علی آدوسی ـ مدرس دانشگاه و دکترای مدیریت رسانه ـ در گفت‌وگو با ایسنا در زمینه نحوه صحیح پوشش مراسم تشییع توسط رسانه‌ها به نحوی که به حواشی و حریم خصوصی افراد ورود پیدا نکنند، اظهار کرد: باید دید رسانه‌ها به دنبال بازتاب چه خبرها و مطالبی هستند. در دنیای امروز با توجه به اینکه تعداد رسانه‌ها زیاد شده است، کمی بحث جذابیت به تصویر کشیدن این حواشی کمتر شده، اما همواره رسانه‌های رسمی که مردم در موارد مهم به آنها رجوع می‌کنند، معیار قرار می‌گیرند؛ به عنوان مثال اگر کسی می‌خواهد آقای دوربینی باشد، تلاش می‌کند در رسانه‌هایی قرار بگیرد که دارای ارزش هستند؛ بنابراین رسانه‌های بزرگ باید این دروازه‌بانی را داشته باشند تا کمتر دچار این مسائل شوند.

این مدرس دانشگاه سپس درباره دوری گزیدن رسانه‌های رسمی از حاشیه‌ها، در مراسم‌ رسمی، بار دیگر تاکید کرد: باید دید هدف آن رسانه چیست و چه چیزی را می‌خواهد برجسته کند. اگر این برجسته‌سازی را در راستای قوانین رسانه برجسته کند موارد حاشیه‌ای کمتر خواهد شد اما خیلی وقت‌ها رسانه ناگزیر است. در مراسمی مثل تشییع شخصیت‌های بزرگ هنری، ورزشی و سیاسی به هر حال یکسری حواشی به وجود می‌آید که به دنبال آن پوشش خبری هم دارد اما اینکه در بخش تحلیل چقدر برجسته‌سازی صورت می‌گیرد، این امر به رسانه‌ها برمی‌گردد.

این مدرس دانشگاه در ادامه درباره اینکه در اینگونه مراسم‌ چند درصد از پوشش مراسم باید به چهره‌های شرکت‌کننده و به اصطلاح سلبریتی‌ها اختصاص پیدا کند، اظهار کرد: اولین کاری که رسانه‌ها باید انجام بدهند این است که هدف‌گذاری کنند و بدانند چه رسالتی دارند. رسالت رسانه‌ها معمولا الگوسازی و فرهنگ‌سازی است. سلبریتی‌ها نیز ظرفیت خوبی را ایجاد می‌کنند به جهت اینکه توجه زیادی را جلب می‌کنند. اگر رسانه‌ها با توجه به معیارها و اهدافی که تعیین کرده‌اند بتوانند رسالت خود را تعریف کنند می‌دانند در این الگوسازی از چه معیارهایی باید استفاده کنند اولا به سمت قهرمان‌سازی نروند و ثانیا الگوهایی را مطرح نکنند که متناسب با آن معیارها نیست. همه آدم‌ها به ویژ سلبریتی‌ها حتما یکسری نقاط ضعف و نقاط تاریکی دارند، رسانه‌ها باید به سمت نقاط مثبت بروند. به عنوان مثال شما در نمونه غربی استیو جابز را می‌بینید که گاهی نقاط منفی زندگی شخصی او برجسته می‌شود، در حالی که آن چیزی که باید رسانه‌ها به آن بپردازند نقاط مثبت، تلاش، خلاقیت و کارآفرینی اوست.

آدوسی در ادامه گفت‌وگو با ایسنا درباره نحوه درست پرداختن به شخصیتی مانند عزت‌الله انتظامی در رسانه‌ها، یادآور شد: در ارتباط با پرداختن به زندگی شخصیتی مثل آقای انتظامی رسانه‌ها باید خط‌دهی کنند و درباره نقاط مثبت این هنرمند گفت‌وگو کنند. به این شکل، رسانه‌ها الگوسازی انجام داده‌اند. از طرفی هم از جذابیت سلبریتی‌ها استفاده کرده‌اند و ارزش‌هایی که مد نظر داشته‌اند را از زبان آنها گفته‌اند، اما اگر رسانه‌ها وارد این موارد نشوند حاشیه ایجاد می‌کنند.

