سیاوش فلاح‌پور در گفت‌وگو با ایسنا ضمن اشاره به اوضاع نابسامان اقتصادی لبنان پیش از انفجار اخیر این کشور، اظهار کرد: در حال حاضر حدود هشت ماه از بحران اقتصادی لبنان می‌گذرد و این کشور اوضاع فروپاشی ارز، ورشکستگی سیستم بانکی و بدهی‌های سنگین خارجی را تجربه کرده است و به همین دلیل از اکتبر سال گذشته اعتراضات خیابانی شدید و بی‌سابقه ای در لبنان شروع شد و مردم نارضایتی خود را نسبت به سیستم حاکم بر این کشور ابراز می‌کردند. 

وی افزود: در چنین شرایطی حادثه انفجار بیروت رخ داد که فاجعه بزرگی بود و حدود نیمی از این شهر آسیب دید، 300 هزار نفر بی‌خانمان شدند و بخش زیادی از خانه‌ها و مراکزی که در شعاع 15 تا 20 کیلومتری بندر قرار داشتند یا از بین رفته‌اند و یا آسیب جدی دیدند. بنابراین چشم‌اندازی که برای این کشور می‌توان متصور بود، چشم‌انداز مثبتی نیست.

این تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل ادامه داد: حتی اگر دولت وحدت ملی در لبنان تشکیل شود، باز هم نمی‌توان از به ثبات رسیدن لبنان در کوتاه مدت و یا حتی در میان مدت صحبت کرد. چراکه اقتصاد لبنان به مرز فروپاشی رسیده است. کمک‌هایی که از طرف مجامع بین‌المللی به این کشور رسیده نیز مبلغ زیادی نیست و بسیار کمتر از هزینه‌ای است که در طی انفجار اخیر بیروت به بندر این شهر وارد شده است. 

فلاح‌پور اضافه کرد: بنابراین لبنان هم به لحاظ سیاسی و هم به لحاظ درگیری قدرت‌های بین‌المللی در وضعیت خطرناکی قرار دارد، البته نشانه‌هایی از گفت‌وگو در لبنان بین طرف‌های مختلف دیده می‌شود اما وضعیت این کشور بحرانی‌تر این حرف‌هاست. اوضاع اقتصادی نامطلوب این کشور و به تبع آن شرایط نامناسب اجتماعی و خشم مردم و نارضایتی آنان نسبت به سیستم حاکم، باعث شده هیچ چشم انداز مطلوبی برای این کشور وجود نداشته باشد. 

اساس اعتراضات لبنان و اعتراضات چند ماه گذشته عراق یکسان است

وی ضمن اشاره به اوضاع سیاسی عراق، عنوان کرد: ۱۷ سال از سرنگونی دولت صدام در عراق می‌گذرد و در تمام این مدت حتی ساده‌ترین اتفاقات سازنده در زیرساخت‌ها و خدمات دولتی این کشور نیفتاده است. یعنی در این کشور مردم همچنان با مشکل قطعی برق و ضعف خدمات بهداشتی و ضعف در سایر خدمات دولتی مواجه‌اند و همه این عوامل منجر به خشم مردم شد، البته جریاناتی هم هستند که می‌خواهند از این نارضایتی عمومی مردم عراق سوءاستفاده کنند و آتش این نارضایتی‌ها را برافروخته‌تر کنند. 

این تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل با بیان اینکه فضای عراق در مقایسه با لبنان سیاسی‌تر است، خاطرنشان کرد: در لبنان اکثریت مردم به تمام سیستم حاکمیت این کشور معترض‌اند، اما در عراق به دلیل دارا بودن جامعه مدنی ضعیف‌تر نسبت به لبنان و بالاتر بودن نفوذ قدرت‌های خارجی در این کشور، اعتراضات وجهه سیاسی بیشتری پیدا کرد، در لبنان این چنین نیست و مردم آگاهانه نسبت به کل سیستم این کشور اظهار نارضایتی می‌کنند و آن جریانی که سعی می‌کند اعتراضات لبنان را علیه حزب‌الله سازماندهی کند خود مورد هدف اعتراضات مردم قرار دارد. 

