به گزارش ایسنا، دوشنبه 31 اردیبهشت، در یازدهمین آئین انتخاب موزههای برتر که در خانه هنرمندان و با حضور جمع زیادی از موزهداران و مسئولان سازمان میراث فرهنگی برگزار شد؛ این عضو شورای شهر تهران در سخنانی با اشاره به اینکه نخستین موزهها در قرون وسطی در کلیساها شکل میگرفت، گفت: اگر این را مبنا قرار دهیم موزه آستان قدس رضوی خدماتی بیش از آنچه امروز نشان داده میشود، دارد.
وی با بیان اینکه موزههای بزرگ از فضاهای کوچک کار خود را شروع کردهاند، به ساختمان قدیم موزه سینما در خیابان لالهزار اشاره کرد و افزود: فعالیتی که به عنوان موزه سینما در آن ابعاد بود، روزی از چند اتاق آغاز شد. آنها حتما چشمانداز بزرگی را در نظر داشتند که به موزهی سینمای امروز رسیدند.
او با تاکید بر اینکه امروز باید برای موزههای محلی چشم انداز بزرگی را در نظر بگیریم، ادامه داد: خانه هنرمندان در جنگ جهانی دوم پادگان بود. این مکان نیز میتواند موزه مهمی باشد.
میراث فرهنگی فکری به حال اقتصاد موزهها کند
وی در بخشی از صحبتهایش از معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی خواست تا فکری برای اقتصاد موزهها کند و افزود: اگر موزه لوور پاریس از بازدیدکنندگان خود هزینه دریافت میکنند، این نیست که فقط خود را اداره کند بلکه به اقتصاد فرانسه هم کمک میکند.
مسجدجامعی با تاکید بر لزوم نقشآفرینی موزههای بزرژ برای موزههای محلی اظهار کرد: معتقدم سازمان میراث فرهنگی باید فکری کند که این موزهها تجربههای خود را به مناطق محلیتر هم ببرند. موزههای امروز دیگر موزههای کوزهای نیستند، آنها یک جور رویدادمحور شدهاند که باید سیال شوند تا به کمک علم، فرهنگ، هویت و معماری بیایند. هر سال باید موزهها را در قالب رویداد به شکل دیگری ببریم.
او با اشاره به نمایشگاه عکسهای کیارستمی از موزه لوور «به من نگاه کن»، گفت: زاویه نگاه این کارگردان در مورد آثار این موزهی بینالمللی برای مهمانان جشنواره جهانی فیلم فجر بسیار عجیب بود. آنها به جای دیدن لوور به دیدن عکسهای کیارستمی میرفتند، این مدیریت در خلاقیت ایرانیان را نشان میدهد.
وی با بیان اینکه این نوع نگاه و رویدادمحور شدن به حیات موزهای کمک میکند و میتواند منشأ حرکت باشد، ادامه داد: گستردگی موزههای خصوصی در قوارههای محلی را باید به فال نیک بگیریم.
لزوم تهیهی اساسنامه منظم برای موزهها
او با ابراز امیدواری برای تهیه اساسنامهای منظم در مورد موزهها، افزود: با این کار میتوانیم الگویی ایجاد کنیم تا سرزمین ایران سزاوار قدمتش باشد. جلوه تمام موزهها را باید در کل کشور دید. موزهداری و فرهنگ به موزه و نگاه به آن به آینده برمیگردد چون موزهها متعلق به همه مردم ایران هستند.
"موزه تصویری"، پیشتاز برای دسترسی به آثار هنری
از دیگر سخنرانان این آئین، استرکیش لاروش مدیر و نماینده دفتر منطقهای یونسکو در تهران بود که به دلیل ماموریت خارج از کشور، محق، معاون مدیر دفتر منطقهای غرب آسیا پیام او برای یازدهمین آئین انتخاب موزههای برتر را قرائت کرد.
در پیام وی آمده است؛ «همانطور که در اساسنامه یونسکو آمده موزهها از مهمترین موسسات حاضر در جوامع بشری به دلیل ترویج صلح و امنیت در جهان به شمار میرود. آنها ارتقا دهنده همکاری بین فرهنگهای گوناگون هستند و محرک جریان آزاد عقاید با حروف و تصاویر در عین حفاظت و نگهداری از آثار هنری و نقل و انتقال اشیاء فردی، هنری و علمی محسوب میشوند به همین دلیل در نوامبر 2015 کشورهای عضو یونسکو با تصویب توصیههای این سازمان در مورد حفاظت و ارتقا موزهها بر تنوع و نقشی که آنها در جامعه برعهده دارند، صحه گذاشتند.
از این طریق راهکارهای جهانی حفاظت و ارتقا موزهها و مجموعههای تاریخی را در برخورد با تغییرات عظیم امروز اجتماعی، اقتصادی و فناوری ارائه کردند.
