به گزارش ایسنا، یکی از روش‌های زیستی برای حذف مواد آلاینده از محیط‌های آبی و خاکی و کاهش خطرات آلاینده‌هایی مثل فلزات سنگین، «گیاه‌پالایی» و استفاده از گیاهان است. این روش یک تکنیک با صرفه اقتصادی است که برای کشورهای در حال توسعه مناسب است؛ اما متاسفانه هنوز در برخی کشورها مانند ایران، به عنوان یک فناوری استفاده تجاری ندارد.

در ایران برای تصفیه فاضلاب بیشتر از سیستم‌های تصفیه مکانیزه استفاده می‌شود. این سیستم‌ها به دلایلی مانند منابع آبی ناکافی، هزینه‌های بهره‌برداری و نگهداری، عدم حضور مشاوران با تجربه و آگاه و اپراتورهای آموزش‌ندیده، کارایی مناسبی ندارد. به همین دلیل استفاده از درختچه‌های آبزی مانند نی و لویی برای تصفیه فاضلاب‌های مختلف در برخی کشورها مورد استفاده قرار گرفته است.

با توجه به این‌که گیاهان لویی و علف هفت‌بند، با آب‌وهوای منطقه گرمسیری استان خوزستان سازگاری دارند، پژوهشگران دانشگاه آزاد اسلامی اهواز با انجام یک مطالعه از این گیاهان برای تصفیه و گیاه پالایی فاضلاب شهر اهواز استفاده کردند.

برای انجام این تحقیق در فصل بهار گیاهان لویی و علف هفت‌بند جوان و بالغ از تالاب شادگان و رودخانه دز در استان خوزستان به صورت تمام ساقه و همراه با اندام‌های زیرزمینی برداشت شده و به آزمایشگاه منتقل شدند.

در این مطالعه درصد حذف پارامترهای اکسیژن‌خواهی بیوشیمیایی، اکسیژن‌خواهی شیمیایی و نیترات و فسفات اندازه‌گیری شد و مقادیر به‌دست آمده با روش‌های آماری مورد بررسی قرار گرفت.

بررسی‌های این مطالعه نشان داد که گیاهان لویی و علف هفت بند توانایی حذف نیترات موجود در پساب را دارند. طبق نتایج این مطالعه میانگین مقادیر نیترات در پساب‌ها با حضور این گیاهان حدود ۲ تا ۱۱ میلی‌گرم بر لیتر است. این مقادیر از آستانه مجاز آژانس حفاظت محیط‌زیست آمریکا پایین‌تر بود، ولی در مقایسه با حد مجاز سازمان جهانی بهداشت و سازمان غذا و کشاورزی جهانی بالاتر است.

نتایج این مطالعه نشان داد که دو گونه گیاه لویی و علف هفت‌بند می‌توانند به ترتیب با بازدهی حدود ۵۷ و ۷۴ درصد، نیترات را از فاضلاب شهری حذف کنند.

طبق این نتایج این دو گیاه می‌توانند طی ۹۰ روز فسفات موجود در فاضلاب شهری را کاهش می‌دهند و بازدهی حذف فسفات برای گیاهان لویی و علف هفت بند به ترتیب حدود ۵۲ و ۶۰ درصد است.

همچنین این گیاهان در مقادیر اکسیژن‌خواهی بیوشیمیایی، اکسیژن‌خواهی شیمیایی پساب نیز موثر هستند. البته باید توجه داشت که مقادیر آن کم‌تر از استانداردهای سازمان حفاظت محیط زیست ایران و آمریکا جهت کاربری آبیاری کشاورزی بود.

به گفته پژوهشگران این مطالعه، با توجه به اطلاعات به‌دست آمده می‌توان گفت که گیاهان لویی و علف هفت‌بند توانایی گیاه‌پلایی پساب شهری را دارند. این محققان پیشنهاد می‌کنند در آینده درصد بازده حذف سایر فلزات سنگین مانند کادمیوم، مس، جیوه و کروم نیز توسط این گیاهان بررسی شود.

در انجام این تحقیق مهناز مترقی از گروه مهندسی محیط زیست و خوشناز پاینده، استادیار گروه خاک‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی اهواز با یکدیگر مشارکت داشتند.

یافته‌های این مطالعه به صورت مقاله علمی با عنوان «به‌کارگیری گیاهان لویی (Typha Latifolica) و علف هفت‌بند (Polygonum aviculare) جهت تصفیه فاضلاب شهری اهواز در نشریه علمی اکوبیولوژی تالاب دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز منتشر شده است.

انتهای پیام