امسال مراسم روز جهانی پناهندگان زیر سایه بحران جهانی همه‌گیری کووید-19 برگزار می‌شود. نه‌تنها پناهندگان تحت تاثیر این بیماری ازلحاظ بهداشتی قرار دارند، بلکه با همه‌گیری فقر نیز روبرو هستند.

بااین‌حال، در اوضاع کنونی شاهد ارتباطاتی هستیم که از مرزها فراتر می‌رود. افراد عادی قدم در راه یاری گذاشتند و جوامع میزبان  به‌ویژه کشورهای کم‌درآمد و متوسط همچنان پذیرای پناهندگان هستند و خود پناهندگان نیز با وجود اینکه اغلب در شرایط بسیار آسیب‌پذیر زندگی می‌کنند در زمینه‌های مختلف به این کشورها کمک می‌کنند. به‌عنوان‌مثال، پناهندگان داوطلب در بخش بهداشت کلمبیا و انگلستان فعالیت می‌کنند. گروهی دیگر در لبنان و نیجر صابون توزیع می‌کنند، برخی از پناهندگان نیز به ساخت مراکز درمانی در بنگلادش و درجاهای دیگر دنیا به جوامع میزبان خود کمک می‌کنند.

آژانس پناهندگان سازمان ملل

آژانس پناهندگان سازمان ملل (UNHCR) اقدامات بین‌المللی برای حمایت از افرادی که مجبور به فرار از خانه‌های خود به دلیل درگیری و آزار و اذیت شدند را اجرا می‌کند. این سازمان کمک‌های اولیه ازجمله پناهگاه، غذا و آب برای پناهندگان فراهم می‌کند و هدف از این اقدام را پاسداری از حقوق اساسی بشر و اطمینان از زندگی  در مکان امن اعلام کرده تا افراد بتوانند آینده بهتری را برای خود رقم بزنند. این سازمان تلاش می‌کند تا شهروندان بدون تابعیت از تابعیت برخوردار شوند.

UNHCR در حال اتخاذ تدابیری برای کمک به پاسخگویی به اورژانس بهداشت عمومی در مورد بیماری کووید-19و جلوگیری از گسترش بیشتر آن است. UNHCR با همکاری دولت‌ها، تضمین می‌کند که پناهندگان در برنامه‌های پاسخگویی سلامت ملی کشورها گنجانده‌شده و از نحوه جلوگیری از شیوع کووید-19، دسترسی به صابون، آب تمیز و همچنین دریافت کمک بهداشتی در این مورد برخوردار شوند.

این سازمان اعلام کرد: بیش از 70 سال است که ما در خط مقدم موارد اورژانسی  بی‌شماری قرار گرفتیم اما این بیماری همه‌گیر جهانی از اهمیت کاملا ویژه‌ای برخوردار است. اولویت ما حفاظت و حمایت از پناهندگان، آوارگان داخلی و افراد بدون تابعیت است اما ما به‌تنهایی نمی‌توانیم این کار را انجام دهیم.

کمک و پشتیبانی برای پاسخ به این بیماری همه‌گیر در ماه‌های گذشته بسیار حیاتی بوده است و ما شاهد بودیم که چگونه کشورها و جوامع در سرتاسر جهان پناهندگان را در برنامه بهداشت ملی خود قرار داده‌اند. هم‌اکنون نیز نیازمند حمایت اقتصادی و اجتماعی از پناهندگان و آوارگان به دلیل همه‌گیری بیماری کووید-19به همان اندازه موارد بهداشتی هستیم.

