمان محیط زیست سال گذشته برقراری پوشـش بیمـه‌ای «دام، باغـات و محصـولات کشـاورزی در مقابـل خسـارت ناشـی از جانوران وحشـی حمایت شـده و در معـرض خطـر انقـراض» را پیگیری کرد و با استقبال از اجرای این طرح، سبب شد توافقنامه جبران خسارت حیات وحش با صندوق بیمه کشاورزی در اسفندماه سال گذشته برای یک سال دیگر تمدید شود.
نکته مهم این است که رویت و ثبت بیشتر پلنگ در مناطق حفاظت شده به منزله روند افزایشی این گونه است.از جمله این مناطق می‌توان به پارک‌های ملی گلستان، تندوره، تنگ صیاد و دنا اشاره کرد که نشاندهنده حفاظت فیزیکی مطلوب و جمعیت خوب طعمه در این مناطق است.
یک عامل تاثیرگذار در ثبت بیشتر رویت پلنگ ، ثبت آن با تلفن همراه است.
به گزارش ایسنا افزایش رویت پلنگ ایرانی خوشحال‌کننده است ولی دور کردن آن از تهدید انقراض اقدامات روزافزون مردم و اتخاذ سیاست‌های موثر بیشتر را می‌طلبد.
بیشتر بخوانید:
پلنگ ایرانی، گربه‌سان در معرض خطر انقراض
چرا دفعات رؤیت پلنگ در کشور بیشتر شده است؟
تمدید پوشـش بیمـه‌ای «دام، باغـات و محصـولات کشـاورزی در مقابـل خسـارت جانوران وحشـی»
انتهای پیام
نظرات