معاون حفظ، احيا و ثبت آثار تاريخي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري تأكيد كرد: تا زماني كه اطمينان حاصل نكنيم، عبور مترو به سي‌وسه پل و آثار تاريخي اطراف آن صدمه نمي‌زند، اجازه‌ي عبور قطار شهري را نمي‌دهيم.
مسعود علويان‌صدر در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، با تأييد عبور مترو از زير چهارباغ و كنار سي‌وسه پل، اظهار داشت: براساس نظر كارشناسان، عبور ساختار تونل مترو از زير چهارباغ و كنار سي‌وسه، پل هيچ صدمه‌اي به اين محور تاريخي وارد نكرده است. در واقع، هيچ نشست و تركي ايجاد نشده و موردي درباره‌ي ايجاد خطر به‌دليل احداث تونل گزارش نشده است. البته نكته‌ي مهم در اين‌باره، به عبور قطار و ارتعاش‌هاي آن مربوط مي‌شود كه ممكن است، لطمه‌هايي را به ساختار پل و آثار اطراف آن وارد كند.
او با تأكيد بر اين‌كه از اين نكته به هيچ‌وجه نمي‌توانيم چشم‌پوشي كنيم، ادامه داد: تفاهم‌نامه‌اي با استانداري و مسؤولان قطار شهري اصفهان داشتيم و مقرر شد، يك مشاور داراي صلاحيت، موضوع را تحليل و بازخورد تأثيرهاي لرزه‌هايي را كه ممكن است، به واسطه‌ي عبور مترو در آثار به‌وجود آيند، مطالعه كند. بر اين اساس، دانشگاه علم و صنعت متولي انجام مطالعات شد و در نهايت، تا زماني كه اين اطمينان را حاصل نكنيم كه عبور مترو به سي‌وسه پل و آثار اطراف آن صدمه وارد نمي‌كند، اجازه‌ي عبور قطار شهري را نخواهيم داد.
علويان‌صدر هم‌چنين درباره‌ي ترك‌هاي مو‌جود در برخي بخش‌هاي ميدان نقش جهان اصفهان و نيز تعديل برج جهان‌نما، توضيح داد: آثار فرهنگي و تاريخي به واسطه‌ي قدمت و شكل ساختاري خود به‌طور مرتب بايد مرمت و حفاظت شوند. ترك توسط عوامل مختلفي ممكن است ايجاد شود، ولي در نهايت، نشانه‌اي است كه ما را به سمت مرمت هدايت مي‌كند و سبب مي‌شود، به آسيب‌شناسي و رفع آن‌ها بپردازيم. بر اين اساس، ميدان نقش جهان و تمام آثار اطراف آن به مرمت مداوم نياز دارند. اكنون نيز گروه‌هاي فعالي در آنجا در حال كار هستند.
وي با اشاره به تبديل شدن طبقه‌ي دوم ميدان نقش جهان اصفهان به موزه، گفت: اين موزه‌ي آثار فرهنگي ـ تاريخي ناظر سير تحول تاريخي در اين شهر مي‌تواند باشد. البته قرار است، قسمت‌هايي از اين طبقات كه كامل نبودند، دوباره بازسازي شوند.
او بيان كرد: قرار شده است تعديل برج جهان‌نما تا زمان مقرر به‌طور كامل انجام شود. در اين‌باره اعتباري از سوي نهاد رياست جمهوري، استانداري اصفهان و سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري اختصاص داده شده بود كه سازمان ميراث فرهنگي چندي پيش، بخش نخست اعتبار خود را پرداخت كرد.
معاون حفظ، احيا و ثبت آثار تاريخي در ادامه‌ي گفت‌وگوي خود با خبرنگار ايسنا درباره‌ي سرانجام وضعيت عرصه و حريم جديد شهر تاريخي شوش، با اشاره به اين‌كه نگاه ما به شوش، ملي است، اظهار كرد: آنچه در جلسات با باستان‌شناسان حاصل شد، اين بود كه عرصه‌ي شهر تاريخي شوش از آنچه به‌طور مصوب در قانون وجود دارد، بيش‌تر است، به‌طوري كه تمام شهر شوش روي عرصه‌ي تاريخي واقع شده است؛ اما واقعيتي كه بايد در بحث حفظ و احيا در نظر گرفت، اين است كه مردم را به‌عنوان يك عنصر كليدي بايد در كنار آثار تاريخي ببينيم.
وي با تأييد اين‌كه عرصه‌ي تاريخي شوش حتا از آنچه به‌تازگي تعيين شده (1200 هكتار) نيز بيش‌تر است، افزود: هدف ما مختل كردن زندگي مردم نيست؛ ولي رعايت ضوابط حفاظتي در اطراف بناهاي تاريخي از وظايف سازمان ميراث فرهنگي است. اين مسأله اكنون در مراحل تدقيق است و حداكثر تا يك‌ماه آينده، سياست‌هاي روشن خود را درباره‌ي شوش اعلام مي‌كنيم.
او تأكيد كرد: ديدگاه سازمان ميراث فرهنگي براساس اصل حفاظت و بهره‌برداري دقيق و كارشناسانه از اين ظرفيت ملي است كه در كنار آن، به اصل مردم‌داري و درنظر گرفتن حداقل نيازهاي مردم نيز بايد دقت شود. هم‌چنين بايد شكل و نحوه‌ي مداخله در عرصه را تعيين كنيم كه اين مسأله، كار را كمي پيچيده‌تر كرده است.