پیمان جهانی در مورد پناهندگان، پایه و اساس محکمی برای واکنش به مشکلات این همه‌گیری ایجاد کرده است. ما قبلا آن را در عمل دیدیم که اهداءکنندگان، موسسات مالی بین‌المللی و بخش خصوصی با حمایت از پناهندگان از طریق دولت‌های میزبان  به این بحران در سطح بی‌سابقه‌ای پاسخ داده‌اند. این حمایت‌ها باید ادامه یابد و دوچندان شود تا منابع لازم برای گنجاندن پناهندگان و آوارگان فراهم شود و اطمینان حاصل شود که اختلافات اقتصادی و اجتماعی منجر به ایجاد اختلاف در درون و بین جوامع نمی‌شود. همچنین باید در کشورهای مبداء سرمایه‌گذاری‌های بیشتری انجام شود تا پاسخگوی نیاز پناهندگان باشد.

در روز جهانی پناهندگان، خواهان همبستگی و اقدامات جهانی بیشتر برای گنجاندن و حمایت از پناهندگان، آوارگان داخلی و افراد بی تابعیت و همچنین میزبان آنان هستیم.

آژانس پناهندگان سازمان ملل متحد روز پنجشنبه اعلام کرد، آمار پناهندگان جهانی در رکورد بسیار بالایی قرار دارد.این آمار در سال 2019 به 79.5 میلیون نفر رسیده و تنها 10 میلیون نفر در یک سال گذشته از کشورهای خود فرار کردند.

هر دقیقه 20 نفر برای رهایی از جنگ، آزار و اذیت و ترور به دیگر کشورها پناهنده می‌شوند. البته دسته‌بندی آوارگان مختلف است و عبارتند از:

پناهندگان

به گفته سازمان ملل و بر اساس کنوانسیون پناهندگان در سال1951، پناهنده کسی است که به دلیل ترس اساسی از آزار و اذیت به دلیل نژاد، مذهب، ملیت، عضویت در یک گروه خاص اجتماعی یا عقاید سیاسی  از خانه و کشور خود فرار کرده است. بسیاری از پناهندگان برای فرار از تاثیرات بلایای طبیعی یا انسانی در تبعید هستند.

پناهجویان

پناهجویان مانند پناهندگان از خانه‌های خود گریختند، اما ادعای آنان برای وضعیت پناهندگی هنوز به‌طور قطعی از کشوری که فرار کردند، ارزیابی نشده است.

آوارگان داخلی

آوارگان داخلی (آوارگان داخلی) افرادی هستند که از مرزهای بین‌المللی عبور نکرده‌اند، بلکه به منطقه دیگری در داخل کشور خود نقل‌مکان کردند.

افراد بدون تابعیت

افراد بدون تابعیت به هیچ کشوری تعلق ندارند. وضعیت بی‌تابعیت معمولا به دلیل تبعیض نسبت به گروه‌های خاصی ایجاد می‌شود. عدم شناسایی آنان(هویت شهروندی) می‌تواند آنان را از دسترسی به خدمات مهم دولتی، ازجمله مراقبت‌های بهداشتی، تحصیلی یا اشتغال محروم کند.

بازگشتگان

پناهندگان سابق هستند که پس از مدتی در تبعید به کشورهای خود یا مناطق مبداء خود بازگشتند. برای اطمینان از اینکه آنان می‌توانند زندگی خود را در خانه بازسازی کنند، به بازگشت و حمایت مجدد مستمر نیاز دارند.

روز جهانی پناهندگان 2020، زندگی، کار و مشارکت‌های اجتماعی پناهندگان و مهاجران را برای پاسخ یکپارچه به یک تهدید مشترک بهداشت عمومی یعنی بیماری همه گیرکووید-19 برجسته می‌کند.

در بیانیه اخیر، آنتونیو گوترس، دبیر کل سازمان ملل متحد اظهار کرد: سه بحران در جهان به دلیل بیماری همه‌گیر کووید-19 ایجادشده که شامل بحران بهداشتی، بحران اقتصادی و بحران حفاظت است.

بحران بهداشتی برای افرادی است که در مکان‌های پرجمعیت زندگی می‌کنند و شرایط بهداشت مناسب ندارند. بحران اقتصادی نیز به دلیل از دست دادن منبع درآمد و عدم دسترسی به حمایت‌های اجتماعی و بحران حفاظت نیز به دلیل محدودیت‌های مرزی اعمال‌شده کشورها مختلف و تعلیق درخواست پناهندگی است.

