حسین بختیاری، رئیس هیأت مدیره و مدیرعامل مجمع ملی هنرمندان و صنعتگران صنایع دستی در گفت‌وگو با ایسنا درباره وضعیت اقتصاد صنایع دستی، اظهار کرد: آنچه که امروز در حوزه صنایع دستی با آن مواجه هستیم، نوعی اتلاف وقت است. متأسفانه نتوانسته‌ایم جایگاه اقتصاد صنایع دستی را در اقتصاد داخلی و خارجی به نحو شایسته باز کنیم و از ظرفیت بزرگ تولید صنایع دستی در کشور بهره‌مند بشویم.

او با بیان اینکه «حتی نتوانسته‌ایم از فرصت تحریم‌ها به نفع خودمان بهره ببریم»، تاکید کرد: معتقدم که تحریم‌ها می‌توانند فرصت خوبی برای معرفی صنایع دستی کشورمان به جهان باشد. به هر حال صنایع دستی حوزه‌ای است که وابستگی خارجی ندارد و حتی می‌توان گفت که نزدیک به ۹۰ درصد برای تولید صنایع دستی به اقتصاد خارجی وابسته نیستیم. اما متأسفانه نتوانسته‌ایم از این فرصت به نحو شایسته استفاده کنیم و در این حوزه نیز همانند سایر حوزه‌های اقتصادی برنامه‌ای مدون و از پیش تعیین‌شده و به صورت باری به هر جهت پیش می‌رویم.

بختیاری خاطرنشان کرد: اگر همین الان بنشینیم و برای اقتصاد صنایع دستی برنامه‌ریزی کنیم، حداقل می‌توانیم در شش ماهه آینده برنامه کوتاه‌مدت مدونی را تدوین کنیم که برای پیشبرد اقتصاد صنایع دستی کشورمان بیشترین بهره‌برداری را داشته باشد. اما این اتفاق تا امروز نیفتاده است، چون ما دنبال خرد جمعی و شنیدن حرف دیگر نیستیم و سیاست‌گذاران و متولیان این حوزه کمتر اهل مشورت هستند.

صادرات چمدانی مفهومی ندارد

بختیاری همچنین درباره صادرات چمدانی صنایع دستی که اخیراً آمار آن از سوی علی‌اصغر مونسان _ رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری_ اعلم شد، اظهار کرد: به طور کلی معتقدم می‌توان از واردات چمدانی نام برد، ولی از صادرات چمدانی نه. زمانی مناطق آزاد همانند کیش محل ورود محصولات به داخل کشور بودند و مسافران ایرانی که به این مناطق سفر می‌کردند، محصولات مورد نظر خود را خریداری می‌کردند که نام این کار واردات چمدانی گذاشته شد.

او با اشاره به این گفته مونسان که «به ازای هر گردشگر ۵۰ دلار محاسبه کنیم، ۳۰۰ میلیون دلار هم صادرات چمدانی داشته‌ایم»، گفت: اما صادرات چمدانی مفهومی ندارد. زمانی می‌توانیم از این اصطلاح به عنوان یک محور نام ببریم که این کار تثبیت شده باشد و نه اینکه صرفاً احتمال بدهیم هر گردشگر خارجی ممکن است چند دلار از کشور ما خرید بکند. از کجا می‌خواهیم محاسبه کنیم که یک گردشگر خارجی چه سوغاتی با خود از کشور خارج می‌کند؟ چطور می‌خواهیم تشخیص بدهیم که بر فرض توت خشک می‌برد یا صنایع دستی؟ اگر چنین باشد حوزه کشاورزی نیز می‌تواند بگوید به دلیل مشکلات صادرات محصولات کشاورزی، هر گردشگر خارجی فلان قدر محصول با خودش خارج می‌کند، بنابراین ما هم فلان‌قدر صادرات چمدانی محصولات کشاورزی داریم!

مدیرعامل مجمع ملی هنرمندان و صنعتگران صنایع دستی افزود: بنابراین می‌توان گفت که آمار صادرات صنایع دستی غلط و غیرقابل اطمینان است. ما خودمان را دچار آمارهای غلط کرده‌ایم و با بهره‌برداری‌های غلط از آن آمارها فکر می‌کنیم کارها پیش می‌رود! اگر وضع صادرات ما خوب است، پس چرا شرایط هنرمندان صنایع دستی اینگونه است؟ پس چرا برای بیمه هنرمندان صنایع دستی اینقدر مشکل داریم؟ اگر هنرمندان و تولیدکنندگان صنایع‌دستی درآمد کافی دارند، پس نگران چی هستند؟

بختیاری با بیان اینکه «اگر خودمان را با آمارهای غلط سرگرم کنیم راه به جایی نخواهیم برد»، تصریح کرد: ما باید واقعیت‌ها را بپذیریم و بر اساس واقعیت‌های موجود تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری کنیم تا اقتصاد صنایع دستی به‌درستی پیش برود.