علويان‌صدر در پاسخ به پرسشي درباره‌ي آيين‌نامه‌ي كميته‌ي تشخيص نفايس، ابتدا توضيح داد: فرآيند لازم براي حفظ آثار تاريخي و احياي آن‌ها به يك تغيير رويكرد نياز دارد و به‌جز اين تغيير رويكرد، فرآيند مثبتي را براي حفظ و احيا نمي‌توانيم داشته باشيم.
او با بيان اين‌كه اين تغيير رويكرد نسبت به فعاليت‌هاي اجرايي در بحث حفظ و احياست، گفت: اگر بخواهيم با نگاه كارشناسي به موضوع بنگريم، بايد كالبدشكافي و آناليزي از آثار را ارائه دهيم كه عناصر مربوط به آن شامل كالبد يا شكل ظاهري و محتوا يا كار‌كرد بنا مي‌شود. هم‌چنين عنصر ديگر كه اهميت زيادي دارد و ضامن حيات اثر مي‌تواند باشد، مردم است.
وي با اشاره به اين‌كه تغيير رويكرد مد نظر ما اين است كه در كنار تغيير محتوا، نقش مردم را در اين فرآيند تعيين كنيم، اظهار كرد: شيوه‌اي كه براي حفظ و احياي بافت‌هاي تاريخي درنظر گرفته‌ايم، شيوه‌ي مشاركتي است، يعني با مردم براي مردم. در اين‌باره، نقش مردم از چند ديدگاه قابل تعريف است.
او بيان كرد: بناها در شهرها به‌عنوان عناصري از كل هستند كه هر كدام نقش مهمي در ساختارها و فعاليت‌هاي شهري ايفا مي‌كنند. بنابراين ابتدا نقش و جايگاه بناها را در ساختار يك شهر بايد تعيين كرد، سپس به مرمت و احياي آن‌ها پرداخت.
معاون حفظ، احيا و ثبت آثار تاريخي گفت: در اين راستا در حال تدوين و تصويب سياستي هستيم كه شامل تهيه‌ي يك بسته با عنوان سياست‌هاي حمايتي از مالكان قانوني آثار تاريخي و فرهنگي است. به اين ترتيب كه مالكان در قالب اين سياست‌هاي تشويقي در بافت‌هاي تاريخي مي‌توانند حضور داشته باشند. اين كار، شادابي و نشاط را براي مردم، بافت‌ها و بناها مي‌تواند به ارمغان آورد.
او هم‌چنين با اظهار اميدواري نسبت به اين‌كه اين بسته، چراغ راهي براي حركت‌هاي گسترده و واقعي در راستاي احياي بناها و بافت‌هاي تاريخي باشد، ادامه داد: در اين بسته، حتا اگر مالك بناي تاريخي تمايلي به حفظ اثر نداشته باشد، آن را به فرد ديگري كه مشتاق است در بافت تاريخي حضور داشته باشد، مي‌تواند بفروشد.
علويان‌صدر با بيان اين‌كه آثار ملي سرمايه‌هاي كشور هستند كه بايد به نحو احسن بهره‌برداري شوند و بهره‌برداري از آن‌ها براي ما يك تكليف است، افزود: تمام آثار تاريخي كه در فهرست آثار ملي ثبت شده‌اند، ارزش دارند و جزو نفايس هستند. آنچه در قانون به‌عنوان نفيس مطرح شده، فقط تفكيك بناها براي بهره‌برداري توسط بخش دولتي و مردمي است. در واقع، عنوان مسأله به‌گونه‌اي است كه محتوا را زير سؤال برده است. اين درحالي است كه فقط شكل بهره‌برداري متفاوت است.
وي بيان كرد: براساس سياست‌هاي اصل 44 قانون اساسي، بخش اعظم اختيارات خود را در بهره‌برداري از آثار تاريخي و فرهنگي به مردم مي‌توانيم واگذار و به اين طريق، از ظرفيت‌هاي مردمي استفاده كنيم.
به گفته‌ي او، هدف از كميته‌ي تشخيص نفايس اين است كه بهره‌برداري‌هاي فاخر از مجموعه‌هاي تاريخي و فرهنگي را به مردم معرفي كند. البته با وجود آن‌كه شكل بيان نفيس بودن در قانون درست نيست، تشخيص نفايس در قانون برعهده‌ي سازمان ميراث فرهنگي گذاشته شده است و رياست سازمان نيز براي برقراري نظم، از كارشناسان مختلف در حوزه‌هايي مانند معماري، مرمت، شهرسازي و حقوقي استفاده مي‌كند.
علويان‌صدر در اين‌باره توضيح داد: در بحث تشخيص نفايس، آيين‌نامه‌اي به‌صورت مدون وجود ندارد و با قرار‌دادي كه در اين‌باره با صندوق حفظ و احياي آثار تاريخي بسته شده، قرار است با تدوين ضوابط و آيين‌نامه‌اي، اين مسأله نظام‌مند شود تا پس از آن، كاركرد‌هاي فاخر را براي آثار تاريخي بتوان تعريف كرد.
گفت‌وگو از خبرنگار ايسنا: پرستو فرهادي
انتهاي پيام