آدوسی در پایان با بیان اینکه گاهی اوقات رسانه‌ها خود دوست دارند که به حاشیه‌ها دامن بزنند، اظهار کرد: خیلی اوقات خود رسانه‌ها به این حاشیه‌ها دامن می‌زنند و آن را پررنگ جلوه می‌دهند. یکی از اشکالات رسانه‌ها این است که وقتی برای پوشش چنین مراسمی می‌روند، الگوسازی و فرهنگ‌سازی را دنبال نمی‌کنند و صرفا به دنبال خبرسازی هستند و خبرهایی را تهیه می‌کنند که بازدید بالایی دارد؛ در حالی که اگر هدف‌شان فرهنگ‌سازی باشد یکسری معیارهایی را برای خودشان تعیین می‌کنند و بحث دروازه‌بانی خبر را که انجام می‌دهند خبرهایی را برجسته می‌کنند که در راستای مراسم است؛ در غیر این صورت تبدیل به نشریات زردی می‌شوند که با هر وسیله و از هر طریقی به دنبال دیده شدن هستند.

مریم سلیمی ـ مدرس ارتباطات ـ نیز درباره‌ی پوشش صحیح خبری و تصویری مراسم‌ عزاداری از سوی رسانه‌ها و خبرنگاران، معتقد است: در پوشش خبری و تصویری مراسم‌ عزاداری، حاشیه‌ پررنگ‌تر از متن است.

سلیمی گفت: خبرنگاران و عکاسان در پوشش هر مراسمی باید اخلاقیات را در مدنظر قرار داده و به اصل سودمندی پایبند باشند.

وی افزود: در حالی که عملکرد رسانه‌ها در پوشش برخی مراسم خبری همچون مراسم درگذشت افراد معروف، نشان می‌دهد که آنها تمرکز را بر پوشش تصویری و خبری حضور سلبریتی‌ها قرار می‌دهند و علیرغم بهره‌مندی این افراد از ارزش خبری شهرت، ولی این تمرکز افراطی علاوه بر دور کردن رسانه ها از اهداف و رسالت‌هایشان به جای اطلاع رسانی و خبررسانی مناسب، آنها را از اصل سودمندی نیز دور می کند.

این مدرس سواد رسانه‌ای گفت: در عین حال فعالان حوزه خبر باید چنان رفتار کنند که دوست دارند با خود و خانواده‌های آنها در شرایط خاص برخورد شود؛ یعنی با حفظ حریم خصوصی و حقوق فردی افراد که البته ممکن است این مسأله با برخی منافع رسانه‌ای و معیارهای حرفه ای در تضاد باشد.

این مدرس ارتباطات افزود: مجالس ترحیم، غم‌انگیز، پرتنش و عاطفی هستند و این مجالس برای عزاداری و ابراز همدردی میان بستگان و دوستان و آشنایان است ولی ارزش خبری برخی از این مراسم سبب حضور رسانه ها در آن می شود، همین حضور در عین حال که سبب پوشش خبری آن مراسم و ثبت تاریخی آن حادثه می‌شود، در عین حال می تواند فضایی برای غلبه حاشیه بر متن نیز شود.

سلیمی تأکید کرد: با حفظ حرمت فرد در گذشته و خانواده‌های آنها و با تأکید بر اصل مراسم عزاداری یا یادبود باید به پوشش مراسم عزاداری پرداخت و این مراسم نباید فضا و جولانی برای خودنمایی افراد مشهور و غیرمشهور باشند و عملا رسانه‌ها نباید وسیله برای پررنگ شدن این افراد تبدیل شوند.

سلیمی تاکید کرد: رقابت‌های اینستاگرامی و دریافت لایک بیشتر، سبب شده است تا مراسم‌ درگذشت افراد مشهور به محلی برای عکس‌های سلفی تبدیل شود. این مساله نیازمند فرهنگ‌سازی صحیح و همراهی رسانه‌ها در راستای تقویت این امر فرهنگی است که مراسم‌ درگذشت و ... جای بزرگداشت افراد است نه جای سلفی.

انتهای پیام