پس از نمایشگاه «اقلیم حیرانی» که روایت رنج آوارگان و کوچندگان کردهای عراق و پناهشان به خاک ایران در دوران اعمال فشار حکومت صدام بود، این دومین نمایش عکس‌های خبری محمد صیاد در مرکز نبشی است. دومین نمایشگاه عکس‌های محمد صیاد روایت‌گر روزهای پیروزی انقلاب اسلامی و برخی از رویدادهای پس از آن است که به‌زودی جای خود را به تصاویر این عکاس از جنگ هشت ساله ایران و عراق می‌دهد.  

عکس‌های صیاد از روزهای انقلاب، فقط حکایت روزهای منجر به پیروزی نیست؛ بلکه روزهای پایانی سال ۵۷ و برخی از جریان‌ها و اتفاقات اوایل دهه ۶۰ نیز روایت شده است. صیاد با حضور در مهمترین رویدادهای تاریخ‌ساز آن زمان، لحظه‌هایی را ثبت کرده است که تاریخ‌نویسان در چندین و چند صفحه آنها را روایت کرده‌اند.

صیاد نیز که در اوج التهاب‌ها برای تعیین سرنوشت مملکت در کوچه و خیابان‌ها می‌گشت و صحنه‌ها را ثبت می‌کرد، باور دارد در روایت‌ها عکس همیشه حرفِ اول را می‌زند. او در این زمینه به ایسنا می‌گوید: نویسنده‌ها می‌توانند حتی بدون حضور در صحنه با پرس و جو کردن از حاضران، بنویسند، اما عکاس باید همیشه حضور داشته باشد و همین تصاویر است که می‌تواند روایت‌های کلامی را تایید کند. در واقع خبر بدون عکس فایده‌ای ندارد. 

او ادامه می‌دهد: آن زمان برای ثبت این لحظات هم بحث خبر مطرح بود و هم تاریخ. نمی‌توان گفت که آن لحظه فقط به فکر ثبت عکس بودیم، بلکه به تاریخ هم فکر می‌کردیم. همانگونه که الان بسیاری از عکاسان فقط برای این عکس نمی‌گیرند که روی سایت گذاشته شود، بلکه برای تاریخ هم هست. این تاریخ ۲۰ یا ۳۰ سال دیگر کنار هم جمع می‌شود و می‌توان از آن نمایشگاهی برگزار کرد. 

صیاد همچنین درباره حال و هوای خود در روزهایی که این تصاویر را ثبت می‌کرد، می‌گوید: دیدن آدم‌ها در خیابان لذت‌بخش بود. چراکه همه یک‌رنگ و یک‌دست بودند. اما الان برخی تغییر کرده‌اند و برخی نامهربانی می‌کنند. آن زمان اصلا نامهربانی نبود. اگر کسی از نیروهای آن زمان می‌آمد و جلوی عکاسی را می‌گرفت و حتی اگر مسلح هم می‌بود، مردم از عکاس‌ها حمایت می‌کردند.  

این عکاس پیشکسوت همچنین در پاسخ به این پرسش که در بین عکس های این نمایشگاه کدام را بیشتر دوست دارد؟ خاطرنشان می‌کند: همه این تصاویر برای من خاطره است و نمی‌توانم روی هیچ کدام از آنها انگشت بگذارم. اما تصویر «۸ بهمن» برایم یکی از خاطره‌انگیزترین تصاویر است، چون هیچ کسی در میدان نبود جز من. من نیز گیر کرده بودم و اگر بیرون می‌آمدم آن صحنه‌ها را از دست می‌دادم. پس آنجا ایستادم و تا آخرین لحظه کار خودم را تمام کردم. 

محمد صیادصبور یا «م. صیاد» ـ آنگونه که پشت عکس‌هایش مُهر می‌زند ـ (متولد ۱۳۲۶، بندرانزلی، ایران) از پیشکسوتان عکاسی خبری در ایران است. از سال ۱۳۴۸ وارد کانون خبرنگاران شد و فعالیت حرفه‌ای خود را آغاز کرد. در سال‌های ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۷ با روزنامه‌ی آیندگان در بخش‌های سیاسی، ورزشی و اجتماعی همکاری کرد و سپس در اواخر دهه ۵۰ همکاری خود را با خبرگزاری آسوشیتدپرس آغاز کرد که تا سال ۱۳۸۰ ادامه یافت.

صیاد از همان آغاز جنگ به صورت مستمر برای تهیه‌ی عکس و ارسال آن به جبهه‌ها می‌رفت. عکس‌های مربوط به دوران انقلاب و جنگ محمد صیاد در کتاب‌های مختلفی به چاپ رسیده است. صیاد در سال ۱۳۵۹ به خاطر عکس‌های مربوط به شکست نیروهای دلتا در عملیات طبس موفق به دریافت جایزه‌ی برای بهترین عکاس خبری خاورمیانه شد.

نخستین نمایشگاه انفرادی از آثار او سال گذشته در مرکز نبشی با عنوان «اقلیم حیرانی» برگزار شد که به عکس‌های او از کوچ تحمیلی آوارگان کرد عراقی به ایران در دوران صدام می‌پرداخت. او در حال حاضر عضو انجمن عکاسان مطبوعات ایران است و در تهران زندگی و کار می‌کند.

هم‌زمان با بخش دوم این نمایشگاه قرار است از کتاب عکس‌های محمد صیاد با عنوان «عکس از م. صیاد» رونمایی و نخستین فیلم مستندی که از زندگی و آثار این عکاس خبری تهیه شده است،  نمایش داده ‌شود.

انتهای پیام