زهره سادات شمشیرگران در گفت‌وگو با ایسنا، به مناسبت سال‌روز ولادت سنایی غزنوی گفت: حکیم سنایی غزنوی، شاعر و عارف بزرگ قرن پنجم و ششم هجری قمری است، نام وی ابوالمجد مجدود و نام پدرش آدم سنایی است. او در سال ۴۶۷ هجری قمری در غزنه (واقع در افغانستان امروزی) متولد شد و در سال ۵۲۹ هجری قمری در همان شهر درگذشت و اکنون آرامگاهش زیارتگاه مردم است.

وی افزود: زندگی سنایی با فراز و نشیب‌های فراوانی همراه بوده است؛ در جوانی به مدح سران و درباریان مشغول بوده و از این راه امرار معاش می‌کرده است، در میانه عمر هنگام برخورد با «دیوانه لای خوار» متحول می‌شود، دست از دنیا می‌شوید و قدم در وادی معرفت و عرفان می‌گذارد. سفرهایی به شهرهای دور و نزدیک چون بلخ، سرخس و بخارا داشته است و سپس به خانه خدا مشرف می‌شود.

این استاد ادبیات بیان کرد: سنایی نخستین شاعری است که شعر تعلیمی صوفیه را در اکثر قالب‌های شعری وارد کرده است. وی مضامینی بلند و مفاهیمی عمیق از عرفان را به اشکال مختلفی همچون روایت، داستان و ... بیان کرده است. این سبک و شیوه سرمشق و الگوی بسیاری از بزرگان شعر و ادب و عرفان چون عطار نیشابوری، مولوی و حافظ بوده است.

شمشیرگران تصریح کرد: این شاعر علاوه بر دیوان اشعار که شامل حدود ۱۴ هزار بیت است، چند اثر منظوم دیگر نیز دارد که عبارت اند از: «حدیقه الحقیقه»، «سیر العباد الی المعاد»، «کارنامه بلخ»، «تحریمه القلم»، «مکاتیب» و ... . حدیقه الحقیقه که با نام الهی‌نامه و فخری‌نامه نیز شناخته می‌شود، مهم‌ترین اثر سنایی در زمینه شعر تعلیمی صوفیه است و دایره‌المعارفی است شامل روایات، امثال، مواعظ و حکایات فراوان که به عرفان و تصوف ایرانی می‌پردازد. اثر مشهور دیگر وی «سیر العباد الی المعاد» است، اثری فلسفی-عرفانی است که مبنای روایی در این کتاب سفر روح از قلمرو نفس نامیه تا قلمرو نفس عاقله است؛ سنایی در این اثر از رمزهای عالم ماده و روایت‌های منظوم رمزی، برای تبیین مبانی عقیدتی خود از جمله مساله معادشناسی بهره جسته است.

او اظهار کرد: سنایی غزنوی پیش از ابن عربی به تجلی حق بودن عالم هستی معتقد است، همه عالم سایه و نمودی از هستی مطلق است که وجودشان به وجود حق وابسته است. او دین حقیقی و خالص را بر یقین استوار می‌داند و معتقد است یقین از راه صفای باطن و خلوص در دین حاصل می‌شود.

این استاد ادبیات گفت: سنایی تمثیل آینه و صورت را –که بعدها بسیاری از شاعران عارف آن را دستمایه شعر خود می‌کنند- برای تبیین این جهان‌بینی و دیدگاه خود استفاده کرده است:

صیقل آینه یقین شماست             چیست محض صفاء دین شماست

پیش آن کس به دل شکی نبود      صورت و آینه یکی نبود

شمشیرگران بیان کرد: صورت معشوق و حق‌تعالی است که در آینه وجود انسان کامل متجلی می‌شود. سنایی پیرو مکتب عشق است، راه عشق را نزدیک‌ترین راه رسیدن به عالم وحدت می‌داند: دو دو عالم یکی کند صادق       سه سه منزل یکی کند عاشق

انتهای پیام