به گزارش ایسنا، «فراخوان حمایت از تولیدات ادبی و هنری نوجوان هزارتو» توسط اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانش‌آموزان و خانواده عقیق کلید خورده است تا به اعتقاد دست‌اندرکارانش، شاید بتوان با شناسایی نویسنده‌های جوان فعال در تولیدات ادبی نوجوان و فراهم آوردن امکان چاپ آثارشان شرایط را برای بیرون آمدن ادبیات نوجوان از وضعیت فعلی فراهم کرد.
مهدی شریفی، دبیر فراخوان «هزارتو» و از نویسندگان جوانی است که معتقد است این فراخوان تلاش می‌کند تا برای فعالان حوزه ادبیات که عموما بچه‌های جوانی هستند اما نتوانسته‌اند ایده‌های‌شان را در نشرهای حرفهای منتشر کنند به‌عنوان یک حلقه واسط عمل کند.
به گفته او، در جریان این فراخوان ایده‌ها و طرح‌های خوبی که در مسیر نشر با مشکل مواجه شده یا در صف تولید کتاب مانده‌اند به جریان ترویجی و توزیعی متصل می‌شوند و با پشتیبانی‌های آموزشی که از این افراد صورت می‌گیرد نیروسازی در زمینه نویسندگان حوزه نوجوان نیز انجام می‌شود.
آن‌طور که مدیر خانواه عقیق گفته است، «هزارتو» تلاش می‌کند تا ذائقه مخاطب را بشناسد و با فعال کردن جریان تولیدات‌کنندگان جوان و از طرفی کنشگران اصلی و صحنه‌گردانان ادبیات کودک و نوجوان این سه ضلع را به هم متصل کند تا از این طریق محتوای به‌روزتر و دقیق‌تر و مورد نیاز برای مخاطب نوجوان تولید شود.
دبیر فراخوان «هزارتو» با اشاره به روند اجرای این حمایت‌ها از نویسندگان جوان گفت: نویسندگان جوان تا ۳۰ آذرماه طرح و ایده خود را در قالب ۲۰۰۰ کلمه و با فرمت pdf به دبیرخانه فراخوان «هزارتو» به آدرس https://hezartoo.ayandehsazan.ir/ ارسال کنند، تا ۲۰ دی‌ماه داوری طرح‌ها انجام شده و نهایتاً صاحبان ۱۰ طرح برتر تا انتشار کتاب‌شان از سوی استادان داستان‌نویسی مورد حمایت قرار می‌گیرند.
آن‌طور که شریفی گفته است شرکت‌کنندگان در فراخوان هزارتو به مدت یک دوره شش‌ماهه تا یک‌ساله و در قالب کارگاه شتاب‌دهی اثر خود را تولید کرده و در صورت کسب استانداردهای لازم کتاب‌شان منتشر خواهد شد و به‌جز حق تألیف کتاب، مبلغ ۱۰ میلیون تومان نیز هدیه نقدی دریافت می‌کنند.
به اعتقاد او، این مدل شتاب‌دهنده اتفاق جدیدی در حوزه ادبیات است، چنین فرایندهای شتاب‌دهنده و استارت‌آپی در حوزه‌های صنایع خلاق مثل گیم، نماهنگ و ویدیو سابقه استفاده دارد اما در حوزه ادبیات که یک مقدار جنسش سنتی‌تر است اقدام جدیدی است که تلاش کرده‌اند با استفاده از آن هم افراد، هم موضوعات و هم فرایندها را تازه‌تر کنند.
در این فراخوان همچنین آمده است: ««ما به‌عنوان نویسندگانی که بچه‌ها کارهای‌مان را می‌خوانند، از بچه‌ها عقب مانده‌ایم، بچه‌ها بیشتر از ما می‌دانند و حرفهای ما کهنه شده‌اند». این جمله هوشنگ مرادی‌کرمانی است نویسنده‌ای که سال‌های نوجوانی بسیاری از جوان‌های امروزی به قصه‌های مجیدش گره خورده بود حالا معتقد است که نیاز نوجوان امروزی فراتر از این‌هاست. نیازی که تولیدات ادبی و هنری موجود پاسخی برایش نداشته و درنتیجه راه دیگری را برای یافتن پاسخش انتخاب کرده است؛ راهی به نام ترجمه.
مرادی‌کرمانی اعتقاد دارد که بچه‌ها شیفته هیجان و تخیل هستند و اثری که این چیزها را در خودش دارد، بیشتر مورد توجه آن‌ها قرار می‌گیرد. اگر بچه‌ها به سراغ کتاب‌های ترجمه می‌روند، به این دلیل است که هیجان و تخیل در کارهای ما کم است.
مرادی کرمانی تنها نویسنده‌ای نیست که از وضعیت ادبیات کودک و نوجوان گله دارد. افزایش کتاب‌های ترجمه، تیراژ پایین کتاب‌های نوجوان، افزایش کتاب‌های سفارشی، نداشت شناخت از روحیات و سلایق مخاطب نوجوان، جولان کتاب‌های درسی و کمک‌آموزشی و تأثیرات غول بزرگ کنکور در دوری نوجوان امروزی از ادبیات همه گوشه‌ای از درددل‌های نویسندگانی است که تلاش کرده‌اند در عرصه ادبیات نوجوان فعالیت کنند.