فلاح‌پور ضمن مشابه دانستن پایه و اساس اعتراضات در عراق و لبنان، اضافه کرد: هر دو این اعتراضات نسبت به ناکارآمدی و فساد عمومی که در سیستم این دو کشور وجود دارد و باعث نارضایتی مردم خصوصا قشر جوان شده است، صورت گرفته است، ضمن اینکه جریان‌هایی هم وجود دارند که سعی در سوءاستفاده کردن از این اعتراضات دارند. 

وی با اشاره به ضعیف بودن حاکمیت ملی لبنان نسبت به قدرت‌های خارجی دارای نفوذ در این کشور، بیان کرد: در لبنان نفوذ تاریخی فرانسه وجود دارد که اتفاقا این نفوذ دارای حامیانی جدی نیز هست، چراکه سابقه استعمار فرانسه در خاک لبنان، سابقه‌ای چندان منفی نیست؛ یعنی فرانسه در لبنان برعکس دیگر کشورهایی که در آن‌ها حضور داشته، سازندگی‌های بیشتری انجام داده است، بنابراین روابط بین لبنان و فرانسه هنوز در سطح خوبی قرار دارد. 

این تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل ادامه داد: همچنین کشورهایی همچون ایران، آمریکا و عربستان نیز در حال ایفای نقش در لبنان هستند. ترکیه نیز که در تمام این سال‌ها در لبنان غایب بوده است، حالا به دلیل افزایش قدرتش در منطقه، به دنبال احیای نفوذ خود در این کشور است. در حال حاضر فرانسه نسبت به بازگشت ترکیه به لبنان بسیار نگران است و ترکیه نیز سعی دارد از طریق سرمایه‌گذاری در بندر بیروت، جایگاه خود در لبنان را تثبیت کند. 

فلاح‌پور با بیان اینکه عربستان و آمریکا همان سیاست فشار حداکثری علیه ایران را در قبال لبنان نیز به اجرا گذاشته‌اند، اظهار کرد: سیاست این کشورها این است که تا وقتی حزب‌الله در حاکمیت لبنان باشد، به این کشور فشار وارد می‌کنند و هیچ مصالحه‌ای از طرف این دو کشور با حزب‌الله انجام نخواهد شد. 

وی افزود: البته به عقیده من آمریکا و عربستان در پی تغییر این سیاست خود در قبال لبنان هستند. خصوصا با توجه به اینکه فرانسه نسبت به نفوذ ترکیه در لبنان نگران است، حاضر است همکاری های محدودی با ایران و حزب‌الله داشته باشد تا بتواند از نفوذ ترکیه در لبنان جلوگیری کند و ممکن است روی موضع آمریکا نیز بتواند تاثیر بگذارد. اما در مجموع بین قدرت‌های خارجی بحث جنگ نفوذ وجود دارد و هر کدام می‌خواهند بر روی لبنان تاثیرگذار باشند و با ابزارها و ظرفیت‌هایی که در اختیار دارند وارد میدان شوند.

ایران آماده شکل‌گیری هر گونه مصالحه در لبنان است

این تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل در خصوص نقش ایران در تحولات پیش روی لبنان اظهار کرد: ایران نسبت به سایر قدرت‌ها نفوذ غیر قابل مقایسه ای در بین شیعیان و حامیان حزب‌الله در لبنان دارد. علاوه بر این ایران در شهرهای بزرگ این کشور مانند بیروت، از نفوذ بالایی برخوردار است. ایران مانند عربستان و آمریکا به لبنان نگاه نمی‌کند و کمک‌های خود را منوط به نابودی حزب‌الله و سعد حریری نکرده است و همواره رویکرد مثبتی در قبال لبنان داشته است. ایران ضمن حمایت از پایگاه و نفوذ خود در لبنان، همواره برای هر نوع مصالحه‌ای در این کشور آماده بوده است. 

