به گزارش ایسنا، این نسخه از قرآن کریم در سدههای سوم و چهارم هجری قمری در دوره سامانی با ۱۵۴ صفحه هفتسطری و در قطع وزیری بیاضی به اندازه ۱۹×۲۸ سانتیمتر نوشته شده است. این نسخه قرآنی در مجموعه شیخ صفیالدین اردبیلی نگهداری میشده و اکنون در بخش اسلامی موزه ملی ایران به شماره ۴۲۹۳ محفوظ است.
در توضیح این اثر تاریخی نوشته شده است: «سدههای نخست پس از پیروزی اسلام، قرآنهایی با قطع عرضی، بسیار رایج بودهاند. این قرآنها از زیباترین آثار هنر کتابت اسلامی و به طور سنتی به نام «کوفی» - نام شهر کوفه در میان رودان - شناخته میشوند.
این واژه به خطوطی اطلاق میشود که خطوط کلفت و قویِ عمودی از ویژگیهای آن بوده یا الهام گرفته از این نوع خطوط باشند. قدیمیترین قرآنها به ندرت نوشتهای مبنی بر تاریخ یا محل کتابت دارند. برخی از این قرآنها، دارای کاتب الحاقی با تاریخ مخدوش، محلنوشت هستند که نوشته متن را به شخصیتی معروف از جهان اسلام منتسب میکنند، مثلاً امام علی (ع) و خلفا در سدهی اول هجری-قمری.
آغاز این قرآن با سورهی مبارکه الملک (تبارک) و انجام آن آیه پایانی سورهی «المرسلات» است، تزئینات خاصی هر یک از سورهها را از دیگری جدا میکند. یک نوار افقی با تزیینات طلایی و برگ نخلی که در حاشیه سمت راست ادامه پیدا میکند، در اول هر سوره دیده میشود.
انتهای هر آیه به وسیله تزییناتی شامل شش نقطه که یک مثلث را تشکیل دادهاند و دور نقطههای بیرونی با مرکب دورگیری شده است، مشخص میشود. علائم تخمیس(هر پنج آیه) به وسیله نشانهای به شکل حرف "ه" تجریدیشده، مشخص شدهاند که در حروف ابجد، ارزش پنج را دارد.
این روش سنتی برای مشخص کردن یک گروه مشتمل بر پنج آیه است. علائم تشعیر برای متمایز کردن یک گروه شامل ۱۰ آیه به طور سنتی از یک دایره کوچک که درون آن عدد ۱۰ نوشته شده استفاده شده است.
اِعراب با نقطههایی توپر شنگرف یا سبز و مشکی مشخص شدهاند. در حروف فتحهدار، نقطه در بالای حرف، در حروف کسرهدار در زیر حرف و در حروف ضمهدار در بالا یا در کنار حرف قرار گرفته است. خطوط کوچک مورب در زیر یا روی حروف، عملکردی تعیینکننده دارند، آنها حروفی با اشکال مشابه را از یکدیگر متمایز میکنند.
صفحه اول مُذهب دارای یک سرلوح مُذهب مزین، سر سورهها در سور اولیه بهصورت منفی در زمینه مُذهب و در سور بعدی با قلم زر و تحریر قهوهای در قابی مذهب مزین نوشته شدهاند. دو صفحه آخر مُذهب و مزین به نقوش هندسی، در صفحه پایان «کتبه و ذهّبه علی بن ابی طالب سبع هجریه» الحاق شده است.
جلد کتاب متعلق به سده یازدهم در دوره صفوی است. این جلد ضربی طلاکوب لولادار قهوهای رنگ، با طرح ترنج و سرترنج و لچک ترنج است که با نقوش اسلیمی در میانه تزئین شده و داخل آن با روش سوخت کار شده است. این نسخه قرآنی باارزش در مجموعه شیخ صفی الدین اردبیلی نگهداری میشده و اکنون در بخش اسلامی موزهی ملی ایران به شماره ۴۲۹۳ محفوظ است.»
انتهای پیام
نظرات