با این وجود تعهد یونسکو امر تازه ای نیست چون از دهه 60 میلادی این نهاد نقش راهبردیی را در حوزه موزهها ایفا کرده و با اجرای پروژههای پیشتازی مانند "موزه تصویری" زمینه دسترسی بیشتر به آثار هنری از طریق بازتولید آثار نقاشی معروف دنیا را فراهم کرده است.
در همان دوره یونسکو اقدام به تصویب نخستین توصیههای جهانی مربوط به موزهها کرد که تا سال 2015 اجرای آن ادامه داشت. این توصیهها مرتبط با موزهها به شمار میرود، «توصیههای مرتبط با بهکارگیری ابزارهای اثرگذار برای تفسیر دسترسی به موزه برای همگان» نام دارد که تلاشی برای اطمینان یافتن از دسترسی بیشتر به انواع مختلف شبکههای هنری و موزهها محسوب میشود.
کارمندان موزهها از دانش بالا و اصول اخلاقی استانداردی برخوردار هستند تا از طریق فعالیتهای آنان، زمینههای حفاظت و درک بهتر مجموعهها و آثار تاریخی فراهم شود. آنها باید در انتقال میراث معاصر و حفاظت و انتقال آن به نفع نسلهای بعدی گام بردارند. در زمان بازدید عموم از موزهها مردم هم در عین لذت بردن از موزه باید به پیوستن به تلاشهای حفظ حراست از میراث و تنوع فرهنگی کشور گام بردارند.
در سالهای اخیر یونسکو برای حفاظت و احیای برخی محوطههای تاریخی پس از درگیریهای نظامی و بلایای طبیعی وارد عمل شده است تا از این طریق نمادهای غیرقابل جایگزینِ هویت فرهنگ بشری را نجات دهد.
ما در بازسازی موزهها و احیای منابع انسانی با هدف حفاظت از مجموعههای تاریخی و نجات آنها از دست غارتگران و گروههای تندرو تلاش میکنیم و به تلاش خود برای اطمینانیافتن از توسعه ثبت و سیاههبرداری از مجموعهها ادامه میدهیم چون این امر مهم به بهبود کلی مدیریت موزهها و محدود کردن راههای قاچاق اموال فرهنگی میانجامد.»
دربخش دیگری از پیام وی با بیان اینکه گرامیداشت روز جهانی موزه به معنی انتقال این پیام است که موزهها وسیله تبادل فرهنگی و غنیسازی فرهنگ، توسعه فهم متقابل، همکاری و صلح بین افراد است، آمده است؛ «به لطف فناوری موزه میتواند به افراد بیشتری در مقایسه با شنوندگان اصلی خود دسترسی داشته باشند.
این در زمانی است که عموم مردم به شیوههای متفاوتی از مجموعههای موزهها دیدن میکنند که آن میتواند به شکل دیجیتالکردن مجموعهها، اضافه کردن عناصر چندرسانهای به نمایشگاه بوده یا حتی به سادگی هشتگ زدن به بازدیدکنندگان این امکان را داده تا به بازدیدکنندگان این امکان را میدهد تا تجربه خود را در شبکههای اجتماعی به اشتراک بگذارند. همه این ارتباطات به دلیل فناوری نیست.
همانطور که موزهها تلاش میکنند ارتباط خود را با جامعه حفظ کنند آنها تمرکز خود را به جوامع محلی و گروه های مختلف بازدیدکننده تغییر میدهند. در نتیجه در سالهای گذشته ما شاهد تولد تعداد زیادی از پروژههای مشترک که توسط موزهها شکل گرفته، هستیم که با همکاری گروههای اقلیت افراد عمومی و موسسات محلی انجام شده است.
برای به کار گرفتن افراد جدید و تقویت ارتباط با آنها موزهها باید روشهای جدیدی برای تفسیر و ارائه مجموعههای خود انتخاب کنند.
موزهها بیش از محلههایی برای حفظ و نگهداری اشیا هستند. در راستای افزایش قابل توجه گردشگری فرهنگی در طی سالهای گذشته تعداد موزهها در سراسر جهان از 22 هزار موزه در 1975 میلادی به 55 هزار موزه تا امروز رسیده است.
موزهها میتوانند در تقویت اقتصاد خلاق در سطح محلی و منطقهای نقش محوری داشته باشند. آنها در حوزههای اجتماعی فعال هستند و سکویی برای بحث و تبادلنظر برای مقابله با مسائل اجتماعی پیچیده و تشویق مشارکت عموم مردم ارائه میدهند.»
در ابتدای این مراسم، و در ورودی خانه هنرمندان ساز عبدالقادر مراغهای که توسط سیفالله شکری بازسازی شده و برای نخستین بار در افتتاحیه جشنواره موسیقی فجر نواخته شده بود، اجرا شد این ساز در قرن هشتم هجری توسط مراغهای ساخته شده بود.