فلاح‌پور با اشاره به استقبال حزب‌الله از سفر مکرون به لبنان، تصریح کرد: این یعنی ایران و حزب‌الله برای هر مصالحه‌ای که به نفع حزب‌الله و منطقه باشد، آمادگی دارند. نفوذ ایران در لبنان طبق خواسته آمریکا و عربستان مهار شدنی نیست و این دو کشور خودشان دارند به این نتیجه‌گیری می‌رسند که راه‌حل نهایی همان مذاکره و توافق است. 

محال است لبنان به سوریه ای دیگر تبدیل شود

وی با بیان اینکه بعید است شرایط سوریه برای لبنان تکرار شود، خاطر نشان کرد: قدرت‌های خارجی زیادی در لبنان دارای منافع هستند و اجازه نمی‌دهند این کشور به وضعیت سوریه دچار شود، همچنین از زمان پایان جنگ داخلی در این کشور تنها حدود ۳۰ سال می‌گذرد و درست است که در این مدت نسل جدیدی در لبنان متولد شده اما سابقه این جنگ داخلی به سادگی از ذهن مردم پاک نمی‌شود، البته لبنان وضعیت خوبی ندارد و اوضاع حال حاضر این کشور کمتر از جنگ داخلی نیست. 

این تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل در خصوص نقش حزب‌الله در لبنان عنوان کرد: حزب‌الله یک نیروی نظامی است و بیشتر از امنیت و ثبات این کشور حمایت می‌کند. حزب‌الله نسبت به سایر گروه‌ها از نفوذ سیاسی کمتری در لبنان برخوردار است. یعنی حتی جنبش امل نبیه بری نیز نسبت به حزب‌الله نفوذ سیاسی بیشتری در لبنان دارد. معمولا حزب‌الله در عرصه سیاسی ناچار به هماهنگی با گروه‌های دیگر یعنی ائتلاف هشت مارس است. 

فلاح‌پور ادامه داد: حزب‌الله در برابر اسرائیل قدرت تاثیرگذاری است و اجازه تجاوز به مرزهای جنوبی لبنان را نمی‌دهد و در سال‌های اخیر نسبت به مرزهای سوریه نیز حفظ امنیت کرده است و همچنین به خاطر قدرت نظامی و امنیتی که دارد، یک نقطه توازن جدی در داخل لبنان به شمار می‌رود، اما در حوزه سیاسی سایر گروه‌ها نفوذ بیشتر در دولت‌ها و سیستم بانکی لبنان دارند.

وی در مورد احتمال تجاوز اسرائیل به خاک لبنان، بیان کرد: گفته می‌شود مکرون در سفر اخیر خود به لبنان پیام اسرائیل مبنی بر سهوی بودن به شهادت رساندن فرمانده حزب‌الله در سوریه را به مقامات لبنانی منتقل کرده است، این بدین معناست که اسرائیل به دنبال ایجاد تنش در لبنان نیست.

فلاح‌پور به این نکته که هر گونه تنش خارجی در نهایت به نفع نتانیاهو است اشاره کرد و افزود: اما در حال حاضر دیگر دولت یکپارچه نتانیاهو در اسرائیل حاکم نیست و مخالفین او در دولت اسرائیل حضور دارند و این مخالفین اجازه تنش را به او نمی‌دهند. چراکه می‌دانند در خود سرزمین اشغالی نیز دولت اسرائیل از وضعیت مطلوبی برخوردار نیست و احتمال سقوط این دولت در انتخابات پارلمانی وجود دارد. ضمن اینکه وجود حزب‌الله در مرزهای جنوبی لبنان نیز مسئله تجاوز اسرائیل به این کشور را بیش از پیش بعید می‌نماید. اما تنش‌های مرزی بین دو کشور که هر از گاهی پیش می‌آید، ادامه خواهد داشت.

انتهای پیام