در حوزه صنایع دستی تولید زیاد و پراکنده داریم

مدیرعامل مجمع ملی هنرمندان و صنعتگران صنایع دستی در پاسخ به این پرسش که آیا زمینه‌های لازم برای فرهنگ‌سازی خرید صنایع دستی فراهم شده است، اظهار کرد: مردم ما به صنایع دستی علاقه‌مند هستند و به همین خاطر هم ترویج این فرهنگ کار چندان سختی نخواهد بود؛ اما مشروط به اینکه بتوانیم امکانات لازم همانند تولید صنایع دستی کاربردی، بسته‌بندی خوب، قیمت مناسب و تولید محصولات مخاطب‌پسند را فراهم کنیم. این موضوعات چالش‌هایی است که در حوزه صنایع دستی وجود دارد و برنامه‌ریزان کلان باید در این زمینه‌ها برنامه‌ریزی و مسیر را تعیین کند و به بخش‌های تولید این مسیر را نشان دهند و آنها را مجاب کنند که حتماً در این مسیر حرکت کنند.

بختیاری تاکید کرد: در حوزه صنایع دستی تولید بسیار زیاد و پراکنده‌ای داریم که بسته‌بندی آنها مشکل دارد، قیمت‌های غیرقابل هضم دارند و بعضاً کیفیت لازم را هم ندارند؛ به همین دلیل هم مردم چندان از محصولات صنایع دستی استقبال نمی‌کنند. البته امروز نسبت به ۲۰ سال پیش استقبال از صنایع دستی ایران زیاد شده است، اما هنوز کافی نیست. استقبال از صنایع دستی باید متناسب با ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار هنرمند ما باشد. این ظرفیت عظیم می‌تواند برای ۳۰۰ میلیون نفر تولید داشته باشد. به شرط آنکه برای آنها برنامه‌ریزی شود و مقدمات و زمینه‌های لازم توسط بخش‌های دولتی و غیردولتی فراهم شود. از این جهت روی بخش دولتی تاکید می‌کنم که حداقل در ۵۰ سال اخیر تمام امکانات و انحصارات در اختیار این بخش بوده است.

او با تاکید بر لزوم توجه به بخش‌های خصوصی در حوزه صنایع دستی، یادآور شد: اگر قرار به خصوصی‌سازی بود، باید بخش زیادی از امکانات در اختیار این بخش قرار داده می‌شد و بخش دولتی بر بخش خصوصی نظارت می‌کرد. اما حالا که همه امکانات، اماکن، برنامه‌ریزی‌ها و انحصارات در اختیار بخش دولتی است، باید بیشتر به وظیفه‌اش عمل کند و بخش غیر دولتی را هم به بازی بگیرد.

نگوییم نمایشگاه، بگوییم بازارچه!

بختیاری همچنین در بخش پایانی سخنان خود به سی و یکمین نمایشگاه صنایع دستی که اخیراً برگزار شده بود، اشاره و اظهار کرد: با وجود هزینه‌های زیادی که برای این نمایشگاه شده بود، اما حتی اسم آن را نمی‌شد نمایشگاه گذاشت و بیشتر شبیه یک بازارچه بود. سوال این است که این بازارچه‌ای که با این امکانات آماده شده بود، آیا واقعاً در شأن صنایع دستی ایران بود؟

او خاطرنشان کرد: شاید اگر این حرف را بشوند بگویند شما سال دیگر نمایشگاه را برگزار کنید! در حالی که تا وقتی امکانات در اختیار شماست، ما چطور می‌توانیم برگزار کنیم؟ اگر بخش‌های دیگر را هم به کار بگیرید، از ظرفیت‌ها استفاده کنید و به نظرات دیگران هم گوش کنید آنگاه این امکان فراهم خواهد شد و می‌توانیم در کنار همخ وضعیت صنایع دستی کشور با بهبود ببخشیم.

انتهای پیام