در پایان یازدهمین آئین انتخاب موزههای برتر؛ نخست از چند موزهدار فعال، درگذشته و پیشکوت تقدیر شد.
- مرحوم عباس درخشان راهنمای موزه و موزهدار موزه ملی ایران که سال گذشته درگذشت.
- علی عزتی رئیس انجمن خودآموختگان
- منوچهر لطفی مدیر انجمن موزهداران
- ناصر هوشمند وزیری موسس غارموزه وزیری که به دلیل کسالت و بیماری نتوانست در جلسه شرکت کند و دختر وی برای گرفتن لوح به روی سن رفت، او از مسئولان میراث فرهنگی ئ احمد مسجد جامعی خواست برای انتشار کتاب پدرش به وی کمک کنند.
- جبرئیل نوکنده، رئیس موزه ملی ایران
- سردار جعفری رئیس باغ موزه دفاع مقدس
- بهزاد طباطبایی مدیر موزه ورزش، که اعلام شد به دلیل نبود فضای مناسب هنوز مکانی برای فعالیت آنها وجود ندارد.
موزههای برتر خصوصی:
- معیار کودک و نوجوان؛ موزه عروسک و اسباببازی کاشان
- معیار تلاش برای بقا؛ موزه شاهینشهر اصفهان
- معیار اعمال استانداردهای فنی و توسعه فیزیکی؛ موزه زمینشناسی گرگان
- معیار خلاقیت و نوآوری؛ مشترک بین دو موزه بینالمللی سیار سفیران فرهنگ صلح و موزه خودروهای تاریخی یزد
- معیار گردآوری؛ موزه کلوک نطنز
- معیار معرفی؛ سراموزه دکتر رهگشا در بادرود
- معیار بازدید از موزه؛ موزه موسیقی اصفهان
- معیار آموزش؛ موزه صلح تهران
- معیار حفاظت و نگهداری؛ موزه کتب و اسناد تاریخی در فلاورجان استان اصفهان
- معیار توسعه مدیریت و پژوهش؛ موزه مردمشناسی "عوض" از شهرستان لار در استان فارس
- معیار روز جهانی موزه؛ که هیات داوران هیچ موزهای را شایسته تقدیر ندانست.
موزههای دولتی کوچک:
- معیار تلاش برای بقا؛ کاخ موزه "مروارید" استان البرز
- معیار اعمال استانداردهای فنی و توسعه فیزیکی؛ سرای "هیمن" مهاباد در آذربایجان غربی
- معیار پژوهش موزه "گلسنگهای ایران"
- معیار کودک و نوجوان؛موزه باستانشناسی و مردمشناسی "خلیج فارس"
- معیار معرفی؛ موزه عصارخانه شاهی در اصفهان
- معیار پژوهش؛ باغ موزه اکبریه بیرجند
- معیار روز جهانی با سه ویژگی خلاقیت، گردآوری و بازدید از موزه؛ موزه تاریخ علوم طبیعی-
- در معیار توسعه مدیریت؛ هیات داوران هیچ موزهای را شایسته تقدیر ندانست.
موزههای دولتی متوسط:
- معیار اعمال استاندارد؛ مجتمع فرهنگی موزههای شهدای رامسر
- معیار بازدید از موزه؛ نارنجستان قوام
- معیار گردآوری؛ موزه تاریخ آامل
- معیار آموزش؛ موزه علوم زمین از مشهد
- معیار حفاظت و نگهداری؛ موزه سینمای ایران
- معیار توسعه مدیریت و گردآوری؛ باغ موزه قصر
- معیار کودک و نوجوان، اعمال استانداردهای فنی و توسعه فیزیکی؛ موزه بانک ملی ایران
- معیار خلاقیت، پژوهش و معرفی موزه "چینی خانه" اردبیل
- معیار تلاش برای بقا؛ هیات داوران هیچ موزهای را شایسته تقدیر ندانست.
موزههای دولتی بزرگ:
- معیار حفاظت و نگهداری؛ کاخ موزه سعدآباد
- معیار معرفی؛ موزه ملی ایران
- معیار مدیریت، خلاقیت و آموزش؛ موزه علوم و فناوری
- معیار گردآوری، پژوهش و بازدید از موزه؛ موزه آستان قدس رضوی-
- معیار کودک و نوجوان، اعمال استانداردهای فنی و توسعه فیزیکی بازدید از موزه و حفاظت و نگهداری؛ کاخ موزه گلستان
- معیار تلاش برای بقا و روز جهانی موزه؛ هیات داوران هیچ موزهای را شایسته تقدیر ندانست.
انتهای پیام
نظرات