بااین‌حال، پناهندگان و مهاجران نیز نقش مهمی در واکنش جوامع به  بیماری کووید-19 دارند. دبیر کل سازمان ملل متحد تاکید کرد: ازآنجایی‌که کشورها در سراسر اروپا همچنان به همه‌گیری‌های بی‌سابقه پاسخ می‌دهند، پناهندگان به روش‌های گوناگون و با کار داوطلبانه در بخش بهداشت و تولید ماسک و دیگر موارد به جامعه میزبان خود کمک می‌کنند.

روز جهانی پناهندگان اولین بار در سال 2001 برگزار شد و هرسال در 20 ژوئن با هدف کلی افزایش آگاهی در مورد چالش‌هایی که پناهندگان در سراسر جهان با آن روبرو هستند و اطمینان از نیازهای حمایتی و پشتیبانی آنان برگزار می‌شود.

اقدامات سازمان ملل

کنوانسیون پناهندگان 1951 و پروتکل 1967

پناهندگان جزء آسیب‌پذیرترین افراد جهان هستند. کنوانسیون پناهندگان در سال 1951 و پروتکل 1967 آن به محافظت از آنان کمک می‌کند و تنها ابزارهای قانونی جهان هستند که مهمترین جنبه‌های زندگی پناهنده را پوشش می‌دهند. مطابق این مقررات، پناهندگان از معیارهای مشابهی سایر اتباع بیگانه در یک کشور برخوردار هستند.

کنوانسیون 1951 دارای چند قانون است و همچنین تعهدات پناهندگان را نسبت به کشور میزبان آنان برجسته می‌کند. بر اساس این اصل، پناهنده نباید به کشوری برگردد که در آن با تهدیدهای جدی برای زندگی یا آزادی خود روبرو شود. این حمایت شامل حال پناهجویانی که ازنظر منطقی به‌عنوان خطری برای امنیت کشور تلقی می‌شوند یا محکوم به جرم ویژه نمی‌شود و خطری برای جامعه محسوب می‌شود.

حقوق مندرج در کنوانسیون 1951 شامل موارد زیر است:

• حق اخراج، مگر در شرایط خاص و کاملا مشخص

• حق عدم مجازات به دلیل ورود غیرقانونی به قلمرو یک کشور متعاهد

• حق کار

• حق مسکن

• حق تحصیل

• حق کمک و مساعدت عمومی

• حق آزادی دین

• حق دسترسی به دادگاه‌ها

• حق آزادی حرکت در داخل قلمرو

• حق صدور شناسنامه و اسناد مسافرتی

برخی از حقوق اساسی، ازجمله حق محافظت از پناهندگی، برای همه پناهندگان اعمال می‌شود. یک پناهنده هرچه بیشتر در کشور میزبان بماند، از حقوق دیگری برخوردار می‌شود و این مبتنی بر این است که هرچه مدت طولانی‌تر به‌عنوان پناهنده بمانند به حقوق بیشتری احتیاج دارند.

موضوع روز جهانی پناهندگان 2020

موضوع روز جهانی پناهندگان امسال "هر عمل فردی تاثیرگذار است"، اعلام شده است. همه می‌توانند تغییر ایجاد کنند و همه، اعضاء یک بدن جهانی هستند و مسوولیت هر یک از ما این است که مطمئن شویم که هیچ‌کس از دیگری عقب نمی‌ماند و تمرکز بر ایجاد تغییراتی است تا جهان فراگیرتر جلوه کند.

امسال هدف کمپین روز جهانی پناهندگان، یادآوری به جهانیان، ازجمله پناهندگان است که می‌توانند در تلاش برای ایجاد جهانی عادلانه‌تر، فراگیرتر و مساوی، با هر اقدامی کمک کنند.

منابع:

un.org

unhcr.org

news.un.org

sdg.iisd.org

ndtv.com

who.int

reliefweb.int

انتهای پیام