مشکلاتی که حالا باعث شده است به قول مهدی باتقوا، یکی از نویسندگان جدید ادبیات نوجوان این عرصه را فقیر بدانیم. او می‌گوید: «در ادبیات نوجوان بسیار فقیریم. فرزندان ما کتاب‌های حوزه کودکان را در کودکی می‌خوانند، در دوره نوجوانی رها می‌شوند و بعد در دوره بزرگ‌سالی، چون ادبیات این حوزه را نمی‌فهمند از آن لذت نمی‌برند و کتاب‌خوانی را رها می‌کنند».
مدرسه‌ها و نهادهای مرتبط با آن یکی از مهم‌ترین مراکزی هستند که می‌توانند در سوق دادن نوجوانان به سمت کتاب و کتاب‌خوانی مؤثر باشند و اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانش‌آموزان با توجه به اتصال به شبکه‌های دانش‌آموزی کشور یکی از نهادهایی است که در سال‌های گذشته بررسی وضعیت ادبیات نوجوان را دنبال کرده است.
آن‌طور که علی جانباز، معاون فرهنگی و تربیتی اتحادیه انجمن‌های اسلامی می‌گوید، وضعیت ادبیات فارسی در حوزه نوجوان را می‌شود از دو منظر ارزیابی کرد؛ یک بخش گنجینه عظیم ادبیات فارسی است که باید بررسی کرد که چقدر توانستیم این گنجینه عظیم و کهن ادبیات فارسی را که بسیار اثربخش است متناسب با مخاطبان فراوری کنیم آن‌هم مخاطبی که دائماً تغییر می‌کند، به‌روز می‌شود و سلیقه‌ها و ذائقه‌هایش عوض می‌شود و باید از خودمان بپرسیم چقدر توانستیم این گنجینه عظیم را به مخاطب اصلی ما که مخاطب نوجوان است برسانیم.
به گفته او، این موضوع به این دلیل مهم است که ما در ادبیات نوجوان در موقعیتی قرار داریم که باید روزبه‌روز خودمان را با آن مقطع سنی هماهنگ کنیم.
به اعتقاد وی، در این سنین گفتمان رقیب، گفتمان مینیمالیسم، گفتمان تکنولوژی و بسیاری گرایش‌ها و گفتمان‌های دیگر در تلاش هستند نگاهی را که در نوجوان سبب می‌شود به دنبال محتوای عمیق بگردد از او بگیرند.
جانباز معتقد است که اگر بخواهیم روی اشعار حافظ و داستان‌های کهن مانند گلستان و بوستان یا داستان‌های اقتباسی که در آن دوره شکل گرفته تمرکز کنیم می‌بینیم که نتوانسته‌ایم به محتوای ادبیات نوجوان به‌اندازه کافی عمق ببخشیم و آن را فراوری کرده و به نقطه مطلوب‌مان برسانیم.
اما این‌همه نقص ادبیات نوجوان نیست، تولیدات ادبی معاصر هم که تا حدودی با تکیه بر گنجینه ادبی تولید شود وضعیت مناسبی ندارد به‌طوری‌که به گفته معاون فرهنگی و تربیتی اتحادیه انجمن‌های اسلامی در یکی دو سال گذشته تولیدات حوزه نوجوان بیشتر شده است اما با این وجود وقتی به کتابفروشی مراجعه می‌کنیم حتی در حد یک قفسه کامل مستقل هم کتاب ادبی حوزه نوجوان نداریم و همان مقدار محدودی از کتاب‌هایی که وجود دارد مجموعی از کتاب‌های ادبیات کودک و نوجوان مقطع اول و دوم است و خیلی دسته‌بندی رده سنی «الف» تا «د» در آن‌ها رعایت نشده که همین موضوع هم مخاطب را دچار یک دوگانگی محتوایی کرده است.
به اعتقاد او، حتی در نوع زبان، نوع تصویرسازی‌ها، نوع جلد، نوع قلم، نوع تیترزنی‌ها و ویرایش‌های زبانی و شکست زبانی هم نقص داریم و متأسفانه محتوا و کتاب مستقل نوجوان بسیار محدود و کمرنگ است.
به گفته جانباز، تنوع گونه‌های سنی متأسفانه کتاب‌های مرتبط با آن‌ها را با هم ترکیب کرده است و به قدر لازم به‌ویژه برای مقطع سنی نوجوان دوم که شامل سنین ۱۵ تا ۱۸ می‌شود کتاب نوجوان نداریم.
ضعف ادبیات این حوزه و از سوی دیگر نبود امکانات و ارتباطات لازم به‌منظور انتشار کتاب برای نویسندگان جوان و ناآشنا حالا دست‌به‌دست هم داده‌اند تا ادبیات نوجوان از باتلاقی که در آن گیر افتاده خارج نشده و نوجوانان خوراک لازم‌شان را از کتاب‌های معدود روی قفسه کتابفروشی پیدا نکنند.»
انتهای پیام
نظرات